SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
24 mai 2013 24 mei 2013
________________
Question écrite n° 5-9140 Schriftelijke vraag nr. 5-9140

de Jean-Jacques De Gucht (Open Vld)

van Jean-Jacques De Gucht (Open Vld)

au vice-premier ministre et ministre des Affaires étrangères, du Commerce extérieur et des Affaires européennes

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken
________________
L'engagement militaire belge au Mali et la possibilité de prises d'otages Het Belgische militaire engagement in Mali en mogelijke gijzelingen 
________________
Mali
séquestration de personnes
intégrisme religieux
force multinationale
Mali
vrijheidsberoving
religieus conservatisme
multinationale strijdmacht
________ ________
24/5/2013Verzending vraag
15/10/2013Antwoord
24/5/2013Verzending vraag
15/10/2013Antwoord
________ ________
Requalification de : demande d'explications 5-3332 Requalification de : demande d'explications 5-3332
________ ________
Question n° 5-9140 du 24 mai 2013 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-9140 d.d. 24 mei 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Le 11 janvier, la France a lancé l'opération Serval au Mali. Des groupes islamiques radicaux, tels Aqim, qui sont soutenus par l'Arabie saoudite sont progressivement devenus une réelle menace pour le pouvoir central à Bamako. La Belgique s'est engagée à envoyer environ 75 soldats, deux hélicoptères et deux C-130 comme soutien logistique. Au début, la mission remporta un énorme succès, et la France est rapidement parvenue à sensibiliser l'Europe à un engagement européen. La mission EUTM qui sera bientôt lancée s'en est ensuivie. L'objectif est de former les troupes maliennes de manière à trouver une solution africaine au conflit. Deux cent formateurs seront envoyés avec une fois encore 250 à 300 militaires qui doivent protéger les formateurs. La Belgique s'engage aussi dans ce projet et a promis 50 militaires pour protéger les formateurs.

Mais les dangers de la mission sont de plus en plus évidents, et nous ne pouvons pas les ignorer. Le grand nombre de citoyens français pris en otage en témoigne. Une véritable industrie de la rançon se serait développée dans la région.

J'aimerais obtenir une réponse aux questions suivantes.

1) Combien de Belges se trouvent-ils actuellement dans la région, c'est-à-dire au Mali et dans les pays voisins ?

2) Notre engagement croissant nous fait-il courir le risque que des Belges soient aussi la cible de prises d'otages ?

3) Le ministre prévoit-il des mesures spécifiques afin d'éviter une telle situation ? Un scénario est-il prévu au cas où un ou plusieurs Belges seraient pris en otage ?

 

Op 11 Januari begon Frankrijk in Mali 'operation Serval'. Radicale islamgroeperingen als Aqim, die gesteund worden door Saudi-Arabië werden steeds meer een reële bedreiging voor het centrale bestuur in Bamako. België engageerde zich door ongeveer 75 soldaten, twee helikopters en twee C-130's te sturen ter logistieke ondersteuning. Aanvankelijk was de missie een enorm succes en al snel slaagde Frankrijk erin Europa warm te maken voor een Europees engagement. Daaruit volgde de EUTM-missie die weldra van start zal gaan. Het doel is de Malinese troepen op te leiden om zo een Afrikaanse oplossing voor het conflict te vinden. Er zullen 200 opleiders uitgestuurd worden met daarnaast nog eens 250 à 300 militairen die de opleiders moeten beschermen. België engageert zich ook in dat project en heeft 50 militairen beloofd om de opleiders te beschermen.

Steeds meer worden echter ook de gevaren van de missie duidelijk en daarvoor mogen we niet blind zijn. Het groot aantal Franse burgers die gegijzeld worden is daarvan een uiting. In de regio zou zich een echte losgeldindustrie ontwikkelen.

Daarom had ik de volgende vraag voor de minister.

1) Hoeveel Belgen bevinden zich momenteel in de regio, dat wil zeggen in Mali en in zijn buurlanden?

2) Lopen wij met ons groeiend engagement het risico dat ook Belgen het doelwit worden van gijzelingen?

3) Plant de minister specifieke maatregelen om dat te vermijden? Is er een draaiboek voor het geval één of meer Belgen het slachtoffer worden van een gijzeling?

 
Réponse reçue le 15 octobre 2013 : Antwoord ontvangen op 15 oktober 2013 :

En réponse à la question de l’Honorable membre, je peux lui fournir les réponses suivantes :

  1. Sur base des données dont disposent nos différentes ambassades compétentes, 1 100 compatriotes résident d’une façon permanente dans la région. Une grande partie de ces belges y est active professionnellement, de plus parce qu’ils possèdent la double nationalité. En ce qui concerne le tourisme, il n’est pas possible de fournir des chiffres précis pour cette région. Il est supposé que ce nombre est assez restreint (une dizaine par an) puisqu’un avis de voyage négatif a été formulé pour presque tous ces pays. Une demande auprès de la fédération des tour-opérateurs confirme ce soupçon.

  2. Je souhaite porter à l’attention de l’honorable membre que le risque d’enlèvement ne peut jamais être totalement exclu, indépendamment d’une participation à l’opération Serval au Mali.

  3. Le Service public fédéral (SPF) Affaires étrangères agit de deux manières. Premièrement, en communiquant vers le citoyen par le biais d’avis de voyage. Vu la problématique actuelle dans le Sahel, un avis de voyage négatif fut publié pour la majorité des pays dans la région. Les avis de voyage de ces pays contiennent par ailleurs également des références explicites au risque d’enlèvement. De cette manière, nous essayons de limiter le nombre de voyages vers ces pays et conscientiser autant que possible les citoyens de ce risque.

    Deuxièmement, en envoyant des avertissements par SMS/e-mail aux belges se trouvant déjà sur place et dont les coordonnées sont connues de nos postes diplomatiques.

    Si un citoyen belge serait néanmoins pris en otage, l’Etat belge fournira tous les efforts afin de s’assurer de sa libération.

In antwoord op de vraag van het geacht lid kan ik hem hieromtrent volgende antwoorden meegeven:

  1. Op grond van de gegevens waarover onze verschillende bevoegde ambassades beschikken, verblijven er thans ongeveer 1 100 landgenoten permanent in deze regio. Een goed deel van deze Belgen is er professioneel actief, te meer omdat zij de dubbele nationaliteit bezitten. Wat het toerisme betreft, is het evenwel niet mogelijk precieze cijfers op te geven voor deze regio. Vermoed wordt dat dit aantal eerder gering zal zijn (enkele tientallen per jaar), omdat er thans voor bijna al deze landen een uitgesproken ontradend advies is geformuleerd. Navraag bij de Belgische koepelvereniging van de touroperators bevestigt dit vermoeden.

  2. Ik wens het achtbare lid er attent op te maken dat het risico op ontvoeringen nooit volledig kan worden uitgesloten, los van een deelname in de operatie Serval in Mali.

  3. De Federale Overheidsdienst (FOD) Buitenlandse Zaken onderneemt in deze actie op twee verschillende manieren. In de eerste plaats door via de reisadviezen te communiceren naar de burger toe. Gezien de huidige problematiek in de Sahel, werd voor het merendeel van de landen in deze regio een negatief reisadvies gepubliceerd. De reisadviezen van deze landen bevatten bovendien ook vaak een expliciete verwijzing naar het risico op ontvoering. Op deze manier trachten we het aantal reizen naar deze landen te beperken en burgers zo veel als mogelijk bewust te maken van dit risico.

    In de tweede plaats door waarschuwingen uit te sturen via SMS/ e-mail naar de Belgen die al ter plaatse zijn en wiens gegevens gekend zijn bij onze diplomatieke posten.

    Indien een Belgische burger alsnog zou worden gegijzeld, zal de Belgische staat zich ten volle inspannen om diens vrijlating te verzekeren.