Nederland zet hoog in op de aanpak van bijstandstoerisme of uitkeringsmigratie door EU-burgers. Nederland wil vermijden dat EU-burgers in een ander EU-land een uitkering krijgen zonder er ooit gewerkt te hebben. Deze plannen stuiten echter op grote kritiek binnen de Europese Unie. Op Europees niveau wordt een werkgroep opgericht, maar dit gaat volgens de Nederlanders niet ver genoeg. Zij willen uitkeringsmigranten het liefst tijdelijk "ongewenst verklaren". De Europese Unie vraagt daarom harde cijfers.

Ik heb volgende vragen voor de geachte minister:

1) Hoeveel niet-Belgen ontvangen in België een leefloon; opgedeeld voor de jaren 2010, 2011 en 2012 en dit per regio en per belangrijkste stad?

2) Hoeveel niet-Belgen ontvangen kinderbijslag in België zonder dat zij hier gewerkt hebben? Tevens opgedeeld voor de jaren 2010, 2011 en 2012, per regio en per belangrijkste stad.

3) Hoeveel niet-Belgen ontvangen een ziekteuitkering of uitkering wegens werkonbekwaamheid, voor de jaren 2010, 2011 en 2012 en opgedeeld per regio en belangrijkste steden?

4) Over welke bedragen spreken we jaarlijks? Hoeveel niet-Belgen ontvangen met andere woorden een uitkering zonder dat zij daarvoor in België ooit gewerkt hebben?

5) Hoe staat u tegenover de aanpak van de uitkeringsfraude? Zal ons land zich aansluiten bij het Nederlandse initiatief?

In antwoord op uw vragen kan ik u het volgende meedelen.

1. Wat betreft het leefloon.

Deze vraag met betrekking tot het leefloon (punt 1) behoort tot de bevoegdheid van mijn collega, Mevrouw Maggie De Block, Staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Maatschappelijke Integratie en Armoede¬bestrijding, toegevoegd aan de minister van Justitie.

2. Wat betreft de sector van de kinderbijslag.

Deze gegevens hebben betrekking op de punten 2 , 4 en 5 van de parlementaire vraag.

De dossiers waarin kinderbijslag wordt toegekend zonder tewerkstelling in België, zijn hoofdzakelijk de volgende:

• rechthebbende studenten maar met voorwaarde inzake de voorafgaande verblijfsduur;

• bepaalde categorieën van personen met een handicap (art. 56quinquies en 56septies, kinderbijslagwet);

• sommige grensarbeiders;

• de verlaten echtgeno(o)t(e) (art. 55 kinderbijslagwet);

• rechthebbenden die de regeling van de gewaarborgde kinderbijslag genieten, maar met voorwaarden inzake wettelijk verblijf in België en inzake de voorafgaande verblijfsduur, behalve – wat de voorafgaande verblijfsduur betreft – enkele uitzonderingen, waaronder personen die het statuut van vluchteling genieten.

De Rijksdienst voor kinderbijslag voor werknemers (RKW) beschikt niet over statistieken die toelaten de dossiers die aan het gezochte profiel beantwoorden te identificeren in die verschillende categorieën (die soms erg klein zijn, zoals de verlaten echtgenoten, met slechts 11 rechthebbenden bij de laatste telling van 2011).

De RKW denkt echter dat de meeste van deze personen terechtkomen in de regeling van de gewaarborgde gezinsbijslag (een persoon kan in deze regeling terechtkomen ook al heeft hij in het verleden in België gewerkt). Het gaat om een residuaire regeling voor gezinnen die geen kinderbijslag kunnen ontvangen in een andere regeling en waarvan het inkomen bepaalde grenzen niet overschrijdt. Hierna vindt u enkele statistieken met betrekking tot deze regeling.

Er dient een onderscheid te worden gemaakt tussen enerzijds de dienstjaren 2010 en 2011 en anderzijds het dienstjaar 2012.

Voor de dienstjaren 2010 en 2011.

Hierna vindt u de statistieken met betrekking tot het aantal bijslagtrekkende gezinnen en het aantal rechtgevende kinderen op 31 december van het betrokken jaar voor de regeling van de gewaarborgde gezinsbijslag, zonder uitsplitsing op basis van nationaliteit. Het gaat dus om alle gezinnen en kinderen in de regeling van de gewaarborgde gezinsbijslag, uitgesplitst per arrondissement, provincie en gewest (niet per gemeente).

Voor het dienstjaar 2011 beschikt de RKW echter ook over het aantal bijslagtrekkende gezinnen van buitenlandse nationaliteit (5.671) en het overeenkomstige aantal rechtgevende kinderen (11.948) in deze regeling. Maar de specifieke geografische verdeling van deze gezinnen van buitenlandse nationaliteit is niet gekend (enkel gekend voor alle gezinnen en kinderen van alle nationaliteiten).

Situation au 31 décembre 2010.

Situatie op 31 december 2010.

Situation au 31décembre 2011.

Situatie op 31 december 2011.

Voor het dienstjaar 2012.

De RKW heeft een nieuw informatiesysteem ontwikkeld dat toelaat preciezere opzoekingen te doen (met betrekking tot de gegevens voor 2012). Zo is het mogelijk om in de regeling van de gezinsbijslag de niet-Belgische rechthebbenden en rechtgevende kinderen te selecteren, hierna weergegeven op 31 december 2012.

Voor de volledigheid: op 31 december 2012 waren er 9 140 rechthebbenden en 19 349 rechtgevende kinderen.

Wat de vraag 5 betreft, bevat de programmawet van 28 juni 2013 verschillende bepalingen om de strijd tegen de kinderbijslagfraude doeltreffender te maken. Geen enkele maatregel viseert echter specifiek een bepaalde categorie rechthebbenden of bijslagtrekkenden op basis van hun nationaliteit of omwille van het feit dat de bijslag wordt toegekend zonder voorafgaande tewerkstelling in België. Het gaat hoofdzakelijk om de volgende artikelen:

• artikel 71, § 1, van de kinderbijslagwet, die bepaalt dat de kinderbijslag voorlopig kan worden opgeschort bij ernstige en eensluidende aanwijzingen dat de door de sociaal verzekerde meegedeelde informatie om sociale uitkeringen te krijgen frauduleus is;

• artikel 120bis, derde lid, 2e zin, van de kinderbijslagwet met betrekking tot het beginpunt van de verjaringstermijn in geval van fraude;

• artikel 29, eerste lid, van het Wetboek van strafvordering dat, voor de sector van de gezinsbijslag, de verplichting tot aangifte uitbreidt tot iedere meewerkende instelling in de zin van de wet van 11 april 1995 tot invoering van het handvest van de sociaal verzekerde (m.a.w. de private fondsen);

• artikel 30/2, ingevoegd in de wet van 29 juni 1981 houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers;

• artikel 9, § 1, derde lid, 2e zin, van de wet van 20 juli 1971 tot instelling van gewaarborgde gezinsbijslag, met betrekking tot het beginpunt van de verjaringstermijn in geval van fraude.

Andere maatregelen in het kader van de bestrijding van sociale fraude werden reeds genomen en zullen worden versterkt door de voornoemde bepalingen van de programmawet van 28 juni 2013. Het gaat onder andere om artikel 27, § 2, van de programmawet van 27 december 2012, die voorziet in de niet-tegenstelbaarheid van een rechtshandeling of een kwalificatie van een rechtshandeling in geval van sociaalrechtelijk misbruik in de zin van paragraaf 1 van hetzelfde artikel en bepalingen betreffende de bestrijding van het gebruik van fictieve adressen door de gerechtigden op sociale prestaties, opgenomen in de programmawet (I) van 29 maart 2012.

Vanuit zijn rol van regulator van de gezinsbijslagregeling, heeft de RKW begin september 2013 aan de instellingen die de gezinsbijslag uitbetalen de nodige instructies gegeven met betrekking tot, onder andere, de bepalingen van de programmawet van 28 juni 2013, opdat alle instellingen deze bepalingen op dezelfde manier zouden toepassen, met inachtneming van de principes die werden toegelicht tijdens de bespreking in de Commissie van de Kamer en opdat regelmatig aan de RKW zou worden gerapporteerd over de toepassing van deze bepalingen.

Als regulator werkt de RKW samen met de andere openbare instellingen van sociale zekerheid. In dat kader zamelt de RKW bij de andere openbare instellingen van sociale zekerheid gegevens in die hij bezorgt aan de instellingen die de gezinsbijslag uitbetalen en bezorgt hij gegevens die hij inzamelt bij zijn eigen diensten en bij de instellingen die de gezinsbijslag uitbetalen aan de andere openbare instellingen van sociale zekerheid.

3. a) Wat betreft de sector van de ziekte- en invaliditeitsverzekering

Deze gegevens hebben betrekking op de punten 3 en 4 van de parlementaire vraag.

In de bijlage vindt u voor de jaren 2010, 2011 en 2012, per arrondissement, het aantal gevallen alsook de invaliditeitsuitgaven die werden betaald aan verzekerden met een buitenlandse nationaliteit. Het betreft uitkeringen uitbetaald aan personen die de hoedanigheid van gerechtigde in de Belgische uitkeringsverzekering bezitten en die in België arbeid hebben verricht. Het is immers principieel niet mogelijk om arbeidsongeschiktheidsuitkeringen ten laste van de Belgische uitkeringsverzekering te ontvangen zonder ooit een tijdvak van verzekering in de Belgische sociale zekerheid te hebben volbracht (bijvoorbeeld door als werknemer bijdragen aan de Belgische sociale zekerheid te hebben betaald of als werkloze werkloosheidsuitkeringen te hebben genoten). Om aanspraak te kunnen maken op arbeidsongeschiktheidsuitkeringen ten laste van de Belgische verzekering, dient een verzekerde (Belg of niet-Belg) immers de hoedanigheid van gerechtigde in de Belgische uitkeringsverzekering te bezitten en te voldoen aan de verzekerbaarheidsvoorwaarden. De verzekerde dient een wachttijd te hebben doorlopen van zes maanden vooraleer de uitkeringen hem kunnen worden toegekend. Bij het volbrengen van deze wachttijd dient men eveneens, krachtens de Europese verordening betreffende de coördinatie van de sociale zekerheidsstelsels of krachtens een bilaterale overeenkomst inzake sociale zekerheid, rekening te houden met de tijdvakken van verzekering die werden doorlopen in andere landen. Het blijft vereist dat de betrokkene bij de aanvang van de arbeidsongeschiktheid de hoedanigheid van gerechtigde in de Belgische uitkeringsverzekering heeft of dat er niet meer dan dertig dagen liggen tussen de laatste dag waarop hij deze hoedanigheid bezat en de aanvang van de arbeidsongeschiktheid. Wat de buitenlandse verzekerden betreft, moet er worden opgemerkt dat zij onder bepaalde voorwaarden een invaliditeitsuitkering ten laste van Belgische uitkeringsverzekering kunnen ontvangen. Deze uitkering kan echter slechts worden toegekend als zij in het verleden aan de Belgische sociale zekerheid zijn onderworpen geweest.

3. b) Wat betreft de sector van beroepsziekten.

Deze gegevens hebben betrekking op de punten 3 en 4 van de parlementaire vraag.

Het gaat om het aantal personen van vreemde nationaliteit die een uitkering (tijdelijk, permanent, geneeskundige verzorging) ontvangen ingevolge een beroepsziekte (privéregeling) en om de globaal door deze personen ontvangen bedragen in het kader van de Wetten betreffende de preventie van beroepsziekten en de vergoeding van de schade die uit die ziekten voortvloeit, gecoördineerd op 3 juni 1970.

2012

3.c) Wat betreft de sector van arbeidsongevallen.

Deze gegevens hebben betrekking op de punten 3 en 4 van de parlementaire vraag.

Het Fonds beschikt niet over betrouwbare gegevens betreffende de nationaliteit van de slachtoffers. Bijgevolg is het niet mogelijk om de vragen te beantwoorden.

Het Fonds merkt op dat alle vergoedingen worden uitgekeerd in het kader van de arbeidsongevallenwetgeving van 10 april 1971. Het zijn alle werknemers, ongeacht de nationaliteit, die onder toepassing vallen van de Belgische arbeidsongevallenwetgeving, die op het ogenblik van het arbeidsongeval ressorteren onder het toepassingsgebied van de wet.

5. Bestrijding van sociale fraude is een van de prioriteiten van deze regering. In dit verband moet onderstreept worden dat de Staatssecretaris voor de bestrijding van de sociale en de fiscale fraude, de Heer John Crombé, een reeks antifraudemaatregelen tot stand gebracht heeft, onder meer op sociaal vlak.