SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2017-2018 Zitting 2017-2018
________________
3 septembre 2018 3 september 2018
________________
Question écrite n° 6-1948 Schriftelijke vraag nr. 6-1948

de Rik Daems (Open Vld)

van Rik Daems (Open Vld)

au vice-premier ministre et ministre de l'Emploi, de l'Economie et des Consommateurs, chargé du Commerce extérieur

aan de vice-eersteminister en minister van Werk, Economie en Consumenten, belast met Buitenlandse Handel
________________
Visas « dorés » - Harmonisation - Contrôle - Profils à risque - Crime organisé Golden visa - Harmonisatie - Controle - Risicoprofielen - Georganiseerde misdaad 
________________
droit de séjour
ressortissant étranger
État membre UE
admission des étrangers
fraude
criminalité organisée
citoyenneté
verblijfsrecht
buitenlandse staatsburger
EU-lidstaat
toelating van vreemdelingen
fraude
georganiseerde misdaad
burgerschap
________ ________
3/9/2018Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 4/10/2018)
2/10/2018Antwoord
3/9/2018Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 4/10/2018)
2/10/2018Antwoord
________ ________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1949 Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1949
________ ________
Question n° 6-1948 du 3 septembre 2018 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 6-1948 d.d. 3 september 2018 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

En ce qui concerne les visas dits " dorés ", il n'est à ce jour pas question d'harmonisation au niveau de l'Union européenne (UE). Chaque État membre applique ses propres normes. Les citoyens originaires d'États non membres de l'UE, et plus particulièrement ceux provenant de pays comme la Russie, la Chine et l'Ukraine, peuvent acheter un titre de séjour, voire la citoyenneté, et dès lors voyager librement dans toute l'UE. Dans certains pays, il suffit, pour obtenir un titre de séjour ou la citoyenneté, d'acheter une maison, ou encore, des obligations d'État émises par un pays déterminé. Dans d'autres, il faut " investir " plus d'un million d'euros.

La commissaire européenne à la Justice, Vera Jourova, a récemment exprimé son inquiétude concernant le commerce de visas " dorés ". Elle estime que ce commerce ne peut conduire l'UE à devenir un refuge pour les criminels, la corruption et l'argent sale.

Plusieurs pays sont plus particulièrement pointés du doigt par diverses organisations dont Transparancy International. Il s'agit entre autres de Chypre, du Portugal, de la Hongrie et de Malte. Il n'y a aucun contrôle. Une enquête réalisée par des journalistes d'investigation a révélé que deux personnes, entre autres, ont obtenu un passeport chypriote alors qu'elles avaient été reprises sur la liste des personnes faisant partie de l'entourage du président russe Vladimir Poutine et faisaient dès lors l'objet de sanctions américaines.

L'enquête réalisée par Transparency International indique que dans huit pays de l'UE, les réglementations assurent la confidentialité aux bénéficiaires de visas dorés. L'origine de la fortune des bénéficiaires n'est pas suffisamment contrôlée. Du fait d'un manque de publicité et de médiatisation, les réglementations relatives aux visas dorés permettent aux bénéficiaires actuels et futurs d'échapper aux poursuites et de transférer des fonds illicites dans d'autres pays. En janvier 2014, le Parlement européen mettait déjà en garde contre les risques inhérents aux réglementations relatives aux visas dorés.

La Région flamande, la Région de Bruxelles-Capitale et la Région wallonne sont compétentes pour l'octroi de cartes professionnelles aux investisseurs étrangers. L'ONG Investment Migration Council cite la Belgique dans le cadre de l'octroi de visas dorés. L'octroi final d'un visa est une matière fédérale. Par conséquent, cette question concerne une matière transversale avec les Régions.

Je souhaiterais dès lors poser les questions suivantes.

1) Que pensez-vous de la récente prise de position de la commissaire européenne à la Justice concernant les visas dorés et partagez-vous sa préoccupation quant à d'éventuels problèmes en matière de blanchiment d'argent, de criminalité et de corruption ?

2) Êtes-vous disposé à débattre, au sein de l'UE, des règles relatives aux visas dorés et pouvez-vous indiquer de manière détaillée si vous êtes partisan d'une norme minimale en matière de contrôle et/ou de conditions et d'une harmonisation des critères similaire à celle qui existe au niveau de l'UE en matière d'octroi de titre de séjour aux demandeurs d'asile ? Pouvez-vous préciser votre réponse sur le fond et pouvez-vous indiquer quelles démarches vous entreprendrez le cas échéant ?

3) Êtes-vous d'accord avec l'organisation Transparency International sur le fait qu'il est plus que vraisemblable que la possibilité d'acheter un visa doré soit utilisée abusivement à des fins de blanchiment d'argent, de fraude fiscale ou pour transférer à l'étranger des fonds issus d'activités criminelles ? Comment comptez-vous intervenir en la matière ?

 

Met betrekking tot de zogeheten "gouden visa" is er tot op heden geen sprake van harmonisatie op het niveau van de Europese Unie (EU). Elke lidstaat hanteert zijn eigen normen. Niet EU burgers, en meer specifiek deze uit landen als Rusland, China en Oekraïne, kunnen in sommige lidstaten een verblijfsvergunning of zelfs het staatsburgerschap kopen. Deze personen kunnen dan in de hele EU vrij reizen. In sommige gevallen is het voldoende om een huis te kopen. In andere gevallen is een "investering" van meer dan een miljoen euro een voorwaarde voor het verkrijgen van een verblijfsvergunning of het staatsburgerschap en in andere gevallen volstaat het om staatsobligaties van een bepaald land te kopen.

De Europese Commissaris voor Justitie, Vera Jourova uitte onlangs haar ongerustheid omtrent de handel in gouden visums: "De EU mag geen vrijhaven worden voor criminelen, corruptie en geld van criminele oorsprong ten gevolge van de handel in gouden visa."

Enkele landen worden specifiek met de vinger gewezen door diverse organisaties waaronder Transparancy International. Het betreft onder meer Cyprus, Portugal, Hongarije en Malta. Er geschiedt geen enkele controle. Onderzoek van enkele onderzoeksjournalisten wees uit dat onder meer twee personen die opgenomen werden op de lijst van personen uit de entourage van Russische President Poetin en aldus het voorwerp uitmaken van Amerikaanse sancties een Cypriotisch paspoort kregen.

Onderzoek vanwege Transparency International wijst uit dat de regelingen in acht EU landen de geheimhouding handhaven rond ontvangers van de gouden visa. De oorsprong van de welvaart van de begunstigden wordt niet voldoende nauwkeurig onderzocht. Bij gebrek aan publieke aandacht of aandacht van de media bieden de golden visa regelingen kansen voor huidige en toekomstige functionarissen om te ontsnappen aan vervolging en om illegale gelden over grenzen te sluizen. Het Europees Parlement waarschuwde in januari 2014 al voor de risico's van de golden visa regelingen

Het Vlaams Gewest, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Waals Gewest zijn bevoegd voor het toekennen van de beroepskaart wanneer het buitenlandse investeerders betreft. De NGO Investment Migration Council vernoemt België in het kader van het toekennen van gouden visa. De uiteindelijke toekenning van een visum is een federale aangelegenheid. Het betreft dan ook een transversale aangelegenheid met de Gewesten.

Ik had dan ook volgende vragen:

1) Hoe reageert u op de recente stellingname van de Europese Commissaris voor Justitie betreffende de gouden visa en deelt u haar bezorgdheid over mogelijke problemen rond witwassen, het aantrekken van criminelen en het gedogen van corruptie?

2) Bent u bereid binnen de EU het debat te voeren betreffende de regels voor "gouden visa" en kan u gedetailleerd aangeven of u voorstander bent van een minimumnorm inzake controle en/of voorwaarden en bent u voorstander van harmonisering naar het voorbeeld van de criteria voor toekenning aan asielzoekers van een verblijfsvergunning voor de EU? Kunt u dit inhoudelijk toelichten en kunt u aangeven welke demarches u desgevallend gaat doen?

3) Bent u het eens met onder meer Transparency International dat het meer dan waarschijnlijk is dat de mogelijkheid om een "gouden visum" te kopen misbruikt wordt voor witwaspraktijken, belastingontduiking of het wegsluizen van inkomsten uit criminele activiteiten? Hoe gaat u hiertegen optreden?

 
Réponse reçue le 2 octobre 2018 : Antwoord ontvangen op 2 oktober 2018 :

Je me dois de vous signaler que la matière des « golden visa » ne relève pas de la compétence du service public fédéral (SPF) Économie.

Je vous renvoie à la réponse à votre question posée sur le même sujet au ministre des Affaires étrangères et européennes.

En ce qui concerne les risques de blanchiment de capitaux, d’attraction de réseaux criminels ou de corruption, il s’agit d’une compétence du ministre de la Justice.

Ik moet u meedelen dat de materie van de « golden visa » niet onder de bevoegdheid van de federale overheidsdienst (FOD) Economie valt.

Ik verwijs naar het antwoord op uw vraag over hetzelfde onderwerp aan de minister van Buitenlandse Zaken en Europese Zaken.

Wat de risico’s op het witwassen van geld, het aantrekken van criminele netwerken of corruptie betreft, is dit een bevoegdheid van de minister van Justitie.