SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2020-2021 Zitting 2020-2021
________________
31 mars 2021 31 maart 2021
________________
Question écrite n° 7-1173 Schriftelijke vraag nr. 7-1173

de Rik Daems (Open Vld)

van Rik Daems (Open Vld)

au vice-premier ministre et ministre de la Justice et de la Mer du Nord

aan de vice-eersteminister en minister van Justitie en Noordzee
________________
Antisémitisme - Crimes de haine - Statistiques - Méthode d'enregistrement - Condamnations - Nombre - Mesures Antisemitisme - Haatmisdrijven - Cijfers - Registratiemethode - Veroordelingen - Aantal - Maatregelen 
________________
antisémitisme
statistique officielle
lutte contre la discrimination
racisme
xénophobie
antisemitisme
officiële statistiek
bestrijding van discriminatie
racisme
xenofobie
________ ________
31/3/2021Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 29/4/2021)
21/9/2021Antwoord
31/3/2021Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 29/4/2021)
21/9/2021Antwoord
________ ________
Question n° 7-1173 du 31 mars 2021 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 7-1173 d.d. 31 maart 2021 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Il y a septante-cinq ans, les survivants du camp de concentration d'Auschwitz étaient libérés. Malheureusement, l'antisémitisme est encore bien présent aujourd'hui. Cette forme de haine, inspirée par des considérations théologiques, sociologiques ou raciales, est en perpétuelle mutation mais a toujours été une constante au cours de l'histoire. L'histoire récente abonde encore en incidents violents qui se succèdent à un rythme étourdissant : l'assassinat d'Ilan Halevi à Paris (2006), la fusillade à l'école juive de Toulouse (2012), l'attentat au Musée juif de Bruxelles (2014), la tuerie dans un supermarché juif à Paris (2015), l'assassinat de Mireille Knol (2018), le massacre dans une synagogue de Pennsylvanie (2018). L'année dernière encore, un nombre record d'incidents antisémites a été enregistré aux États-Unis. Il s'agit du nombre le plus élevé depuis le début des recensements en 1979. La Belgique n'échappe pas non plus à cette tendance. En plus d'une hausse des agressions verbales et physiques et des intimidations, Unia observe également un plus grand nombre de détériorations de biens et de symboles.

Un premier constat est que les communautés juives sont menacées par l'islamisme violent. Presque toutes les personnes précitées ont été victimes de la violence d'individus ou groupes djihadistes. Un second constat est que l'antisémitisme est un problème croissant qui touche toutes les couches de la société, citoyens, responsables politiques, faiseurs d'opinions, représentants de la société civile.

En ce qui concerne le caractère transversal de la question : la présente question porte sur une matière transversale, partagée avec les Communautés et les Régions. En effet, le Centre pour l'égalité des chances et la lutte contre le racisme est devenu interfédéral en 2014, devenant ainsi compétent pour les matières régionales et communautaires dans l'accomplissement de sa tâche. Il est essentiel qu'il dispose de tous les indicateurs relatifs au racisme. La lutte contre l'antisémitisme constitue en outre une de ses missions principales.

Je souhaiterais obtenir une réponse aux questions suivantes.

1) En 2019, il n'était, selon vous, pas possible de dénombrer les incidents antisémites faute de méthode d'enregistrement permettant de distinguer la discrimination ou les délits de haine fondés sur l'antisémitisme d'autres critères discriminatoires (voir votre réponse à la question écrite n° 7-162). Est-ce aujourd'hui possible ? Dans l'affirmative, pouvez-vous indiquer si, en 2020, le nombre d'incidents antisémites a également augmenté en Belgique ? Dans la négative, comptez-vous instaurer à l'avenir un tel système d'enregistrement, sachant que la haine envers les Juifs est un phénomène en forte croissance ?

2) Quel a été, en 2020, le nombre annuel de condamnations prononcées pour antisémitisme, d'une part, et racisme, d'autre part ? Pouvez-vous éventuellement préciser la peine infligée ? Pouvez-vous commenter en détail ces statistiques en les comparant avec les années précédentes et indiquer si la politique en la matière est efficace ?

3) Si l'on observe une tendance à la hausse dans les statistiques, prendrez-vous des mesures supplémentaires pour lutter contre l'antisémitisme ? Pouvez-vous justifier votre réponse ?

 

Vijfenzeventig jaar geleden werden de overlevenden van het concentratiekamp Auschwitz bevrijd. Helaas is antisemitisme vandaag nog lang niet verdwenen. Het antisemitisme is een haat die voortdurend muteert, die theologisch, sociologisch of raciaal geïnspireerd is, maar ze is altijd een constante in de geschiedenis geweest. Ook in de recente geschiedenis stapelen de gewelddadige incidenten zich echter met een duizelingwekkend tempo op: de moord op Ilan Halevi in Parijs (2006), de schietpartij in een Joodse school in Toulouse (2012), de aanslag op het Joods museum in Brussel (2014), de schietpartij in een Joodse supermarkt in Parijs (2015), de moord op Mireille Knol (2018), de schietpartij in de synagoge in Pennsylvania (2018). Vorig jaar werd nog in Amerika een recordaantal antisemitische incidenten geregistreerd. Het hoogste aantal sinds het begin van de tellingen in 1979. Ook België ontsnapt niet aan de tendens. Naast toenemende verbale agressie, fysieke agressie en intimidatie, constateert Unia ook meer beschadigingen van goederen en symbolen.

Een eerste vaststelling is dat het gewelddadige islamisme een bedreiging vormt voor Joodse gemeenschappen. Bijna al deze slachtoffers vielen ten prooi aan geweld van jihadistische individuen en groepen. Een tweede vaststelling is dat antisemitisme een groeiend probleem is en zich voordoet in alle geledingen van de maatschappij: van burgers, politici, opiniemakers tot vertegenwoordigers van het middenveld.

Wat betreft het transversaal karakter van de vraag: deze vraag betreft een transversale aangelegenheid met de Gemeenschappen en de Gewesten. Het Centrum voor racismebestrijding werd immers in 2014 geïnterfederaliseerd. Het werd daarbij bevoegd voor gewest- en gemeenschapsmateries om zijn taak te kunnen volbrengen. Het is belangrijk dat het over alle indicatoren betreffende racisme beschikt. De strijd tegen antisemitisme is hierbij een kerntaak.

Graag had ik daaromtrent een antwoord gehad op volgende vragen:

1) In 2019 was het volgens u niet mogelijk om het aantal antisemitische incidenten te meten daar er geen registratiemethode was om discriminatie of haatmisdrijven op basis van antisemitisme te onderscheiden van andere discriminatiecriteria (zie het antwoord op schriftelijke vraag nr. 7-162). Is dit vandaag wel al het geval? Zo ja, kan u meedelen of ook in 2020 in België het aantal antisemitische incidenten is toegenomen? Zo neen, zal u in de toekomst wel zo'n registratiesysteem invoeren daar Jodenhaat een belangrijk toenemend probleem vormt?

2) Hoeveel maal werd iemand veroordeeld voor respectievelijk antisemitisme en racisme? Kan u het aantal veroordelingen op jaarbasis geven in 2020? Kan u eventueel eveneens ingaan op de strafmaat? Kan u de cijfers uitvoerig duiden ten opzicht van de voorgaande jaren en meedelen of het beleid ter zake werkt?

3) Indien er een stijgende trend in de cijfers waarneembaar is, zal u extra maatregelen nemen om antisemitisme tegen te gaan? Zo ja, hoe? Zo neen, waarom niet?

 
Réponse reçue le 21 septembre 2021 : Antwoord ontvangen op 21 september 2021 :

1) Au niveau des autorités policières et judiciaires, nous ne disposons pas pour l’instant de chiffres spécifiques concernant les faits d’antisémitisme. Néanmoins, le dispositif d'enregistrement des délits de haine en Belgique est actuellement examiné en détail en concertation avec les différents acteurs concernés et ce, en vue d’optimaliser le système d’enregistrement existant.

L’objectif dans ce cadre est de prévoir la possibilité d’enregistrer dans les systèmes d’enregistrement de la police et de la justice le motif haineux spécifique en cas de délits de haine, et notamment de pouvoir distinguer les faits à caractère antisémite des autres formes de discrimination pour ne citer qu’un exemple.

Pour pouvoir mener à bien l’optimalisation visée de l’enregistrement des délits de haine, les travaux du sous-groupe sur l’enregistrement des délits de haine seront poursuivis.

2) Pour 2020, je peux néanmoins vous faire part des chiffres publiés par Unia dans son rapport annuel.

Il y a eu 115 signalements d’antisémitisme et de négationnisme. Cela représente une augmentation de 45,5 % par rapport à 2019 (et de 56 % par rapport à la moyenne des 5 dernières années) :

– 70,4 % de messages de haine sur les réseaux sociaux ;

– 48,7 % sur internet ;

– 10,4 % dans la presse écrite ou audiovisuelle ;

– 13 % délits de haine (4 signalements concernent des dégradations/destructions dans l’espace public; 4 cas d’agressions verbales ou menaces) ;

– 8,7 % de négationnisme.

En 2021, jusqu’à présent, nous avons connaissance deux dossiers judiciaires concernant des messages de haine.

3) Le plan d’action interfédéral contre le racisme a pour objectif de prendre des mesures fortes permettant de lutter de manière plus concertée et efficace contre le racisme dans notre pays. Ce plan d’action inclura des actions concrètes applicables également à la lutte contre l’antisémitisme.

1) Op het niveau van de politionele en gerechtelijke autoriteiten beschikken wij momenteel niet over specifieke cijfers met betrekking tot feiten van antisemitisme. Niettemin wordt het systeem van de registratie van haatmisdrijven in België momenteel uitvoering besproken in overleg met de verschillende actoren die hierbij betrokken zijn, en dit met het oog op de optimalisering van het bestaande registratiesysteem.

Het is hierbij de bedoeling om de mogelijkheid te voorzien om in de registratiesystemen van politie en justitie het specifieke haatmotief te registreren bij haatmisdrijven, en bijvoorbeeld feiten van antisemitische aard te kunnen onderscheiden van andere vormen van discriminatie.

Om die beoogde optimalisering van de registratie van haatmisdrijven tot een goed einde te kunnen brengen, zullen de werkzaamheden van de subgroep rond de registratie van haatmisdrijven worden voortgezet.

2) Voor 2020 kan ik u niettemin de cijfers meedelen die in het jaarverslag van Unia zijn gepubliceerd. Er waren toen 115 meldingen van antisemitisme en negationisme. Dit betekende een toename van 45,5 % in vergelijking met 2019 (en 56 % ten opzichte van het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar):

– 70,4 % haatboodschappen op de sociale media;

– 48,7 % op het internet;

– 10,4 % in de geschreven of audiovisuele pers;

– 13 % haatmisdrijven (vier meldingen betreffende beschadigingen/vernielingen in de openbare ruimte, vier gevallen van verbale agressie of dreigementen);

– 8,7 % negationisme;

In 2021 zijn er tot op heden twee gerechtelijke dossiers inzake haatboodschappen bekend.

3) Het interfederaal actieplan tegen racisme heeft als doel krachtdadige maatregelen te nemen om het racisme in ons land op een meer georganiseerde en doeltreffendere wijze te bestrijden. Dat actieplan zal concrete acties omvatten die ook in de strijd tegen het antisemitisme van toepassing zullen zijn.