SÉNAT DE BELGIQUE | BELGISCHE SENAAT | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Session 2012-2013 | Zitting 2012-2013 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
3 mai 2013 | 3 mei 2013 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Question écrite n° 5-8920 | Schriftelijke vraag nr. 5-8920 | ||||||||
de Hassan Bousetta (PS) |
van Hassan Bousetta (PS) |
||||||||
au ministre des Finances, chargé de la Fonction publique |
aan de minister van Financiën, belast met Ambtenarenzaken |
||||||||
________ | ________ | ||||||||
Le crowdfunding | Crowdfunding | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
financement de l'entreprise aide aux entreprises réglementation financière statistique officielle jeune pousse crédit d'investissement financement participatif |
bedrijfsfinanciering steun aan ondernemingen financiële voorschriften officiële statistiek startende onderneming investeringskrediet crowdfunding |
||||||||
________ | ________ | ||||||||
|
|
||||||||
________ | ________ | ||||||||
Requalification de : demande d'explications 5-3250 | Requalification de : demande d'explications 5-3250 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Question n° 5-8920 du 3 mai 2013 : (Question posée en français) | Vraag nr. 5-8920 d.d. 3 mei 2013 : (Vraag gesteld in het Frans) | ||||||||
Aux Etats-Unis d'Amérique, en 2012, le crowdfunding représente 1,5 milliard ; la même année en France, le phénomène concerne 60.000 projets financés à hauteur de 40 millions d'euro. Ce sont les informations communiquées à l'occasion d'une enquête diffusée dans l'émission " Initiative France-Info " (Audible en suivant le lien http://www.liberation.fr/economie/2013/02/26/en-2102-le-crowdfunding-en-france-c-est-40-millions-d-euros-pour-60-000-projets_884655). Le " crowdfunding " est une mode de financement dit " participatif " où les citoyens, via internet et les réseaux sociaux, contribuent au financement de projets initiés par des entrepreneurs qui, très probablement, pour la plupart d'entre eux, sont confrontés aux difficultés liées aux politiques frileuses des banques en matière de crédit traditionnel. Des sites spécialisés fleurissent sur la toile. Cet élan en faveur de l'entreprenariat est à priori intéressant. En Belgique, " (l)es initiatives de crowdfunding se multiplient. Il nous a dès lors paru utile de préciser dans quelle mesure les différentes législations financières sont applicables aux opérations de crowdfunding et d'attirer l'attention des consommateurs sur les règles en vigueur et sur les risques potentiels qu'ils encourent en investissant dans de tels projets" (Voir les déclarations de Jean-Paul Servais, président de la FSMA sur le site http://www.fsma.be). Dans une communication, l'Autorité des services et marchés financiers met en lumière quels sont les risques que peut comporter le crowdfunding pour l'investisseur. Ces démarches préventives dans le but de protéger le public dans ce type d'opération sont positives. On peut toutefois mesurer la complexité de situations dès lors que tous les crowdfunding sur internet ne tombent pas sous l'application de la loi belge. Monsieur le Ministre peut-il dire s'il existe des données statistiques sur l'ampleur de ce système en Belgique en 2012; s'il existe des plaintes des utilisateurs et/ou des difficultés particulières au regard de notre législation actuellement en vigueur ? |
In de Verenigde Staten van Amerika was crowdfunding in 2012 goed voor 1,5 miljard dollar; in hetzelfde jaar werden in Frankrijk op die manier 60.000 projecten gefinancierd voor 40 miljoen euro. Die informatie werd verspreid naar aanleiding van een onderzoek waarover bericht werd in het programma “Initiative France-Info” (beluisterbaar via de link http://www.liberation.fr/economie/2013/02/26/en-2102-le-crowdfunding-en-france-c-est-40-millions-d-euros-pour-60-000-projets_884655). Crowdfunding is een participatieve financieringswijze waarbij burgers via internet en sociale netwerken, gezamenlijk projecten financieren, die opgestart zijn door ondernemers die voor het merendeel wellicht geconfronteerd worden met de terughoudendheid van banken bij de toekenning van traditionele kredieten. Zo ontstaan er op het net gespecialiseerde sites. Deze nieuwe belangstelling om te investeren in ondernemingen is een interessant gegeven. In België is het aantal initiatieven inzake crowdfunding toegenomen. Daarom is het nuttig de toepasselijkheid van de verschillende financiële wetgevingen op crowdfunding te verduidelijken en ook de consumenten te wijzen op de geldende regels en op de mogelijke risico's die zij lopen, aldus FSMA-voorzitter Jean-Paul Servais, op de website http://www.fsma.be. In een mededeling licht de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten toe welke risico's crowdfunding kan inhouden voor de investeerder. Dergelijke preventieve acties om het publiek te beschermen bij dit soort operaties is positief. Het is echter duidelijk dat de situatie zeer complex is vermits de Belgische wetgeving niet op alle crowdfunding-initiatieven op het internet van toepassing is. Kan de minister mij zeggen of er statistieken voorhanden zijn over de omvang van dit systeem in België in 2012? Zijn er klachten van gebruikers en/of bijzondere moeilijkheden in verband met onze huidige wetgeving? |
||||||||
Réponse reçue le 31 juillet 2013 : | Antwoord ontvangen op 31 juli 2013 : | ||||||||
Le crowdfunding est un concept qui recouvre plusieurs réalités. Ce terme vise des sites internet qui invitent les internautes à soutenir financièrement, et sans contrepartie, des projets (souvent artistiques), tout comme des sites qui proposent au public d'investir dans des petites entreprises ou associations. Les projets de crowdfunding proposant un investissement aux internautes, c’est-à-dire leur promettant un rendement en échange de la mise à disposition d’une partie de leur épargne, peuvent également être de nature très diverses. Par exemple, certains projets permettront aux investisseurs de devenir actionnaires de la société dans laquelle ils investissent alors que dans d’autres, il s’agira uniquement de prêter de l’argent à un entrepreneur en échange d’un intérêt fixe ou variable. Dans le cadre de sa mission de contrôle des marchés financiers et de protection des consommateurs financiers, l'Autorité des services et marchés financiers (FSMA) a eu connaissance de plusieurs projets de plateformes de crowdfunding. Dans la plupart des cas, ces projets sont portés à la connaissance de la FSMA par les promoteurs du projet qui veulent s’assurer qu’ils n’enfreignent pas le cadre légal, en particulier la loi du 16 juin 2006 prévoyant la publication d’un prospectus approuvé par la FSMA et le contrôle par celle-ci de toute communication publicitaire effectuée lorsqu’une offre publique d’instruments financiers a lieu. C’est dans une optique de clarification de ce cadre réglementaire que la FSMA a publié sur son site internet une communication précisant les règles susceptibles de s’appliquer à l’activité de crowdfunding. Généralement, les projets de crowdfunding sont inférieurs à 100 000 euros et sont donc exonérés de l'obligation d'établir un prospectus et de le faire approuver par la FSMA. Dès lors, il n'existe pas de statistiques sur le nombre de projets en Belgique en 2012. A ce jour, une seule opération de crowdfunding a fait l’objet de la publication d’un prospectus approuvé par la FSMA. Le montant émis auprès du public à cette occasion était de 123 200 euros. Il est à noter que la loi du 16 juin 2006 habilite le Roi à étendre le contrôle de la FSMA aux documents publicitaires utilisés dans le cadre d’opérations qui ne nécessitent pas la publication d’un prospectus. Dans l'hypothèse où des abus seraient constatés dans les communications faites au public, il existe donc la possibilité de prendre des mesures réglementaires. Cependant, ni la FSMA ni l'Ombudsfin (Ombudsman du secteur financier) n'ont recensé de telles plaintes de consommateurs à ce jour. |
Crowdfunding is een vlag die verscheidene ladingen dekt. Dit begrip verwijst naar internetsites die internauten voorstellen om, zonder tegenprestatie, projecten financieel te ondersteunen (dikwijls artistieke projecten), maar ook naar websites die aan het publiek voorstellen om in kleine ondernemingen of verenigingen te beleggen. De crowdfundingprojecten die aan de internauten een belegging voorstellen waarbij hun een rendement wordt beloofd in ruil voor het ter beschikking stellen van hun spaargeld, kunnen ook heel verscheiden zijn. Zo bijvoorbeeld kunnen beleggers aandeelhouders worden van de vennootschap waarin ze beleggen, terwijl het in andere gevallen alleen gaat om het lenen van geld aan een ondernemer in ruil voor een vaste of variabele intrest. In het kader van zijn opdracht van controle van de financiële markten en van bescherming van de financiële verbruikers, heeft de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) kennis van verscheidene crowdfundingprojecten. In de meeste gevallen worden die projecten aan de FSMA ter kennis gebracht door de promotoren van het project die er zeker van willen zijn dat ze niet in overtreding zijn met het wettelijk kader, in het bijzonder de wet van 16 juni 2006 waarin bepalingen zijn opgenomen over de bekendmaking van een door de FSMA goedgekeurd prospectus en over de controle door dit organisme van elke reclamepublicatie naar aanleiding van een openbare aanbieding van beleggingsinstrumenten. Met het oog op een verduidelijking van dit reglementaire kader heeft de FSMA op haar website een mededeling gepubliceerd over de regels die op de activiteiten van crowdfunding van toepassing kunnen zijn. Over het algemeen zijn de bedragen van crowdfundingprojecten lager dan 100 000 euro en zijn die projecten bijgevolg vrijgesteld van de verplichting om een prospectus op te stellen en die door de FSMA te laten goedkeuren. Vandaar dat er geen statistieken zijn over het aantal projecten in België in 2012. Tot op heden is er slechts één crowdfundingoperatie geweest waarvoor een door de FSMA goedgekeurd prospectus moest worden gepubliceerd. Het bedrag dat bij deze gelegenheid werd uitgegeven was 123 200 euro. Er wordt opgemerkt dat de wet van 16 juni 2006 de Koning machtigt om de controle van de FSMA uit te breiden tot de publiciteitsdocumenten die worden gebruikt in het kader van transacties die geen publicatie van een prospectus vereisen. In de veronderstelling dat er misbruiken zouden worden vastgesteld in de communicatie aan het publiek, bestaat dus de mogelijkheid om reglementaire maatregelen te treffen. Noch de FSMA, noch de Ombudsfin (Ombudsman van de financiële sector) hebben tot op heden klachten van verbruikers geregistreerd. |