SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
19 juillet 2013 19 juli 2013
________________
Question écrite n° 5-9631 Schriftelijke vraag nr. 5-9631

de Inge Faes (N-VA)

van Inge Faes (N-VA)

à la ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
l'étude relative au droit de grâce het onderzoek naar het genaderecht 
________________
prescription de peine
Roi et famille royale
disparité régionale
statistique officielle
strafverjaring
Koning en Koninklijke familie
regionale verschillen
officiële statistiek
________ ________
19/7/2013Verzending vraag
10/9/2013Antwoord
19/7/2013Verzending vraag
10/9/2013Antwoord
________ ________
Requalification de : demande d'explications 5-3834 Requalification de : demande d'explications 5-3834
________ ________
Question n° 5-9631 du 19 juillet 2013 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-9631 d.d. 19 juli 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Mi-janvier est paru un article indiquant que le nombre de recours en grâce diminue d'année en année. On constate en outre que bien que le nombre de recours en néerlandais soir supérieur, ce sont surtout les francophones que le souverain a graciés ces dernières années. Votre réponse à ma question écrite (n° 5-8861) confirme ces tendances.

Dans l'article en question, le porte-parole de votre Service public fédéral déclarait : « L'écart entre le nombre de néerlandophones obtenant la grâce et le nombre de francophones est trop frappant pour être dû au hasard ». Le porte-parole de votre SPF annonçait donc dans ce même article qu'une étude avait été lancée pour analyser cette différence.

Madame la ministre, plus de six mois se sont écoulés depuis la parution de cet article. J'aimerais dès lors savoir quelles sont les conclusions de cette étude.

 

Half januari verscheen er een artikel waaruit bleek dat het aantal aanvragen tot genade jaar na jaar daalt. Een bijkomende vaststelling was, dat desondanks het feit er meer Nederlandstalige aanvragen waren, de koning al jaren voornamelijk Franstaligen genade verleent. Uw antwoord op mijn schriftelijke vraag (nr. 5-8861) bevestigde deze tendensen.

In het bewuste artikel verklaarde de woordvoerder van uw Federale Overheidsdienst dat: "De discrepantie tussen aantal Vlamingen en Franstaligen die genade krijgen is te opvallend om toevallig te zijn." De woordvoerder van uw FOD kondigde dan ook in dat zelfde artikel aan dat er een onderzoek werd opgestart om deze discrepantie te onderzoeken.

Mevrouw de Minister we zijn nu meer dan een half jaar, na het verschijnen van dit artikel. Ik had dan ook graag geweten wat de conclusies zijn van dit onderzoek?

 
Réponse reçue le 10 septembre 2013 : Antwoord ontvangen op 10 september 2013 :

Je renvoie tout d'abord à la réponse que je vous ai donnée en mai (5-3090).

Les statistiques annuelles (2009-2012) des recours en grâce acceptés qui figuraient dans cette réponse et qui étaient ventilées par langue, montrent une tendance à la baisse des différences entre les deux rôles linguistiques.

Je souhaite avant tout souligner que l'avis du parquet est systématiquement sollicité pour les demandes de grâce. Cet avis est intégré dans l'avis rendu au Roi. Une pratique différente en matière d'avis au niveau des parquets peut contribuer à une application différente de cette mesure.

Je renvoie également à des initiatives qui ont été prises afin d'uniformiser la procédure de grâce au niveau de l'administration et dont la mise en œuvre se poursuit actuellement de manière minutieuse.

Ainsi, une check-list actualisée et uniforme a été introduite depuis 2011, laquelle énumère tous les documents nécessaires qui doivent toujours figurer dans le dossier de grâce avant qu'un avis de grâce final soit formulé.

Depuis le début de l'année 2012, cette check-list est intégralement d'application pour tous les dossiers, dans chacune des deux langues nationales.

Depuis mi-2012, la hiérarchie vérifie également tous les avis que les attachés rendent dans les dossiers de grâce et émet un avis.

Dans les cas jugés indiqués, un avis rectificatif motivé de la hiérarchie est désormais également joint, après quoi l'ensemble du dossier est transmis au ministre de la Justice pour avis final définitif et ensuite soumis au Roi pour décision finale. 

L'évolution des chiffres semestriels provisoires ci-après, par rapport aux chiffres de 2009 et des années suivantes, illustre la mise en œuvre stricte de cette uniformisation qui vise à harmoniser les avis de grâce dans les deux groupes linguistiques.  

Si ces chiffres semestriels ne permettent pas une extrapolation correcte pour l'année complète 2013, ces chiffres provisoires montrent tout de même que l'harmonisation annoncée entre les deux langues nationales se confirmera dans les chiffres annuels réels fin 2013.   

Les chiffres provisoires jusqu'au 30 juin 2013, mentionnés en dessous des données de 2009 et des années suivantes, donnent les résultats suivants : 

Nombre total de demandes de grâce par an :

  • 1 332 en 2009 ;

  • 1 256 en 2010 ;

  • 993 en 2011 ;

  • 955 en 2012.

487 pour la période 1er janvier au 30 juin 2013 (« extrapolation » : 2X487=974). 

Recours en grâce acceptés, ventilés par langue et par année :

un total de 96 en 2009, dont 73 francophones et 23 néerlandophones ;

un total de 75 en 2010, dont 69 francophones et 6 néerlandophones ;

un total de 70 en 2011, dont 53 francophones et 17 néerlandophones ;

un total de 53 en 2012, dont 39 francophones et 14 néerlandophones.

Un total de 14 pour la période du 1er janvier au 30 juin 2013, dont 8 francophones et 6 néerlandophones. 

L'on peut donc affirmer, à titre provisoire, que la tendance observée continue à évoluer vers une harmonisation complète, sous réserve toutefois des chiffres réels à la fin de l'année 2013.

L'actuelle politique en matière de grâce a donc pour priorité absolue le contrôle strict de l'application de la check-list uniforme et de la pondération homogène des critères pour l'avis final harmonisé concernant la grâce.

Voorafgaandelijk verwijs ik naar het antwoord dat ik u heb gegeven in mei (5-3090).

De daarin gegeven statistische jaarcijfers (2009-2012) van ingewilligde genadeverzoeken, opgesplitst per taal, tonen de dalende trend inzake de verschillen tussen beide taalrollen.

Allereerst wens ik erop te wijzen dat steevast het advies van het parket wordt gevraagd bij genadeverzoeken. Dat advies van het parket wordt geïntegreerd in het advies aan de Koning. Een verschillende adviespraktijk van de parketten kan bijdragen tot een verschillende toepassing van deze maatregel.

Tevens wordt hier verwezen naar initiatieven die werden genomen ter uniformisering van de genadeprocedure op het niveau van de administratie die nu nauwgezet verder worden doorgevoerd.

Zo is vanaf 2011 een geactualiseerde, uniforme checklist met opsomming van alle noodzakelijke stukken die het genadedossier steeds dient te bevatten alvorens een finaal genadeadvies wordt geformuleerd, ingevoerd.

Sinds begin 2012 is deze checklist voor alle dossiers van beide landstalen volledig in voege.

Sinds medio 2012 worden bovendien alle genadeadviezen van de attaches, nogmaals gecheckt en van hiërarchisch advies voorzien.

Waar aangewezen geacht, wordt nu ook een gemotiveerd, corrigerend hiërarchisch advies toegevoegd, waarna het volledige dossier aan de minister van Justitie voor finaal eindadvies wordt overgemaakt en het vervolgens aan de Koning voor uiteindelijke beslissing wordt voorgelegd. 

De strikte doorvoering van deze uniformisering ter harmonisatie van de genadeadviezen in beide taalgroepen, blijkt uit de evolutie van navolgende voorlopige halfjaarlijkse cijfers, aansluitend op de cijfers van 2009 en volgende.  

Onder voorbehoud dat dit halfjaarlijks cijfer geen correcte extrapolatie naar het volledige jaar 2013 toelaat, toch tonen de voorlopige cijfers dat de aangekondigde harmonisatie tussen beide landstalen in het effectieve jaarcijfer eind 2013 zal bevestigd worden.   

De voorlopige cijfers tot 30 juni 2013, geschikt onder de gegevens van 2009 en volgende, geven navolgend resultaat : 

Totaal aantal genadeverzoeken per jaar :

  • voor 2009 een totaal van 1 332 ;

  • voor 2010 een totaal van 1 256 ;

  • voor 2011 een totaal van   993 ;

  • voor 2012 een totaal van   955.

voor 1 januari tot 30 juni 2013 een totaal van 487 (‘extrapolatie’ 2X487=974) 

Ingewilligde genadeverzoeken, opgesplitst per taal, per jaar :

  • voor 2009 totaal 96 waarvan 73 Franstaligen en 23 Nederlandstaligen ;

  • voor 2010 totaal 75 waarvan 69 Franstaligen en 6 Nederlandstaligen ;

  • voor 2011 totaal 70 waarvan 53 Franstaligen en 17 Nederlandstaligen ;

  • voor 2012 totaal 53 waarvan 39 Franstaligen en 14 Nederlandstaligen.

Voor 1 januari tot 30 juni 2013 totaal 14 waarvan 8 Franstaligen en 6 Nederlandstaligen. 

Er kan dus voorlopig gesteld dat de aangehouden trend zich doorzet naar een volledige harmonisatie maar onder voorbehoud, tot effectieve cijfers bij jaareinde 2013.

Het strikte toezicht op toepassing der uniforme checklist en homogene afweging van de criteria bij het finaal geharmoniseerd genadeadvies is dus dé prioriteit in het actueel genadebeleid.