SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
19 avril 2013 19 april 2013
________________
Question écrite n° 5-8744 Schriftelijke vraag nr. 5-8744

de Yoeri Vastersavendts (Open Vld)

van Yoeri Vastersavendts (Open Vld)

à la vice-première ministre et ministre de l'Intérieur et de l'Égalité des Chances

aan de vice-eersteminister en minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen
________________
La fraude aux postes vacants De vacaturefraude 
________________
chômeur
demande d'emploi
délit économique
fraude
recrutement
blanchiment d'argent
travail à domicile
werkloze
zoeken naar een baan
economisch delict
fraude
aanwerving
witwassen van geld
thuiswerk
________ ________
19/4/2013Verzending vraag
20/6/2013Antwoord
19/4/2013Verzending vraag
20/6/2013Antwoord
________ ________
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-3317 Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-3317
________ ________
Question n° 5-8744 du 19 avril 2013 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-8744 d.d. 19 april 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Selon un bureau de recherche néerlandais spécialisé dans la lutte contre la fraude, de plus en plus de chômeurs sont victimes de fraude aux emplois vacants. Des cybercriminels parviennent de plus en plus à abuser de demandeurs d'emplois à des fins de blanchiment en leur faisant suivre des cours de demande d'emploi. Le service d'assistance Fraudes a reçu 814 plaintes en 2012 contre 178 en 2011. Cette forme de fraude augmente très rapidement. C'est ce qui ressort du rapport annuel de l'organisation qui existe depuis près de deux ans.

Grâce au chômage qui augmente quotidiennement, les organisations criminelles ont découvert un nouveau marché. Elles essayent d'attirer les chômeurs en proposant un travail lucratif à domicile sur différents sites internet d'emplois vacants. Les chômeurs doivent mettre à disposition leur propre compte en banque sur lequel de grosses sommes d'argent issues d'activités criminelles sont ensuite blanchies et transférées vers des comptes à l'étranger. Sans même le savoir, ces chômeurs sont donc complices de délits.

Une variante un peu plus « innocente » consiste à offrir des cours de demande d'emploi avec la garantie de trouver un emploi à l'issue de cette formation. Le demandeur d'emploi paye 50 euros et reçoit en tout et pour tout un formulaire de demande numérique.

Le bureau d'assistance Fraudes considère que le nombre de plaintes déposées n'est que la partie visible de l'iceberg. De nombreuses victimes n'osent pas se faire connaître par honte ; la police ne peut pas faire grand-chose avec les déclarations. L'argent disparaît le plus souvent sur des comptes en banque situés en Europe de l'Est.

Je souhaiterais obtenir une réponse aux questions suivantes.

1) La ministre a-t-elle connaissance de fraude aux emplois vacants dans notre pays ? Ses services ont-ils déjà reçu des plaintes à ce sujet ? Si non, comment la ministre l'explique-t-elle étant donné les nombreuses plaintes déposées dans les pays voisins ? Si oui, peut-elle chiffrer ce phénomène et cela pour chacune des trois dernières années ?

2) La ministre a-t-elle connaissance de fraudes via des cours de demandes d'emploi destinés aux demandeurs d'emploi qui veulent se perfectionner ? Peut-elle communiquer des chiffres à ce sujet ? Comment peut-on lutter contre ce phénomène ?

3) La ministre pense-t-elle comme moi qu'une prévention, organisée via le VDAB et donc en collaboration avec les régions, permettrait de combattre cette fraude ? Est-elle disposée à mettre cette question sur le tapis ? Peut-elle donner des explications en ce qui concerne le calendrier et le budget ?

4) Je souhaiterais obtenir une liste très détaillée en ce qui concerne le contenu et le calendrier des étapes à franchir pour prévenir cette forme particulièrement perfide de fraude et poursuivre les personnes qui se cachent derrière ces sites web.

 

Steeds meer werklozen worden slachtoffer van vacaturefraude, aldus een Nederlands onderzoeksbureau gespecialiseerd in fraudebestrijding. Internetcriminelen boeken toenemend succes met het misbruiken van werkzoekenden voor witwaspraktijken en voor het laten volgen van "sollicitatiecursussen". In 2012 ontving de Fraudehelpdesk (FHD) 814 meldingen tegen 178 in 2011. Hiermee is deze fraudevorm de snelst in omvang stijgende oplichtingstruc. Dit blijkt uit het jaaroverzicht van de organisatie die volgende maand twee jaar bestaat.

Met de dagelijks oplopende werkloosheid hebben criminele organisaties een nieuwe markt aangeboord. Op verscheidene, grote vacaturesites op internet proberen zij werklozen lekker te maken met lucratief thuiswerk. Zij moeten dan hun eigen bankrekening ter beschikking stellen, waarmee vervolgens grote winsten uit criminele activiteiten worden witgewassen en naar rekeningen in het buitenland worden doorgesluisd. Zonder het zelf te weten, maken deze werklozen zich medeplichtig aan strafbare feiten.

Een wat "onschuldiger" variant is het aanbieden van online sollicitatiecursussen met garantie op een baan na afloop. De werkzoekende betaalt 50 euro en krijgt daarvoor een digitaal vragenformulier, maar meer ook niet.

De FHD gaat ervan uit dat het aantal binnengekomen meldingen slechts het topje van de ijsberg vertegenwoordigt. Veel slachtoffers durven zich uit schaamte niet bekend te maken; de politie kan niet veel met aangiftes. Het geld verdwijnt veelal naar bankrekeningen in Oost-Europa.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen voor de geachte minister:

1) Heeft de geachte minister weet van vacaturefraude in ons land en hebben zijn diensten hieromtrent reeds klachten ontvangen? Zo neen, hoe verklaart ze dit gezien de vele klachten in onze buurlanden? Zo ja, kan dit cijfermatig worden toegelicht en dit voor respectievelijk de laatste drie jaar?

2) Heeft de minister weet van fraude via "sollicitatiecursussen" die erop gericht zijn om werkzoekenden die zich willen bijscholen op te lichten? Kan dit cijfermatig worden toegelicht en kan ze aangeven hoe men dit fenomeen kan bekampen?

3) Is de geachte minister het met me eens dat deze fraude kan worden geremedieerd met preventie die dan het best verloopt via de VDAB en dus in samenwerking met de gewesten? Is de minister bereid dit concreet aan te kaarten en kan dit worden toegelicht naar timing en budget toe?

4) Kan zeer gedetailleerd worden opgelijst naar inhoud en timing toe welke concrete stappen worden genomen om deze bijzonder perfide vorm van fraude de wacht aan te zeggen en de daders achter deze websites effectief aan te pakken?

 
Réponse reçue le 20 juin 2013 : Antwoord ontvangen op 20 juni 2013 :

Cette forme de criminalité, par laquelle une personne est demandée de mettre à disposition son compte en banque pour le transfert de sommes d’argent, est le plus souvent classifiée comme «blanchiment».

Si la personne en question est victime de la fraude, le fait est classifié comme «escroquerie».

Les “money mules” sont recrutés via des “offres d’emploi” diffusés via mail, ou encore via des publications sur internet ou dans la presse.

Cette forme de criminalité n’est toutefois pas spécifiquement orientée vers des personnes sans emploi.

Il n’y a pas de chiffres disponibles au sujet du nombre de cas et de victimes.

Les enquêtes ont lieu au niveau local ou arrondissemental sous la direction du procureur du Roi.

Dans le cadre de l’étude d’optimalisation de la Police fédérale, une attention particulière est donnée à la problématique de la sécurité et des recherches dans le cyber espace.

En plus du renfort du cadre spécialisé des Federal Computer Crime Units dans les années à venir, une cyber formation est prévue pour les policiers de terrain pour qu’ils puissent remplir leur rôle de service de police de première ligne dans cette matière.

Deze vorm van criminaliteit, waarbij een persoon gevraagd wordt zijn/haar bankrekening ter beschikking te stellen voor de overmaking van geldsommen, wordt meestal geclassificeerd als “witwassen”.

Indien de persoon in kwestie slachtoffer is van de fraude, wordt het feit geclassificeerd als “oplichting”.

De “money mules” worden gerekruteerd via “werkaanbiedingen” die verspreid worden via mail, of nog via publicaties op het internet of in de pers.

Deze specifieke vorm van oplichting is echter niet specifiek gericht op werklozen.

Er zijn geen cijfers betreffende het aantal gevallen en slachtoffers beschikbaar.

De onderzoeken worden gevoerd op lokaal of arrondissementeel niveau onder leiding van de procureur des Konings.

Binnen het kader van de optimalisatiestudie van de Federale politie wordt bijzondere aandacht gegeven aan de veiligheids- en opsporingsproblematiek in cyberspace.

Naast een versterking van het gespecialiseerde kader van de Federal Computer Crime Units in de komende jaren wordt vooral ook ingezet op een cybervorming voor alle politiemensen op het terrein, opdat ook zij hun rol van eerstelijnspolitie in deze materie zouden kunnen opnemen.