SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2015-2016 Zitting 2015-2016
________________
20 avril 2016 20 april 2016
________________
Question écrite n° 6-903 Schriftelijke vraag nr. 6-903

de Johan Verstreken (CD&V)

van Johan Verstreken (CD&V)

au vice-premier ministre et ministre de la Coopération au développement, de l'Agenda numérique, des Télécommunications et de la Poste

aan de vice-eersteminister en minister van Ontwikkelingssamenwerking, Digitale Agenda, Telecommunicatie en Post
________________
Cisjordanie - Projets et structures financés par l'Union européenne et la Belgique - Destruction par Israël - État des lieux Westoever - Projecten en structuren gefinancierd door de Europese Unie en België - Vernieling door Israël - Stand van zaken 
________________
aide au développement
Palestine
Israël
Union européenne
question de la Palestine
ontwikkelingshulp
Palestina
Israël
Europese Unie
Palestijnse kwestie
________ ________
20/4/2016Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 19/5/2016)
18/5/2016Antwoord
20/4/2016Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 19/5/2016)
18/5/2016Antwoord
________ ________
Question n° 6-903 du 20 avril 2016 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 6-903 d.d. 20 april 2016 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Motivation du caractère transversal de la question écrite: la coopération au développement est une responsabilité partagée par tous les niveaux de pouvoir. En outre, elle s'inscrit dans une vision de la politique extérieure belge, telle que prévue dans l'accord de gouvernement fédéral. En Belgique, la politique extérieure relève de tous les niveaux de pouvoir; elle est basée sur le principe in foro interno, in foro externo dans le chef des entités fédérées.

Au cours des premiers 45 jours de 2016, Israël a fortement intensifié la destruction de projets et structures de l'Union européenne en Cisjordanie. Le nombre de projets détruits représente aujourd'hui 29 % de toutes les structures détruites en 2015. Les projets qui sont soutenus par l'argent européen ont trois fois plus de risque d'être démolis ou confisqués par Israël. Les projets belges sont eux aussi menacés. En octobre 2014, Israël a déjà démoli un réseau électrique, installé grâce à l'argent de la coopération belge. Les dégâts sont estimés à 55 000 euros et n'ont pas encore fait l'objet d'une indemnisation. Une école maternelle à Al Aqaba est elle aussi menacée de démolition. Un terrain de jeu y a été aménagé grâce à des fonds belges.

J'aimerais obtenir une réponse aux questions suivantes.

1) Quels projets belges ont-ils été détruits par Israël ou ont-ils été menacés de démolition ces dernières années? Quel montant cela représente-t-il?

2) Quel est le point de vue du ministre en ce qui concerne la destruction de projets financés par des fonds européens mais aussi belges?

3) Quelle suite les autorités belges donnent-elles à ces destructions?

 

Motivering van het transversale karakter van de schriftelijke vraag: ontwikkelingssamenwerking is een gedeelde verantwoordelijkheid van alle beleidsniveaus. Bovendien is ontwikkelingssamenwerking ingebed in een visie op het Belgische buitenlandse beleid, zoals in het federaal regeerakkoord vermeld wordt. In België is het buitenlands beleid een zaak van alle overheden, gelet op het principe "in foro interno, in foro externo" in hoofde van de deelstaten.

Tijdens de eerste anderhalve maand van 2016 heeft Israël de vernieling van projecten en structuren van de Europese Unie (EU) op de Westoever fors opgedreven. Het aantal vernielde projecten komt nu al overeen met 29% van alle vernielde structuren in heel 2015. Projecten die met Europees geld zijn gesteund, maken drie keer meer kans om door Israël gesloopt of geconfisqueerd te worden. Ook Belgische projecten worden bedreigd. In oktober 2014 sloopte Israël al een elektriciteitsnetwerk, aangelegd met Belgisch ontwikkelingsgeld. De schade wordt geraamd op 55 000 euro en is nog niet vergoed. Ook een kleuterschool in Al Aqaba is met sloop bedreigd. Daar is met Belgisch geld een speeltuin aangelegd.

Ik kreeg graag antwoord op volgende vragen:

1) Welke Belgische projecten zijn vernietigd door Israël of zijn met sloop bedreigd de afgelopen jaren ? Over welk bedrag gaat het ?

2) Wat is het standpunt van de minister inzake de vernieling van projecten, gefinancierd met Europees, en ook Belgisch, geld ?

3) Welk gevolg geeft de Belgische overheid aan deze vernieling ?

 
Réponse reçue le 18 mai 2016 : Antwoord ontvangen op 18 mei 2016 :

1) Dans la zone C, les projets belges suivants ont été démolis par Israël :

– Le 29 septembre 2014, l’armée israélienne a détruit une partie du réseau électrique de Khirbat Al Taweel (Cisjordanie). L’installation avait été financée par la Coopération au développement belge et mise en œuvre par la Coopération technique belge (CTB). Les dommages sont estimés à 550 000 euros.

La destruction de ce projet humanitaire, qui assurait l’accès à un service de base (l’électricité), enfreint le droit international humanitaire. En rendant difficile l’accès à l’eau et aux activités économiques, elle a un impact direct sur les habitants en situation de vulnérabilité.

Il s’agit de la première destruction d’un projet belge. Le gouvernement belge a publiquement condamné la démolition et a demandé des explications auprès de l’ambassadeur israélien.

– L’Aide humanitaire belge soutient le Consortium avec un montant de 1 200 000 euros. Le Consortium relève d’une initiative multi-bailleur et se focalise sur les droits humanitaires de la population palestinienne de la zone C. Il comporte un volet de soutien à la réhabilitation et construction de logements avec l’objectif de prévenir les déplacements forcés, ainsi qu’un volet de protection des communautés de Cisjordanie les plus vulnérables à ces déplacements. Ainsi, le Consortium apporte une réponse à ce que le Service d'aide humanitaire et de protection civile de la Commission européenne (ECHO) définit comme une « crise de protection » (Protective crisis).

Le Consortium humanitaire vise également à apporter un soutien juridique et à mener des actions de plaidoyer contre les violations du droit international humanitaire dans la zone C.

Depuis janvier 2015, dix-neuf structures construites dans le cadre du Consortium ont été détruites et treize ont été saisies. La valeur totale des pertes remonte à 70 753 euros. Le Consortium est également soutenu par l’ECHO et d’autres pays membres de l’Union européenne (UE). La contribution belge à l’Action 2015 du Consortium se monte à 19 %, et le préjudice belge serait donc d’environ 13 691 euros. Dix-sept constructions supplémentaires de la zone C (pour une valeur de 202 940 euros) sont actuellement menacées de démolition.

– En février 2016, des biens humanitaires payés par la Belgique ont été saisis, entre autres, dans la vallée du Jourdain et auprès des bédouins de Abu Nwar de la zone E1 – un territoire stratégique et sensible à l’ouest de Jérusalem.

– En mars 2016, une école (aide humanitaire), dont le Consortium a fait don à la communauté bédouine de Khirbet Tana, a été détruite. Cette communauté est sévèrement menacée de déplacement forcé, ce qui va à l’encontre du droit international humanitaire. Le montant de la contribution humanitaire belge était de 7 785 euros.

– Le 12 avril 2016, un jardin pour enfants a été détruit à Zaatara. Le jardin était construit par la Coopération technique belge, dans le cadre de la phase 1 du projet LGRDP (Local Development Reform and Development Program). Le projet fait partie du Programme indicatif de coopération 2012–2015. Les coûts du jardin s’élevaient à 51 366,96 euros.

Dans le passé, certaines infrastructures de petite taille, financées par la Coopération au développement belge, ont été menacées de destruction ou de confiscation. Cependant, les démolitions ou saisies n’ont pas eu lieu. Il s’agit de micro-interventions mises en œuvre par la CTB :

– panneaux solaires pour la communauté bédouine de Khan Al Ahmar : 5 300 euros ;

– citernes à eau, toilettes, salle de classe, réhabilitation d’une aire de jeu dans le village de Al Aqaba. Les constructions, d’une valeur d’environ 20 000 euros, datent de 2006.

La Belgique n’a pas connaissance d’autres projets de la Coopération au développement belge qui seraient menacés en Cisjordanie.

2) La destruction de projets belges et européens est inacceptable. Les projets belges entendent atténuer les besoins humanitaires et sont en ligne avec le droit humanitaire international. En mars 2016, les ministres De Croo et Reynders ont exprimé leur vive préoccupation à la suite de l’augmentation inquiétante du nombre de démolitions et confiscations de structures et projets humanitaires dans la zone C. Le ministre De Croo a convoqué l’ambassadeur israélien en mars 2016. Le ministre Reynders a abordé ce sujet lors de sa visite en Israël en mai 2016.

La Belgique n’est pas le seul donateur international visé par ces destructions, et des projets financés par nos partenaires européens et par la Commission européenne ont également été touchés par des actes de même nature. La Belgique est donc résolue à poursuivre activement la discussion au niveau européen sur un mécanisme de compensations des destructions israéliennes de projets financés par l’Union européenne ou par les États membres.

3) L'administration civile israélienne dispose actuellement d’un nombre important d’ordres de démolitions qui n’ont pas encore été mis en œuvre. Il n’y a pas de projets belges qui soient concernés. Cette situation est une véritable épée de Damoclès au-dessus des communautés palestiniennes concernées. Le consulat général de Belgique à Jérusalem suit de très près les éventuelles menaces de destruction.

À la suite de la destruction du jardin pour enfants de Zaatara, notre ambassade à Tel Aviv a demandé des explications auprès du ministère des Affaires étrangères d’Israël.

1) De volgende Belgische projecten in Zone C werden vernield door Israël :

– Op 29 september 2014 heeft het Israëlische leger een deel van een elektrisch netwerk te Khirbat Al Taweel (Westelijke Jordaanoever) vernield. Dit was gefinancierd door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking en uitgevoerd door de Belgische Technische Coöperatie. Een raming van de schade bedraagt 55 500 euro.

De vernieling van dit humanitair project, dat toegang geeft tot een noodzakelijk goed, namelijk elektriciteit, is tegen het internationaal humanitaire recht. Het heeft een directe impact op de kwetsbare inwoners, omdat het de toegang tot water en hun economische activiteiten verhindert.

Het was de eerste maal dat een Belgisch project vernield werd. De Belgische overheid heeft deze vernieling publiekelijk veroordeeld en uitleg gevraagd bij de Israëlische ambassadeur.

– De Belgische humanitaire hulp ondersteunt ook het Consortium met een bijdrage van 1 200 000 euro. Het Consortium is een multi-donor initiatief waar de humanitaire rechten van de Palestijnse bevolking in Zone C centraal staan. Dit humanitair consortium bevat een luik ondersteuning, namelijk voor de rehabilitatie en constructie van woningen, als preventieve maatregel tegen gedwongen verplaatsingen, en een luik bescherming van de gemeenschappen die meest kwetsbaar zijn voor gedwongen verplaatsing in de Westbank en beantwoordt op die manier aan wat het Europees humanitaire agentschap (ECHO) definieert als een « protectie crisis » (Protective crisis).

Het humanitaire consortium beoogt ook legaal advies te geven en advocacy activiteiten uit te voeren tegen de schendingen van het internationaal humanitair recht in Zone C.

Sedert januari 2015, werden negentien structuren van het Consortium vernield en dertien in beslag genomen. De verliezen bedragen 70 753 euro. Het Consortium wordt ook ondersteund door ECHO en andere Lidstaten van de Europese Unie (EU). België draagt 19 % bij tot het Actie 2015 programma van het Consortium, dus 13 691 euro wordt geschat Belgisch verlies te zijn. Zeventien bijkomende constructies worden momenteel bedreigd door vernieling voor een bedrag van 202 940 euro.

– In februari 2016 werden een aantal hulpgoederen, betaald door België, in beslag genomen in onder meer de Jordaanvallei en bij de bedoeïenen van Abu Nwar in het strategisch gevoelige gebied E1 ten oosten van Jeruzalem.

– In maart 2016 werd een school (humanitaire hulp) vernield die het Consortium aan de bedoeïenen gemeenschap van Khirbet Tana had verleend. Deze gemeenschap is ernstig bedreigd met gedwongen verplaatsing, en dit is tegen het internationaal humanitair recht.

De waarde van de Belgische humanitaire financiering was 7 785 euro.

– Op 12 april 2016 werd een speeltuin vernield in Zaatara. De speeltuin werd geplaatst door de Belgische Technische Coöperatie in het kader van het LGRDP (Local Development Reform and Development Program) fase I project. Dit project maakt deel uit van het Indicatief Samenwerkingsprogramma 2012–2015. Het budget van de speeltuin is 51 366,96 euro.

In het verleden zijn er enkele dreigingen geweest van vernieling of dreiging tot inbeslagname van kleine infrastructuur, gefinancierd door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking. De vernieling of inbeslagname werd niet uitgevoerd. Het zijn beiden micro-interventies, uitgevoerd door de Belgische Technische Coöperatie :

– zonnepanelen voor de bedoeïenen gemeenschap Khan Al Ahmar : 5 300 euro ;

– watertanken, toiletten, klaslokaal, en de rehabilitatie van een speeltuin in Al Aqaba dorp. Geplaatst in 2006 ter waarde van ongeveer 20 000 euro.

Voor het overige heeft België geen weet van andere bedreigde projecten, gefinancierd door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking, in de Westelijke Jordaanoever.

2) De vernieling van Belgische, en EU, projecten is onaanvaardbaar. De Belgische projecten trachten humanitaire noden te lenigen en zijn in lijn met het humanitair internationaal recht. De ministers De Croo en Reynders hebben in maart 2016 hun bezorgdheid getoond omwille van het stijgende aantal vernielingen en inbeslagnames van structuren en humanitaire projecten in zone C. Minister De Croo heeft in maart 2016 de Israëlische ambassadeur ontboden. Minister Reynders heeft bij gelegenheid van zijn bezoek aan Israël in mei 2016 dit onderwerp aangekaart.

België is niet de enige internationale donor waar projecten van vernield zijn, ook andere EU partners en de Europese Commissie hebben hiermee te maken. België neemt daarom actief deel aan het overleg in het EU kader over een compensatiemechanisme bij vernielingen door de Israëlische overheid van projecten gefinancierd door de EU of door de EU Lidstaten.

3) Er zijn op dit ogenblik een belangrijk aantal vernietigingsorders van de Israëlische Civiele Administratie, die nog niet in uitvoering zijn gebracht. In deze fase worden hierbij geen Belgische projecten geviseerd. Deze situatie hangt als een zwaard van Damocles boven het hoofd van de betrokken Palestijnse gemeenschappen. Het consulaat-generaal van België in Jeruzalem volgt eventuele dreigingen van vernieling zeer nauwgezet op.

Naar aanleiding van de vernieling van de speeltuin in Zaatara heeft onze ambassade in Tel-Aviv het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken om uitleg gevraagd.