SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2018-2019 Zitting 2018-2019
________________
15 janvier 2019 15 januari 2019
________________
Question écrite n° 6-2188 Schriftelijke vraag nr. 6-2188

de Lionel Bajart (Open Vld)

van Lionel Bajart (Open Vld)

au vice-premier ministre et ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, et Ministre de la Coopération au développement

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, en Minister van Ontwikkelingssamenwerking
________________
Terrorisme - Financement - Lutte - Cartes de crédit prépayées anonymes provenant de pays hors Union européenne - Interdiction - Approche européenne Terrorisme - Financiering - Strijd - Anonieme prepaid kredietkaarten vanuit niet-EU landen - Verbod - Europese aanpak 
________________
financement du terrorisme
terrorisme
financement
monnaie électronique
blanchiment d'argent
traçabilité
financiering van terrorisme 
terrorisme
financiering
elektronisch betaalmiddel
witwassen van geld
traceerbaarheid
________ ________
15/1/2019Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 14/2/2019)
18/2/2019Antwoord
15/1/2019Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 14/2/2019)
18/2/2019Antwoord
________ ________
Herindiening van : schriftelijke vraag 6-1736 Herindiening van : schriftelijke vraag 6-1736
________ ________
Question n° 6-2188 du 15 janvier 2019 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 6-2188 d.d. 15 januari 2019 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Les cartes de crédit prépayées anonymes permettent d'effectuer des paiements sans identification. Ces cartes fonctionnent de la même manière qu'une carte de crédit mais uniquement sur la base d'un solde créditeur. Ces paiements peuvent être effectués n'importe où dans le monde, quel qu'en soit le montant, et sont liés à un solde créditeur ou à des numéros de comptes bancaires détenus dans des paradis fiscaux.

L'autorité française a démontré que ces cartes avaient été utilisées par les terroristes responsables des attentats à Paris.

La Commission européenne travaille, avec le Parlement européen, à la limitation du montant qui peut être rechargé, anonymement, sur ces cartes (150 euros). Dans notre pays, le montant maximum est déjà de 150 euros. On ne peut toutefois pas en dire autant des cartes de crédit prépayées provenant de pays hors Union européenne, en particulier des cartes fournies au départ de paradis fiscaux. D'importants montants sont parfois inscrits sur ces cartes et peuvent parfaitement être utilisés dans l'anonymat dans l'Union européenne (UE).

En ce qui concerne le caractère transversal de cette question: l'accord de gouvernement flamand met l'accent sur la prévention de la radicalisation et évoque la création d'une cellule regroupant des experts de divers domaines politiques en vue de prévenir et détecter la radicalisation et d'y remédier, avec un point central d'information et en collaboration avec d'autres niveaux de pouvoir. La coordination de cette cellule d'experts relève de l'Agence flamande de l'Intérieur. L'autorité fédérale joue un rôle clé, essentiellement en ce qui concerne l'approche proactive et l contrôle du respect de la loi. À l'avenir, un fonctionnaire fédéral du Service public fédéral (SPF) Intérieur intégrera cette cellule d'experts. Cela concerne dès lors une matière régionale transversale. Je me réfère également au plan d'action mis récemment sur pied par le gouvernement flamand en vue de prévenir les processus de radicalisation susceptibles de conduire à l'extrémisme et au terrorisme.

Je souhaiterais dès lors poser les questions suivantes :

1) Quelles démarches avez-vous entreprises concrètement en vue de mettre un terme à l'utilisation dans l'Union européenne de cartes (de crédit) prépayées provenant de pays hors Union européenne ?

2) Partagez-vous mon inquiétude en ce qui concerne les cartes de crédit prépayées anonymes provenant de pays hors Union européenne, et en particulier, les cartes délivrées au départ de paradis fiscaux ? Dans l'affirmative, pouvez-vous expliquer ? Dans la négative, pourquoi ?

3) Que pensez-vous du renforcement par l'Union européenne de la lutte contre les pratiques de blanchiment d'argent et estimez-vous également qu'il faudrait refuser les cartes anonymes prépayées provenant de pays hors Union européenne ? Quelle est la situation actuelle (amendement à la loi anti-blanchiment) ? Quelle est la position de notre pays à cet égard ?

4) Dans combien de dossiers de terrorisme ces cartes de crédit anonymes prépayées ont-elles été utilisées ?

 

Anonieme prepaid kredietkaarten maken betalingen mogelijk zonder identificatie. Deze kaarten werken op dezelfde wijze als een kredietkaart, maar dan enkel op basis van een creditsaldo. Deze betalingen kunnen gelijk waar over de wereld plaatsvinden voor eender welk bedrag en worden gekoppeld aan het creditbedrag of aan referentiebanknummers die worden aangehouden in belastingparadijzen.

De Franse overheid heeft aangetoond dat dergelijke kaarten werden gebruikt door de terroristen die de aanslagen in Parijs uitvoerden.

De Europese Commissie werkt, samen met het Europees Parlement, aan het inperken van het bedrag dat anoniem kan worden opladen op deze kaarten (150 euro). In ons land bedraagt het grensbedrag reeds 150 euro. Hetzelfde kan echter niet gezegd worden van prepaid kredietkaarten uit niet-EU-landen en dan in het bijzonder kaarten die worden verstrekt vanuit belastingparadijzen. Op deze kaarten staan soms grote bedragen die via een prepaidkaart perfect anoniem kunnen worden aangewend in de Europese Unie (EU).

Wat betreft het transversaal karakter van deze vraag : in het Vlaams regeerakkoord wordt er aandacht besteed aan het voorkomen van radicalisering en is er sprake van het oprichten van een cel met experten uit de diverse beleidsdomeinen om radicalisering te voorkomen, te detecteren en eraan te remediëren, met één centraal aanspreekpunt en in samenwerking met andere overheden. De coördinatie van deze cel gebeurt door het Agentschap Binnenlands Bestuur. Vooral voor wat betreft de proactieve aanpak en de handhaving vervult de federale overheid een sleutelrol. In de toekomst zal ook een federale ambtenaar van de federale overheidsdienst (FOD) Binnenlandse Zaken deel uitmaken van deze cel. Het betreft aldus een transversale aangelegenheid met de gewesten. Ik verwijs tevens naar het recente actieplan van de Vlaamse regering ter preventie van radicaliseringsprocessen die kunnen leiden tot extremisme en terrorisme.

Ik had hieromtrent dan ook volgende vragen :

1) Welke stappen hebt u concreet gezet om een einde te stellen aan het aanwenden van prepaid kredietkaarten en andere prepaid bankkaarten van buiten de EU in de EU ?

2) Deelt u mijn bezorgdheid over de anonieme prepaid kredietkaarten uit niet-EU-landen en dan in het bijzonder kaarten die worden verstrekt vanuit belastingparadijzen ? Zo ja, kunt u dit toelichten ? Zo neen, waarom niet ?

3) Hoe staat u tegenover de verhoogde strijd tegen witwaspraktijken door de EU en steunt u de zienswijze dat de anonieme prepaid kaarten van buiten de EU zouden moeten worden geweigerd ? Wat is hier de stand van zaken (amendement op de anti-witwasrichtlijn) ? Wat is het standpunt van ons land ter zake ?

4) In hoeveel dossiers rond terrorisme werden deze anonieme prepaid kredietkaarten aangewend ?

 
Réponse reçue le 18 février 2019 : Antwoord ontvangen op 18 februari 2019 :

1) et 2) Ces questions ne relèvent pas de mes compétences mais de la compétence de mon collège, monsieur Kris Peeters, Vice-Premier Ministre et ministre de l’Emploi, de l’Economie et des Consommateurs, chargé du Commerce extérieur, de la lutte contre la pauvreté, de l’Egalité des chances et des Personnes handicapées.

3) En réponse à votre question, je peux vous informer que l'Union européenne mène depuis 2015 une lutte accrue contre le blanchiment des capitaux. Les amendements à la directive anti-blanchiment et, en particulier la 5ème directive AML déjà adoptée (directive (UE) 2018/843 du Parlement européen et du Conseil du 30 mai 2018 modifiant la directive (UE) 2015/849 relative à la prévention de l'utilisation du système financier aux fins du blanchiment de capitaux ou du financement du terrorisme, et modifiant les directives 2009/138 / CE et 2013/36 / UE), contiennent un certain nombre de dispositions renforçant cette lutte. Ceci comprend également une approche plus stricte quant aux cartes prépayées anonymes. L'utilisation anonyme de cartes de paiement a en outre été restreinte par l’abaissement de la limite actuelle de 250 euros à 150 euros. Les retraits anonymes en espèces ont été limités à 50 euros au lieu de 100 euros. De plus, la directive prévoit que les établissements de crédit et les institutions financières ne pourront uniquement accepter les paiements avec des cartes prépayées anonymes émises par des pays tiers que lorsque ces cartes répondent à des exigences équivalentes à celles énoncées dans les quatrième et cinquième directives AML. Les États membres peuvent décider de ne pas accepter de tels paiements sur leur territoire.

Le projet de loi pour la transposition de la 5ème directive AML est en cours d’élaboration. Les travaux concernent, au stade actuel, la transposition à un niveau technico-juridique. Le délai de transposition en droit belge a été fixé au 10 janvier 2020. Concernant le refus ou non de ces cartes prépayées anonymes de provenance hors-UE, une décision doit être prise au niveau politique par le gouvernement. Le gouvernement actuellement en affaires courantes ne peut prendre une telle décision. La position politique devra donc être déterminée lors de la prochaine législature. Le prochain ministre des Finances et le prochain gouvernement devront faire un choix politique avant que le groupe de travail ne puisse le rédiger concrètement dans le projet de loi. Ainsi, en ce moment, aucune décision n'a encore été prise quant au refus ou non des cartes prépayées anonymes provenant de pays hors-UE.

3) Cette question ne relève pas de mes compétences mais de la compétence de mon collège, monsieur Koen Geens, ministre de la Justice, chargé de la Régie des bâtiments.

1) en 2) Deze vragen vallen niet onder mijn bevoegdheid maar onder de bevoegdheid van mijn collega, de heer Kris Peeters, Vice-Eerste minister en minister van Werk, Economie en Consumenten, belast met Buitenlandse Handel, Armoedebestrijding, Gelijke Kansen en Personen met een beperking.

3) In antwoord op uw vraag kan ik u meedelen dat de Europese Unie sinds 2015 een verhoogde strijd voert tegen witwaspraktijken. De amendementen op de anti-witwasrichtlijn en met name de reeds aangenomen 5e AML richtlijn (Richtlijn (EU) 2018/843 van het Europees Parlement en de Raad van 30 mei 2018 tot wijziging van Richtlijn (EU) 2015/849 inzake de voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld of terrorismefinanciering, en tot wijziging van de Richtlijnen 2009/138/EG en 2013/36/EU) bevatten een aantal bepalingen die deze strijd versterken. Hieronder ook de strengere aanpak van anonieme prepaid-kaarten. Het anoniem gebruik van betaalkaarten wordt verder beperkt door de huidige limiet van 250 euro te verlagen naar 150 euro. Anonieme opname van contanten worden beperkt tot 50 euro in plaats van 100 euro. De richtlijn bepaalt verder dat kredietinstellingen en financiële instellingen enkel betalingen met anonieme prepaidkaarten uitgegeven in derde landen aanvaarden wanneer deze kaarten voldoen aan vereisten die gelijkwaardig zijn aan die vastgesteld door de 4e en 5e richtlijn AML. De lidstaten kunnen besluiten om op hun grondgebied geen dergelijke betalingen te aanvaarden.

Het wetsontwerp ter omzetting van de 5e AML is in ontwikkeling. De werkzaamheden betreffen in dit stadium de omzetting op technisch-juridisch niveau. De termijn voor deze omzetting in Belgisch recht ligt op 10 januari 2020. Voor wat betreft het al of niet weigeren van deze anonieme prepaid-kaarten van buiten de EU dient er op politiek niveau binnen de Regering een beslissing te worden genomen. De huidige regering in lopende zaken kan hieromtrent geen beslissing nemen. Het politiek standpunt dient derhalve in de volgende legislatuur te worden bepaald. De volgende minister van financiën en regering zullen eerst een politieke keuze moeten maken alvorens de werkgroep dit concreet kan uitschrijven in het wetsontwerp. Aldus is er op dit ogenblik nog geen standpunt bepaald over het al of niet weigeren van anonieme prepaid kaarten van buiten de EU.

4) Deze vraag valt niet onder mijn bevoegdheid maar onder de bevoegdheid van mijn collega, de heer Koen Geens, minister van Justitie, belast met de Regie der gebouwen