SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2018-2019 Zitting 2018-2019
________________
10 janvier 2019 10 januari 2019
________________
Question écrite n° 6-2081 Schriftelijke vraag nr. 6-2081

de Lode Vereeck (Open Vld)

van Lode Vereeck (Open Vld)

au vice-premier ministre et ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, et Ministre de la Coopération au développement

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, en Minister van Ontwikkelingssamenwerking
________________
Obligations vertes - Émission - Date - Fonds escomptés - Évaluation - Différence de taux d'intérêt par rapport aux obligations d'État classiques - Projets éligibles - Sélection - Future émission d'obligations vertes Groene obligaties - Uitgifte - Datum - Verwachte ontvangsten - Inschatting - Renteverschil met de gewone staatsobligatie - Projecten die in aanmerking komen - Selectie - Toekomstige uitgifte van groene obligaties 
________________
obligation financière
emprunt public
émission de valeurs
marché financier
développement durable
label écologique
politique en matière de changement climatique
obligatie
overheidslening
uitgifte van effecten
geldmarkt
duurzame ontwikkeling
milieukeurmerk
beleid inzake klimaatverandering
________ ________
10/1/2019Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 14/2/2019)
18/2/2019Antwoord
10/1/2019Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 14/2/2019)
18/2/2019Antwoord
________ ________
Herindiening van : schriftelijke vraag 6-1727 Herindiening van : schriftelijke vraag 6-1727
________ ________
Question n° 6-2081 du 10 janvier 2019 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 6-2081 d.d. 10 januari 2019 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Le 31 décembre 2017, le journal De Tijd a annoncé l'émission d'une obligation verte par le gouvernement fédéral. Celle-ci vise à financer des investissements dans des projets durables. Le gouvernement veut ainsi, comme l'a annoncé le premier ministre Charles Michel sur le One Planet Summit, « donner un signal fort dans la lutte contre le réchauffement climatique ».

L'émission de ces obligations appelées « green bonds » a été annoncée dans l'accord de l'été 2017 et, comme indiqué dans la présentation de cet accord lors du conseil thématique des ministres du 26 juillet 2017, « démontre l'engagement écologique à long terme du gouvernement ». La politique environnementale est toutefois une matière régionale et relève de la compétence des trois Régions de Belgique. Le caractère transversal de ce sujet est ainsi d'emblée clarifié.

Je souhaite vous poser les questions suivantes :

1) J'aimerais que vous me donniez des explications claires quant aux modalités de l'émission de l'obligation verte :

a) L'émission de l'obligation verte serait prévue pour le premier trimestre ou le printemps 2018. Connaît-on aujourd'hui la date précise de l'émission ?

b) Avec les obligations vertes, le gouvernement fédéral espère recueillir 3 à 5 milliards d'euros auprès des investisseurs institutionnels comme les banques ou les compagnies d'assurances. Les particuliers pourront acheter les obligations après l'émission, via le marché secondaire.

- Sur la base de quels calculs, analyses, prévisions et hypothèses a-t-on évalué le montant que le gouvernement espère lever avec les obligations vertes ? J'aimerais obtenir des explications détaillées.

- Pouvez-vous évaluer plus précisément le montant à récolter étant donné la marge de 2 milliards d'euros au niveau des fonds escomptés ?

- Des investisseurs institutionnels de l'étranger peuvent-ils également y souscrire ?

c) Le gouvernement fédéral s'attend à ce que le rendement des obligations vertes soit « équivalent ou légèrement inférieur à celui d'une obligation d'État classique ».

Entretemps, a-t-on déjà déterminé le taux d'intérêt ou la différence de taux d'intérêt par rapport à l'obligation d'État classique ? Dans l'affirmative, à combien s'élève le taux d'intérêt ou la différence de taux d'intérêt ? Dans la négative, quand le fera-t-on ?

d) Quelle sera la durée des obligations vertes ?

e) Quelle(s) institution(s) financière(s) pourra (pourront)-t-elle(s) émettre les obligations vertes du gouvernement fédéral ? Comment s'est déroulée la procédure de sélection de l'émetteur ?

2) Lors de la présentation de l'accord de l'été 2017, il a été précisé que « les projets/dépenses éligibles auxquels seront affectées les « green OLO », seront diversifiés en termes de type de dépenses et comprendront des projets/dépenses récents, actuels et futurs relevant de compétences fédérales ».

a) Par qui/quelle instance les projets éligibles seront-ils analysés et évalués ?

b) Qui/quelle instance prendra la décision finale sur la sélection des projets qui s'inscrivent dans la lutte contre le réchauffement climatique et auxquels les « green OLO » sont affectées ?

c) L'article publié par De Tijd parle « d'infrastructures ferroviaires et d'investissements en efficacité énergétique ». Pouvez-vous expliciter les projets que le gouvernement fédéral envisage ?

3) On annonce encore des émissions d'obligations vertes pour les prochaines années.

a) Quel est le calendrier prévu à cet effet ?

b) Quel montant espère-t-on recueillir et dans quel délai ?

 

Op 13 december 2017 berichtte De Tijd over de uitgifte van een groene obligatie door de federale regering. Deze obligatie heeft de financiering van investeringen in duurzame projecten tot doel. Op deze manier wil de federale regering, aldus eerste minister Michel, op de One Planet Summit, « een sterk signaal geven in de strijd tegen de klimaatopwarming ».

De uitgave van deze zogenaamde « green bonds » werd aangekondigd in het zomerakkoord 2017 en « toont het ecologisch engagement op lange termijn van de regering », aldus de presentatie van het zomerakkoord op de thematische Ministerraad van 26 juli 2017. Het milieubeleid is echter een gewestaangelegenheid en behoort tot de bevoegdheid van de drie gewesten in België. Hiermee wordt het transversale karakter van dit thema meteen duidelijk gemaakt.

Ik heb volgende vragen voor u :

1) Graag ontvang ik van u een duidelijke toelichting bij de modaliteiten van de uitgifte van de groene obligatie :

a) De uitgifte van de groene obligatie zou gepland zijn in het eerste trimester of de lente van 2018. Is de concrete datum van uitgifte thans al bekend ?

b) Met de groene obligaties hoopt de federale regering 3 à 5 miljard euro op te kunnen halen bij institutionele investeerders, zoals banken en verzekeringsmaatschappijen. Particulieren zullen na de uitgifte de obligaties kunnen kopen via de secundaire markt.

- Op welke berekeningen, analyses, voorspellingen en aannames is de inschatting van het bedrag gebaseerd dat de regering met de groene obligaties hoopt op te halen ? Graag een gedetailleerde toelichting.

- Kunt u het op te halen bedrag nauwkeuriger inschatten, aangezien de verwachte ontvangsten nu een marge laten van 2 miljard euro ?

- Kunnen ook institutionele investeerders uit het buitenland intekenen ?

c) De federale regering verwacht dat de rente van de groene obligaties « gelijk of iets lager zal zijn dan die op een gewone staatsobligatie ».

Werd de hoogte van de rente of het renteverschil met de gewone staatsobligatie inmiddels al vastgesteld ? Zo ja, hoeveel bedraagt de rente of het renteverschil ? Zo nee, wanneer zal dit gebeuren ?

d) Hoeveel zal de looptijd van de groene obligaties bedragen ?

e) Welke financiële instelling(en) zal (zullen) de groene obligaties van de federale regering mogen uitgeven ? Hoe verliep de selectieprocedure van de uitgever ?

2) Tijdens de presentatie van het zomerakkoord werd verduidelijkt dat « de in aanmerking komende projecten / uitgaven waaraan de " green OLO's " zullen worden toegekend, [zullen] worden gediversifieerd in termen van type uitgaven en zullen recente, huidige en toekomstige projecten / uitgaven bevatten die onder federale bevoegdheden vallen ».

a) Door wie / welke instantie zullen de in aanmerking komende projecten worden gescreend en geëvalueerd ?

b) Wie / welke instantie zal de uiteindelijke beslissing nemen over de selectie van de projecten die kaderen in de strijd tegen de klimaatopwarming en waaraan de « green OLO's » worden toegekend ?

c) Het artikel in De Tijd spreekt van « infrastructuur voor de spoorwegen en investeringen in energie-efficiëntie ». Kunt u de projecten die de federale regering voor ogen heeft meer in detail duiden ?

3) Voor de komende jaren worden er nog uitgiftes van groene obligaties aangekondigd.

a) Welk tijdspad wordt hiervoor vooropgesteld ?

b) Welk bedrag wordt nagestreefd en binnen welke periode ?

 
Réponse reçue le 18 février 2019 : Antwoord ontvangen op 18 februari 2019 :

1) a) L’OLO verte a été émise le 26 février 2018.

b)

D’une part, cette obligation verte était une OLO normale à laquelle les investisseurs institutionnels aiment souscrire et les émissions passées ont démontré qu’un volume initial d’au moins 3,0 milliards d’euros était toujours réalisable pour des OLO d’une maturité de 15 à 20 ans. Etant donné le niveau très peu élevé des taux d’intérêt, il y avait un intérêt particulier pour les maturités plus longues qui offrent des rendements plus élevés que les emprunts à plus court terme. Une demande supplémentaire pour ces OLO était bien sûr aussi attendue de la part des investisseurs qui recherchent spécifiquement ces investissements verts.

Un montant de 4,5 milliards d’euros a ainsi pu être atteint.

D’autre part, les montants récoltés via cette OLO verte devaient pouvoir être entièrement consacrés à des projets et des dépenses en lien avec les objectifs : le montant de 4,5 milliards d’euros était le maximum qui pouvait être émis en 2018.

Voir réponse ci-dessus.

Tout-à-fait, exactement comme pour une OLO normale.

c) L’émission a été réalisée avec un rendement qui est 1,5 point de base au-dessus du taux sur le marché secondaire. C’est 2,5 points de base inférieur à la prime habituelle pour une première émission d’une nouvelle OLO. Nous pouvons donc présumer que le différentiel de taux s’est élevé à 2,5 points de base.

d) Il avait été annoncé que la maturité de l’OLO verte serait de minimum 15 ans et de maximum 20 ans. Ce fût finalement une OLO d’une durée de 15 ans échéant en 2033.

e) Le syndicat des lead managers était composé des deux institutions qui ont préparé l’émission avec les pouvoirs publics (BNP Paribas Fortis et Crédit Agricole CIB, tous les deux Primary Dealers des instruments de la dette de l’autorité fédérale) complété par 3 autres lead managers (Barclays, JP Morgan et ING).

Les dealers qui peuvent intervenir en tant que lead manager sont sélectionnés par l’Agence fédérale de la Dette sur base, entre autres, de leurs prestations dans le passé. Pour la désignation des institutions qui ont spécifiquement pris en charge la structuration de ce produit, l’Agence a également tenu compte de leur expérience avérée dans le domaine des obligations vertes.

2) a) Les cellules stratégiques du Premier Ministre et du Ministre de l’Energie, de l’Environnement et du Développement Durable, en collaboration avec ma cellule stratégique et avec l’aide de l’Agence fédérale de la Dette ainsi que les deux institutions conseils ont établi la liste des projets et dépenses qui entrent en ligne de compte pour les dépenses initiales.

b) Cette décision est prise conjointement par le Ministre de l’Environnement et le Ministre des Finances.

c) Cela concerne entre autres la dotation pour le transport des passagers de la SNCB et les dotations pour des investissements. Le premier rapport d’affectation de l’OLO verte décrira en détail à quoi les fonds ont été consacrés.

3) a) Tout d’abord, il faut noter que cette OLO verte, à l’instar des autres OLO, sera régulièrement proposée aux adjudications et ce, durant un certain nombre d’années. Seulement après que cette OLO aura atteint un volume suffisant, on pourra envisager l’émission d’une deuxième OLO verte.

b) Les OLO dotées d’une maturité initiale de 15 à 20 ans atteignent un volume de 10 milliards d’euros ou plus. Pour atteindre ce montant, il faut normalement plusieurs années.

1) a) De groene OLO werd op 26 februari 2018 uitgegeven.

b)

– Deze groene obligatie was enerzijds een gewone OLO, waarop institutionele beleggers graag inschrijven, en het verleden heeft uitgewezen dat een initieel volume van minstens 3,0 miljard euro steeds haalbaar was voor OLO’s die een duurtijd van 15 tot 20 jaar hebben. De lage rentes zorgden voor een voldoende belangstelling voor de langere maturiteiten, die hogere rendementen bieden dan de korter lopende leningen. En uiteraard werd een bijkomende vraag verwacht van beleggers die specifiek op zoek zijn naar groene investeringen.

Zo kon uiteindelijk een bedrag van 4,5 miljard euro bereikt worden.

Anderzijds moesten de opgehaalde bedragen voor deze groene OLO volledig besteed kunnen worden aan projecten en uitgaven die de toets doorstaan: die 4,5 miljard euro was dan ook het maximum dat kon uitgegeven worden in 2018.

– Zie antwoord hierboven.

– Zeker, net zoals voor een gewone OLO.

c) De uitgifte werd geplaatst aan een rendement dat 1,5 basispunt boven de rente lag die uit de secundaire markt kon worden afgeleid. Dat is zo’n 2,5 basispunten minder dan de gebruikelijke premie voor een eerste uitgifte van een nieuwe OLO. We kunnen er dus van uit gaan dat het renteverschil 2,5 basispunt bedroeg.

d) Er werd aangekondigd dat de looptijd van de groene OLO minimaal 15, en maximaal 20 jaar zou zijn. Het werd uiteindelijk een 15-jarige OLO met vervaldag in 2033.

e) Het syndicaat van lead managers bestond enerzijds uit de twee instellingen die de uitgifte samen met de overheid voorbereid hebben (BNP Paribas Fortis en Credit Agricole CIB, beide Primary Dealers van de schuldproducten van de federale overheid), aangevuld met 3 andere lead managers (Barclays, JP Morgan, en ING).

De dealers die als lead manager kunnen optreden worden door het Federale Agentschap van de Schuld geselecteerd, onder andere op basis van hun prestaties in het verleden, en voor het aanduiden van de instellingen die specifiek de structurering van dit product voor hun rekening namen werd ook rekening gehouden met hun bewezen ervaring op het domein van de groene obligaties.

2) a) De strategische beleidscellen van de Eerste Minister en van de Minister van Leefmilieu, Energie en Duurzame Ontwikkeling hebben samen met mijn strategische beleidscel en met de hulp van het Federaal Agentschap van de Schuld en de beide adviserende instellingen de lijst van projecten en uitgaven die voor de initiële uitgaven in aanmerking komen opgesteld.

b) Die beslissing is gezamenlijk genomen worden door de Minister van Leefmilieu en de Minister van Financiën.

c) Het gaat onder andere over de dotatie voor het personenvervoer van de NMBS en over de dotaties voor investeringen. Het eerste allocatierapport van de groene OLO zal in detail beschrijven waaraan de gelden besteed werden.

3) a) In eerste instantie zal deze groene OLO, net zoals voor andere OLO’s het geval is, regelmatig aangeboden worden in de aanbestedingen. Dat zal gedurende een paar jaren gebeuren. Pas nadat deze OLO een voldoende volume bereikt heeft, kan er gedacht worden aan de uitgifte van een tweede groene OLO.

b) OLO’s met een initiële maturiteit van 15 tot 20 jaar bereiken een volume van 10 miljard euro of meer. Om dit bedrag te bereiken is een paar tot enkele jaren vereist.