SÉNAT DE BELGIQUE | BELGISCHE SENAAT | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Session 2012-2013 | Zitting 2012-2013 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
13 mai 2013 | 13 mei 2013 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Question écrite n° 5-9010 | Schriftelijke vraag nr. 5-9010 | ||||||||
de Bert Anciaux (sp.a) |
van Bert Anciaux (sp.a) |
||||||||
à la ministre de la Justice |
aan de minister van Justitie |
||||||||
________ | ________ | ||||||||
La possibilité d'héberger davantage de Belges dans les prisons néerlandaises | De mogelijkheid om nog meer Belgen in Nederlandse gevangenissen onder te brengen | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
établissement pénitentiaire détenu transfèrement de détenus Pays-Bas exécution de la peine |
strafgevangenis gedetineerde overbrenging van gedetineerden Nederland voltrekking van de straf |
||||||||
________ | ________ | ||||||||
|
|
||||||||
________ | ________ | ||||||||
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-3323 | Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-3323 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Question n° 5-9010 du 13 mai 2013 : (Question posée en néerlandais) | Vraag nr. 5-9010 d.d. 13 mei 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands) | ||||||||
Aux Pays-Bas, deux partis d'opposition, le CDA et D66, proposent au gouvernement de mettre deux prisons situées dans le Limbourg néerlandais et menacées de fermeture, les prisons de Sittard et de Maastricht, à la disposition des autorités belges pour y héberger des détenus. En lisant les communiqués à ce sujet dans les médias, je suis arrivé à la conclusion que la ministre se montrerait intéressée si cette proposition devait réellement être formulée. Nul ne conteste que la capacité actuelle des prisons belges dont l'infrastructure est en outre dans un état lamentable, ne permet pas d'héberger les détenus dans des conditions conformes à la dignité humaine. Des prisonniers belges ont d'ailleurs déjà été placés à Tilburg. La ministre confirme-t-elle l'information selon laquelle elle manifesterait de l'intérêt si les Pays-Bas proposaient de mettre des prisons, par exemple celles de Sittard et de Maastricht, à la disposition de l'État belge pour l'hébergement de détenus belges ? Comment la ministre évalue-t-elle aujourd'hui la manière dont nos détenus sont hébergés dans la prison de Tilburg ? Elle dispose sans nul doute de rapports d'évaluation à ce sujet. Quels sont les points forts et les faiblesses qui en ressortent, entre autres en ce qui concerne le confort et les possibilités offertes aux détenus, comme l'accompagnement, les visites familiales, la nourriture, la détente, etc. ? Qu'en est-il de l'analyse coût-bénéfice ? Le coût par détenu de l'hébergement à Tilburg est-il comparable au coût moyen de l'hébergement dans les prisons belges ? Quelles sont les principales différences ? Quels sont, selon la ministre, les principaux éléments à améliorer ? Quels sont les éléments qui plaident en faveur du choix d'une prison néerlandaise plutôt que belge ? Pendant combien de temps encore la Belgique devra-t-elle recourir à la capacité de prisons étrangères, sachant que le bracelet électronique est de plus en plus utilisé et que notre système pénitentiaire va - peut-être, espérons-le - être fondamentalement repensé ? Comment la ministre explique-t-elle que le nombre de détenus diminue aux Pays-Bas mais augmente en Belgique ? Quelle est la véritable morale de cette triste histoire ? |
Twee oppositiepartijen in Nederland, namelijk CDA en D66, stellen de Nederlandse regering voor om twee gevangenissen, namelijk die van Sittard en Maastricht, beide in Nederlands Limburg en blijkbaar met sluiting bedreigd, aan de Belgische overheid aan te bieden om gevangenen in onder te brengen. Uit de mediaberichten hierover leidde ik af dat de minister zich, mocht dit aanbod er werkelijk komen, geïnteresseerd opstelt. Niemand twijfelt eraan dat de huidige capaciteit van de Belgische gevangenissen, gekoppeld aan de ronduit beschamende infrastructurele kwaliteiten, onvoldoende is om gevangenen menswaardig te huisvesten. Al eerder vonden Belgische gevangenen een plaats in Tilburg. Bevestigt de minister het bericht dat zij geïnteresseerd zal reageren moest Nederland het aanbod doen om gevangenissen, bijvoorbeeld die van Sittard en Maastricht, ter beschikking van de Belgische staat te stellen voor opvang van Belgische gevangenen? Hoe evalueert de minister op dit moment de wijze waarop onze gevangenen in de gevangenis van Tilburg worden opgevangen? Ongetwijfeld beschikt de minister over evaluatierapporten ter zake. Welke sterke en zwakke punten blijken daaruit, onder andere op het vlak van comfort en mogelijkheden voor de gevangenen zoals begeleiding, familiebezoek, catering, ontspanning enz.? Hoe ligt het met de kosten-batenanalyse? Hoe verhoudt de kostprijs per gevangene in Tilburg zich ten opzichte van de gemiddelde kostprijs in Belgische gevangenissen? Welke zijn hier belangrijke verschillen? Waar situeert de minister de belangrijkste verbeterpunten? Wat pleit in het voordeel van een Nederlandse gevangenis in vergelijking met België? Hoe lang zal België nog beroep moeten doen op de capaciteit van buitenlandse gevangenissen, dit in het licht van het uitdijende gebruik van enkelbanden en - misschien, hopelijk - het grondig herdenken van ons penitentiair systeem? Hoe verklaart de minister de terugloop van het aantal gevangenen in Nederland en het stijgend aantal in België? Waar ligt hier de wezenlijke moraal van dit trieste verhaal? |
||||||||
Réponse reçue le 18 juin 2013 : | Antwoord ontvangen op 18 juni 2013 : | ||||||||
Mon attention se porte prioritairement sur la prolongation du contrat de Tilburg. D'éventuelles propositions visant à élargir l'expérience seront de toute évidence examinées de manière approfondie en termes d'opportunité et de faisabilité (notamment sur le plan budgétaire). L’expérience de Tilburg est globalement positive. Notre évaluation repose notamment sur les rapports suivants :
Les résultats de cette étude ont été présentés début mars et fournissent une réponse détaillée à vos questions. Vous pouvez en prendre connaissance.
En bref, on peut constater ce qui suit :
Les enseignements nécessaires seront tirés au niveau belge à partir des constatations précitées. En ce qui concerne le coût par détenu, le calcul pour la Belgique s'avère plus difficile à établir. Le coût pour Tilburg est quasi forfaitaire et s'élève ainsi à environ 170 euros par personne. Il s'avère difficile de comparer ce coût avec le coût moyen en Belgique (130 euros).
En fin de compte, on peut considérer qu'une intégration de toutes les données dans le coût belge revient à dire que les coûts à Tilburg et le coût moyen en Belgique diffèrent peu. Le phénomène de la surcapacité néerlandaise a également déjà fait l'objet d'une étude. Le professeur de criminologie Kristel Beyens de la VUB et le professeur Miranda Boone de l'Université d'Utrecht ont expliqué ces différences comme suit :
En résumé, les Pays-Bas ont, d'une part, lancé un programme d'infrastructure à grande échelle bien plus tôt, là où en Belgique, cette conscientisation n'est intervenue que 15 ans plus tard. D'autre part, les Pays-Bas ont fortement investi dans les peines alternatives, comme le travail d'intérêt général/la peine de travail et la surveillance électronique, mais dans ce domaine, la Belgique, quant à elle, a fait œuvre de pionnier. |
Mijn aandacht gaat prioritair naar de verlenging van het contract met betrekking tot Tilburg. Eventuele voorstellen tot uitbreiding van het experiment zullen uiteraard grondig onderzocht worden naar opportuniteit en doenbaarheid (onder andere budgettair). De ervaring met Tilburg is globaal positief. Onze evaluatie steunt onder andere op de volgende verslagen:
De resultaten van dit onderzoek werden begin maart voorgesteld, en geven uitgebreid antwoord op uw vragen. U kan er kennis van nemen.
Zeer samengevat kan men wat volgt vaststellen:
Uit voorgaande vaststellingen worden de nodige “lessons to learn” getrokken op Belgisch vlak. Wat de kostprijs per gedetineerde betreft ligt de berekening voor België ingewikkelder. De kostprijs voor Tilburg is quasi forfaitair en komt dus ongeveer neer op 170 euro per persoon. De gemiddelde kostprijs in België (130 euro) is moeilijk te vergelijken.
Al bij al kan men aannemen dat een integratie van alle gegevens in de Belgische kostprijs erop neerkomt dat de kosprijzen in Tilburg, en gemiddeld in België, niet veel verschillen. Het fenomeen van de Nederlandse overcapaciteit werd ook reeds onderzocht. Professor criminologie Kristel Beyens van de VUB en hoogleraar Miranda Boonen van de Universiteit te Utrecht, hebben deze verschillen als volgt verklaard:
Samengevat kan gesteld worden dat Nederland enerzijds véél vroeger gestart is met een grootschalig infrastructuurprogramma, daar waar men in België pas vijftien jaar later tot dit besef is gekomen. Anderzijds heeft men in Nederland zwaar ingezet op alternatieve straffen zoals werk/taakstraf en ET, maar daarin was België dan weer een voorloper. |