SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2018-2019 Zitting 2018-2019
________________
15 janvier 2019 15 januari 2019
________________
Question écrite n° 6-2198 Schriftelijke vraag nr. 6-2198

de Lionel Bajart (Open Vld)

van Lionel Bajart (Open Vld)

au ministre de la Sécurité et de l'Intérieur

aan de minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken
________________
Projet SAFTE - Armes lourdes désactivées - Vente légale - Pièces d'armes lourdes - Études - Chiffres Project Safte - Onklaar gemaakte zware wapens - Legale verkoop - Onderdelen van zware wapens - Onderzoek - Cijfers 
________________
commerce des armes
trafic illicite
commerce électronique
wapenhandel
zwarte handel
elektronische handel
________ ________
15/1/2019Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 14/2/2019)
12/2/2019Antwoord
15/1/2019Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 14/2/2019)
12/2/2019Antwoord
________ ________
Réintroduction de : question écrite 6-1842 Réintroduction de : question écrite 6-1842
________ ________
Question n° 6-2198 du 15 janvier 2019 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 6-2198 d.d. 15 januari 2019 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Des études montrent qu'il y a de plus en plus d'armes lourdes disponibles en Europe. À moins d'une nouvelle politique, des armes encore plus lourdes provenant de zones de conflit comme l'Ukraine et la Libye risquent de tomber entre les mains de criminels et de terroristes. C'est ce que révèle un rapport détaillé du Projet SAFTE, qui étudie l'accès terroriste à des marchés illégaux d'armes à feu en Europe et qui a été publié par le Vlaams Vredesinstituut.

J'aimerais vérifier quelques constats tirés du rapport, et en particulier, les éléments suivants :

1) Aux Pays-Bas, on a opéré plusieurs grosses saisies d'armes dont un nombre fort élevé provenait de Slovaquie. Il s'agit de fusils automatiques et de pistolets mitrailleurs de la marque Ceská Zbrojovka. Les armes avaient été neutralisées en Slovaquie et ont pu, de ce fait, être exportées sans autorisation conformément à la réglementation slovaque. Une fois confiées à un expert compétent, ces armes ont toutefois pu être rendues à nouveau opérationnelles. On a estimé à 10 000 le nombre d'armes lourdes qui sont arrivées sur le marché européen depuis 2014, dont une partie a été utilisée à Bruxelles et à Paris;

2) On observe une tendance singulière : les armes sont de plus en plus souvent vendues en pièces détachées, généralement sur internet. Ces ventes sont légales puisque les pièces détachées, comme la carcasse d'un pistolet, sont vendues sans autorisation dans d'autres États membres. Les différentes pièces sont alors réunies dans le pays de destination finale et assemblées comme un kit de montage.

Ainsi, au cours du premier semestre 2015, trente pistolets de la marque Glock, dont la carcasse avait été achetée légalement en Autriche et les autres pièces aux États-Unis, ont été saisis aux Pays-Bas. L'exemple du Glock montre les failles de la régulation du commerce des armes au niveau européen. Tant qu'il sera possible d'acheter en Autriche, sans permis, des pièces d'armes pour lesquelles notre pays exige un permis, les criminels et les terroristes auront beau jeu.

Quant au caractère transversal de cette question, l'accord de gouvernement flamand accorde de l'attention à la prévention de la radicalisation. Il évoque la création d'une cellule regroupant des experts de divers domaines politiques afin de détecter et prévenir la radicalisation et d'y remédier. Cette cellule comporterait un point de contact central et travaillerait en collaboration avec d'autres autorités. C'est l'Agence flamande de l'Intérieur qui est chargée de la coordination de cette cellule. L'autorité fédérale joue un rôle clé en ce qui concerne l'approche proactive et le contrôle. À l'avenir, un fonctionnaire fédéral du SPF Intérieur fera également partie de cette cellule. Il s'agit dès lors d'une matière régionale transversale. Je me réfère également au plan d'action mis récemment sur pied par le gouvernement flamand en vue de prévenir les processus de radicalisation susceptibles de conduire à l'extrémisme et au terrorisme.

Je souhaiterais dès lors poser les questions suivantes :

1) Les services de police et/ou de douane ont-ils également déjà découvert, dans notre pays, des armes lourdes de marque Ceská Zbrojovka, provenant de Slovaquie qui ont été exportées dans ce pays sans autorisation parce qu'elles avaient été désactivées mais pas de façon irréversible de sorte qu'un expert en armes peut les rendre à nouveau utilisables ? Dans l'affirmative, de combien d'armes s'agit-il ?

2) Pouvez-vous confirmer que de plus en plus d'armes « en pièces détachées » (achat séparé de la carcasse du pistolet et de ses autres pièces) sont également achetées dans notre pays, pièces qui sont réunies une fois arrivées dans notre pays et assemblées comme un kit de montage ? Je me réfère à l'exemple du Glock pour les Pays-Bas. Pouvez-vous étayer votre réponse à l'aide de chiffres, et indiquer quelles mesures législatives peuvent être prises en la matière, outre le fait d'insister sur la conclusion d'accords européens et de remédier aux problèmes découlant des différences entre les législations nationales ?

3) Pensez-vous comme moi qu'il faut empêcher que l'on puisse acheter séparément les différentes pièces d'armes interdites dans plusieurs pays de l'Union européenne ? Pouvez-vous expliquer concrètement votre politique en la matière ?

4) La vente dans notre pays de pistolets mitrailleurs désactivés en Slovaquie est-elle légale ? Dans la négative, pouvez-vous fournir des explications concrètes ? Dans l'affirmative, quelles démarches ont-elles été entreprises en vue d'empêcher ces ventes ?

 

Uit onderzoek blijkt dat er steeds meer zware wapens beschikbaar zijn in Europa. Zonder een nieuw beleid dreigen nog zwaardere wapens uit conflictgebieden als Oekraïne en Libië in handen te vallen van criminelen en terroristen, aldus een uitgebreid rapport van Project Safte, dat de terroristische toegang tot illegale vuurwapenmarkten in Europa onderzoekt, en dat werd uitgebracht door het Vlaams Vredesinstituut.

Enkele vaststellingen uit het rapport had ik graag afgetoetst en dan in het bijzonder de volgende elementen :

1) In Nederland werden enkele grote wapenvangsten gedaan, waarbij opvallend veel wapens uit Slowakije kwamen. Het betreft automatische geweren en pistoolmitrailleurs van het merk Ceská Zbrojovka. De wapens waren in Slowakije onklaar gemaakt voor gebruik en konden daarom volgens de Slowaakse regels zonder vergunning worden geëxporteerd. Eenmaal in de handen van een kundige wapenexpert konden de wapens echter weer schietklaar gemaakt worden. Er zijn via de Slowakijeroute sinds 2014 naar schatting 10 000 zware wapens op de Europese markt gekomen en een deel daarvan is gebruikt in Brussel en Parijs ;

2) Een opvallende trend is dat steeds vaker wapens in onderdelen worden gekocht, veelal via het internet. Dat kan legaal omdat onderdelen, zoals bijvoorbeeld de body van een pistool, in andere Europese lidstaten zonder vergunning verkocht worden. De verschillende onderdelen worden dan in het eindbestemmingsland verzameld en als een bouwpakket in elkaar gezet.

Zo werden er in de eerste helft van 2015 in Nederland dertig pistolen van het merk Glock in beslag genomen waarvan de kast legaal in Oostenrijk was gekocht en de andere onderdelen legaal in de Verenigde Staten. Het voorbeeld van de Glock laat zien wat er mis is met de Europese wapenregulering. Zolang het mogelijk is om in Oostenrijk zonder vergunning wapenonderdelen te kopen waarvoor in ons land wel een vergunning nodig is, maakt men het criminelen en terroristen wel heel gemakkelijk.

Wat betreft het transversaal karakter van deze vraag : in het Vlaams regeerakkoord wordt aandacht besteed aan het voorkomen van radicalisering en is er sprake van de oprichting van een cel met experten uit de diverse beleidsdomeinen om radicalisering te voorkomen, te detecteren en te remediëren, met één centraal aanspreekpunt en in samenwerking met andere overheden. De coördinatie van deze cel ligt bij het Agentschap Binnenlands Bestuur. Vooral wat betreft de proactieve aanpak en de handhaving vervult de federale overheid een sleutelrol. In de toekomst zal ook een federale ambtenaar van de FOD Binnenlandse Zaken deel uitmaken van deze cel. Het betreft aldus een transversale aangelegenheid met de Gewesten. Ik verwijs tevens naar het recente actieplan van de Vlaamse regering ter preventie van radicaliseringsprocessen die kunnen leiden tot extremisme en terrorisme.

Ik had hieromtrent dan ook volgende vragen :

1) Werden er ook in ons land reeds zware wapens van het merk Ceská Zbrojovka aangetroffen vanuit Slowakije die aldaar zonder vergunning werden geëxporteerd omdat ze onklaar werden gemaakt, doch niet om onomkeerbare wijze waardoor ze door een wapenexpert terug gebruiksklaar kunnen worden gemaakt door respectievelijk de douane en / of de politiediensten ? Zo ja, om hoeveel wapens gaat het ?

2) Kunt u bevestigen dat ook in ons land steeds meer wapens « in onderdelen » worden gekocht (apart aankopen van de body van het pistool en van de respectieve onderdelen van het pistool) die eenmaal ze hier toekomen worden verzameld en als een bouwpakket in elkaar worden gestoken ? Ik verwijs naar het aangehaalde voorbeeld uit Nederland van Glock. Kunt u dit cijfermatig toelichten en aangeven welke wetgevende stappen hiertegen kunnen worden ondernomen, naast het aandringen op Europese afspraken hieromtrent en het afdekken van hiaten ten gevolge van de verschillende nationale wetgevingen ?

3) Bent u het met me eens dat er moet worden opgetreden tegen het apart aankopen van de verschillende onderdelen van verboden wapens uit diverse EU-landen ? Kunt u uw beleid daaromtrent concreet toelichten ?

4) Is de verkoop van in Slowakije onklaar gemaakte pistoolmitrailleurs naar ons land legaal ? Zo neen, kunt u dit concreet toelichten ? Zo ja, welke stappen worden er ondernomen om deze handel te voorkomen ?

 
Réponse reçue le 12 février 2019 : Antwoord ontvangen op 12 februari 2019 :

1) Mes services me font savoir qu’également en Belgique, des armes de ce type ont été trouvées. En 2015, dans lors d’une action coordonnée européenne, un total de 66 résidents belges ont été identifiés qui avaient acheté conjointement 775 armes à feu désactivées à l'entreprise slovaque AFG. Cette firme détenait 90 % du marché de la vente des armes à feu dites désactivées. Il s'agissait de toutes sortes de pistolets semi-automatiques et entièrement automatiques et de fusils d'attaque. Bon nombre de ces armes à feu ont été réactivées par une opération relativement simple et remises dans leur état d'origine.

Cela a également conduit à la publication du règlement d'application (UE) 2015/2403 le 19 décembre 2015 qui a renforcé les normes techniques pour la désactivation des armes à feu et fixé les conditions pour un certificat européen harmonisé de désactivation à partir du 8 avril 2016. Les normes ont été encore renforcées par un règlement d'application amélioré (UE) 2018/337 applicable depuis le 28 juin 2018 afin de garantir que les armes à feu désactivées soient rendues irréversiblement inutilisables. Les normes actuelles de l'Union européenne (UE) ont donc été tellement resserrées qu'il est extrêmement difficile, voire pratiquement impossible, de les réactiver.

2) Je suppose que la question porte sur l'assemblage clandestin d'armes à feu autorisées et prohibées. Comme il s'agit d'un marché clandestin, la police fédérale ne dispose pas de chiffres complets et précis. Toutefois, plusieurs enquêtes sont en cours concernant l'assemblage clandestin de pistolets semi-automatiques et de fusils d'assaut.

3) Cette question parlementaire ne relève pas de mes compétences mais de la compétence de mon collègue, K. Geens, ministre de la Justice.

4) C’est légal dans la mesure où ils répondent aux normes techniques strictes introduites par le règlement d'application (UE) 2018/337 (inséré dans notre ordre juridique national belge par arrêté royal du 4 mai 2018) qui garantit la neutralisation irréversible d'une telle arme. En outre, ces pistolets mitrailleurs désactivés doivent être accompagnés d'un certificat valide délivré par l'autorité compétente de l'un des États membres de l'UE. En ce qui concerne les armes à feu neutralisées qui l'ont été avant le 8 avril 2016 et qui ont été certifiées comme telles par le Banc d'essai de Liège, elles doivent être proposées à nouveau au même Banc d'essai à Liège pour attester la neutralisation irréversible conformément aux normes techniques actuellement applicables contenues dans le règlement d'application précité. Les neutralisations effectuées et certifiées avant cette date par un organisme autre que le Banc d'essai de Liège n'ont pas modifié le statut initial de l'arme à feu. En ce qui concerne plus particulièrement les pistolets mitrailleurs entièrement automatiques en Slovaquie désactivés avant le 8 avril 2016, cette arme était considérée comme une arme prohibée en droit belge et continuera de l'être après cette date.

1) Mijn diensten melden mij dat ook in België dergelijke wapens werden aangetroffen. In 2015 werd er tijdens een Europees gecoördineerde actie in totaal 66 Belgische residenten geïdentificeerd die gezamenlijk 775 gedeactiveerde vuurwapens hadden aangekocht bij de Slovaakse firma AFG. Deze firma had een marktaandeel van 90 % in de verkoop van zogenaamde gedeactiveerde akoestische vuurwapens. Het betrof hier allerhande semiautomatische en volautomatische pistolen en aanvalsgeweren. Talrijke van deze vuurwapens werden middels een relatief eenvoudig ingreep gereactiveerd en in hun oorspronkelijke staat hersteld.

Dit was tevens aanleiding tot de publicatie van implementeringsverordening (EU) 2015/2403 op 19 december 2015 die met ingang van 8 april 2016 de technische standaarden voor de-activering van vuurwapens verstrengde en de voorwaarden vastlegde voor een geharmoniseerd Europees de-activeringscertificaat. De standaarden werden nog verstrengd door een verbeterde implementatie verordening (EU) 2018/337 van toepassing sinds 28 juni 2018 om ervoor te zorgen dat gedeactiveerde vuurwapens onomkeerbaar inoperabel werden gemaakt. De huidige EU standaarden werden aldus zodanig verstrengd dat re-activatie uitermate wordt bemoeilijkt zo niet quasi onmogelijk wordt gemaakt.

2) Ik veronderstel dat de vraag betrekking heeft op de clandestiene assemblage van vergunning-plichtige en verboden vuurwapens. Vermits het hier een clandestiene markt betreft beschikt de federale politie niet over volledig en accuraat cijfermateriaal. Wel zijn verschillende onderzoeken lopende die de clandestiene assemblage van semiautomatische pistolen en aanvalsgeweren betreft.

3) Deze parlementaire vraag valt niet onder mijn bevoegdheden, maar behoort tot die van mijn collega, K. Geens, minister van Justitie.

4) Dit is legaal voor zover zij voldoen aan de strenge technische standaarden ingevoerd door de implementatie van verordening (EU) 2018/337 (ingevoegd in onze Belgische nationale rechtsorde bij koninklijk besluit van 4 mei 2018) die de irreversibele neutralisatie van een dergelijk vuurwapen waarborgt. Daarenboven dienen deze onklaar gemaakte pistoolmitrailleurs vergezeld te zijn van een geldig certificaat uitgereikt door de bevoegde autoriteit van een van de EU lidstaten. Wanneer het geneutraliseerde vuurwapens betreft die voor 8 april 2016 werden onklaar gemaakt en als dusdanig geattesteerd werden door de Proefbank in Luik, dienen zij andermaal te worden aangeboden aan diezelfde Proefbank in Luik om de irreversibele neutralisatie conform de actueel geldende technische standaarden vervat in voornoemde verordening te attesteren. Neutralisaties doorgevoerd en geattesteerd voor voormelde datum door een andere instantie dan de Proefbank in Luik brachten geen wijziging aan in de oorspronkelijke status van het vuurwapen. Specifiek voor wat betreft volautomatische pistoolmitrailleurs die in Slovakije voor 8 april 2016 onklaar zijn gemaakt gelden deze nog steeds als verboden wapens naar Belgisch recht en dit blijft ook zo na die datum.