SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
3 mai 2013 3 mei 2013
________________
Question écrite n° 5-8928 Schriftelijke vraag nr. 5-8928

de Nele Lijnen (Open Vld)

van Nele Lijnen (Open Vld)

à la ministre des Classes moyennes, des PME, des Indépendants et de l'Agriculture

aan de minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw
________________
La fraude avec de la viande chevaline belge impropre à la consommation De fraude met Belgisch paardenvlees dat niet is geschikt voor consumptie 
________________
viande chevaline
sécurité des aliments
Agence fédérale pour la sécurité de la chaîne alimentaire
inspection vétérinaire
vétérinaire
paardenvlees
voedselveiligheid
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
veterinaire inspectie
dierenarts
________ ________
3/5/2013Verzending vraag
21/5/2013Antwoord
3/5/2013Verzending vraag
21/5/2013Antwoord
________ ________
Requalification de : demande d'explications 5-3149 Requalification de : demande d'explications 5-3149
________ ________
Question n° 5-8928 du 3 mai 2013 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-8928 d.d. 3 mei 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Pendant des mois voire des années, la viande de centaines de chevaux impropres à la consommation a atterri dans l'assiette du consommateur belge alors que les animaux avaient en fait reçu une injection pour les endormir. Tant la justice belge que l'Agence pour la sécurité de la chaîne alimentaire sont au courant depuis 2011, selon un article de presse récent. Un marchand de chevaux de Neufchâteau est impliqué dans les faits. Il est suspecté de faux en écriture et d'usage de faux. Plusieurs grands abattoirs des régions d'Anvers, de Liège, de Termonde et de Courtrai seraient eux aussi impliqués dans l'affaire. La tricherie n'est possible qu'avec la complicité de vétérinaires sans scrupules. Des tonnes de viande de cheval bourrée d'hormones et d'animaux morts et d'animaux blessés ont atterri dans l'assiette du consommateur belge.

J'aimerais obtenir une réponse aux questions suivantes.

1) La ministre peut-elle indiquer le nombre de tonnes de viande sur lequel porte actuellement l'enquête? Peut-elle indiquer de manière détaillée comment la viande a pu arriver jusqu'au consommateur?

2) Combien de vétérinaires a-t-on déjà identifiés comme complices dans le dossier? Une interdiction temporaire d'exercer leur a-t-elle déjà été imposée par l'Ordre? Dans la négative, pour quelles raisons? La ministre peut-elle fournir des explications détaillées?

3) La ministre peut-elle indiquer pourquoi la viande était impropre à la consommation? Contenait-elle également des produits hormonaux et/ou des antibiotiques?

4) La ministre peut-elle indiquer de manière très détaillée les dangers que présentait/présente pour la santé publique la consommation de cette viande? De quelles maladies potentielles ou autres infections et/ou produits interdits s'agit-il précisément?

5) Combien d'abattoirs, de sociétés et éventuellement d'éleveurs sont-ils impliqués dans l'affaire? En d'autres termes, la ministre peut-elle indiquer très concrètement le nombre de personnes impliquées et à quel titre?

7) La ministre peut-elle expliquer comment il est possible que le commerce ait pu durer si longtemps?

8) Quelles autres leçons politiques la ministre tire-t-elle du scandale?

 

Gedurende maanden of misschien wel jaren zijn honderden paarden die niet geschikt waren voor consumptie, op het bord van de Belgische consument beland, terwijl de dieren eigenlijk een spuitje hadden moeten krijgen om in te slapen. Zowel het Belgische gerecht als het Agentschap voor de Voedselveiligheid zijn op de hoogte sinds 2011, aldus een recent artikel in de pers. Bij de feiten is een paardenhandelaar uit Neufchâteau betrokken, die verdacht wordt van schriftvervalsing en het gebruik van valse stukken. Maar ook verschillende grote slachthuizen uit de streek van Antwerpen, Luik, Dendermonde en Kortrijk zouden bij de zaak betrokken zijn. Het gesjoemel kan alleen gebeurd zijn met medewerking van gewetenloze veeartsen. Tonnen paardenvlees vol hormonen, of van zieke dieren en dieren die geblesseerd waren, zijn zo op het bord van de Belgische consument beland.

Graag antwoord op de volgende vragen.

1) Kan de minister aangeven over hoeveel ton vlees het in de huidige stand van het onderzoek gaat en kan ze gedetailleerd aangeven hoe het vlees de weg vond naar de consument?

2) Hoeveel veeartsen zijn momenteel reeds geïdentificeerd als medeplichtige in het dossier en werd hen reeds een tijdelijk beroepsverbod opgelegd door de orde? Zo neen, waarom niet? Kan de minister dat uitvoerig toelichten?

3) Kan de minister aangeven waarom het vlees niet geschikt was voor consumptie? Bevat het tevens hormonale producten en/of antibiotica?

4) Kan de minister zeer gedetailleerd aangeven welke de gevaren voor de volksgezondheid er waren en zijn bij consumptie? Om welke potentiële ziektes of andere besmettingen en/of verboden producten gaat het precies?

5) Hoeveel slachthuizen, firma's en eventueel kwekers zijn bij de zaak betrokken? Kan de minister met andere woorden zeer concreet toelichten hoeveel mensen betrokken zijn en in welke hoedanigheid?

7) Kan de minister toelichten hoe het komt dat de handel zo lang kon aanhouden?

8) Welke andere beleidslessen trekt de minister uit het schandaal?

 
Réponse reçue le 21 mai 2013 : Antwoord ontvangen op 21 mei 2013 :

Trois affaires relatives au sujet que vous évoquez sont en cours d’instruction en ce moment aux parquets de Neufchâteau, de Dendermonde et d'Antwerpen et en vertu du secret qui y est lié, je ne suis pas en mesure de vous communiquer de réponses précises à toutes vos questions.

Je peux néanmoins affirmer que cette affaire, évoquée par l’hebdomadaire Moustique, est totalement distincte du scandale « Spanghero » où de la viande de cheval a été substituée à de la viande de bœuf pour des raisons économiques.

Je déplore d’ailleurs cette communication qui crée la confusion et devait en outre à ce stade ne pas être communiquée par les magistrats non plus.

Il est exact que l’Agence fédérale pour la sécurité de la chaîne alimentaire (AFSCA) a mis au jour mi-2011 un problème en matière d’identification des chevaux (microchips et passeports) à propos de laquelle la réglementation européenne a été renforcée en 2010.

Le système d’identification ainsi mis en place permet de distinguer des chevaux exclus de la chaîne alimentaire de ceux susceptibles d’y entrer, choix qui peut être fait à tout moment par le propriétaire (pour des raisons sentimentales ou éthiques, pour les chevaux de course pour élargir le choix des médicaments utilisables, etc...), et qui est irréversible.

En fonction des traitements administrés, le vétérinaire traitant doit dans certains cas aussi exclure les chevaux qui au départ ne l’étaient pas (mention sur le passeport).

Conformément au Règlement européen en la matière, les chevaux identifiés tardivement, c’est à dire hors des délais légaux (fin de l’année de leur naissance ou à l’âge maximum de six mois s’ils sont nés après le 1er juillet), doivent d’office être exclus de la chaîne alimentaire, ce qui n’est pas toujours appliqué dans certains autres États membres.

Les affaires en cours concernent essentiellement une falsification de passeports.

Les informations selon lesquelles la fraude administrative mise à jour peut constituer un risque pour la santé des consommateurs et aurait permis à des chevaux malades d’entrer dans la chaîne alimentaire en Belgique ne sont pas correctes.

Tout animal est en effet expertisé à l’abattoir par les vétérinaires officiels et aucun animal malade ne rentre dans la chaîne alimentaire.

Suite à ces affaires, les contrôles d’identification à l’abattoir ont encore été renforcés par une consultation obligatoire de la banque de données centrales belges où sont inscrits les chevaux, et dans laquelle figure notamment leur statut par rapport à la chaîne alimentaire.

Des problèmes d’identification existent néanmoins dans divers pays européens, l’AFSCA l’a déjà signalé à la Commission. Il faut donc une implémentation harmonisée de la législation européenne pour lutter contre la fraude, en plus des mesures de contrôle chez nous.

C’est en ce sens que j’ai plaidé auprès du Commissaire en charge de la sécurité alimentaire, Tonio Borg, que j’ai rencontré le 15 mars dernier.

Je vous invite à consulter le communiqué de presse que l’Agence a publié le 20 février dernier à ce sujet, il vous donnera des informations complémentaires à ce sujet.

Wat het onderwerp dat u aanhaalt betreft, worden momenteel drie zaken onderzocht door de parketten van Neufchâteau, Dendermonde en Antwerpen. Door het daaraan verbonden onderzoeksgeheim, kan ik u geen precieze antwoorden geven op al uw vragen.

Ik kan echter bevestigen dat deze zaak, die in het weekblad Moustique besproken werd, volledig losstaat van het zogenaamde “Spanghero” schandaal waarbij om economische redenen paardenvlees werd gebruikt in plaats van rundvlees.

Ik betreur bovendien dit bericht dat voor verwarring zorgt en dat in dit stadium ook niet door de magistraten had moeten worden gecommuniceerd.

Het klopt dat het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) medio 2011 heeft ontdekt dat er een probleem was met de identificatie van de paarden (transponders en paspoorten). Sinds 2010 werd de Europese wetgeving in dit opzicht verstrengd.

Het aldus ingevoerde identificatiesysteem maakt het mogelijk om paarden die uitgesloten zijn van de voedselketen te onderscheiden van paarden die daar wel in kunnen terechtkomen. Deze keuze kan op elk moment door de eigenaar worden gemaakt (om sentimentele of ethische redenen, voor renpaarden om een ruimere keuze aan bruikbare geneesmiddelen te hebben, enz.), maar is onomkeerbaar.

In sommige gevallen moet de behandelende dierenarts op grond van de toegediende behandelingen ook paarden uitsluiten die aanvankelijk niet waren uitgesloten (vermelding in het paspoort).

Conform de Europese verordening terzake, moeten paarden die laattijdig worden geïdentificeerd, met andere woorden buiten de wettelijke termijnen (einde van het jaar van hun geboorte of op de leeftijd van maximaal 6 maanden wanneer zij geboren worden na 1 juli), automatisch worden uitgesloten uit de voedselketen, wat niet altijd wordt toegepast in sommige andere lidstaten.

De zaken die momenteel worden onderzocht gaan in essentie om de vervalsing van paspoorten.

De informatie dat de vastgestelde administratieve fraude een risico zou inhouden voor de gezondheid van de consumenten en zieke paarden in België in de voedselketen zijn terechtgekomen, is niet correct.

Elk dier wordt immers in het slachthuis gekeurd door officiële dierenartsen en geen enkel ziek dier wordt toegelaten tot de voedselketen.

Naar aanleiding van deze zaken werden de identificatiecontroles in het slachthuis nog verscherpt met een verplichte raadpleging van de Belgische centrale gegevensbank waar de paarden zijn ingeschreven, en waarin met name hun status met betrekking tot de voedselketen vermeld staat.

Er bestaan echter identificatieproblemen in verschillende Europese landen, wat het FAVV al heeft gemeld aan de Commissie. Er moet dus een geharmoniseerde invoering komen van de Europese wetgeving om de fraude te bestrijden, bovenop de controlemaatregelen bij ons.

Ik heb in deze zin gepleit bij de Commissaris die bevoegd is voor de voedselveiligheid, Tonio Borg, die ik op 15 maart heb ontmoet.

Ik nodig u uit het persbericht te raadplegen dat het Agentschap hierover heeft gepubliceerd op 20 februari. Dit zal u extra informatie in dit opzicht bieden.