Vele advocaten verdedigen geïnterneerden. Daarbij stellen deze advocaten, dichtbij de vaak ontluisterende en deprimerende realiteit, de schrijnende omstandigheden vast waarin vele geïnterneerden zich bevinden.

In Gent werd er in 1986 voor gekozen om de geïnterneerden vanuit therapeutisch oogpunt niet langer te isoleren van de gedetineerden, maar ze onder hen te laten verblijven.

Omwille van therapeutische redenen geldt normaal gezien het principe één geïnterneerde per cel.

Bovendien is er vaak onvoldoende personeel om deze patiënten - dus zieke mensen - naar behoren te behandelen en te verzorgen.

Hierover de volgende vragen.

1) Bevestigt de geachte minister dat de keuze om de geïnterneerden onder de gewone gevangenis te laten verblijven een bewuste keuze was vanuit therapeutisch oogpunt? Hoe rijmt dit met de constante roep van experts en andere betrokkenen dat de gevangenis geen geschikte therapeutische omgeving is voor geïnterneerden? Wordt dit experiment regelmatig geëvalueerd en medisch-wetenschappelijke omkadert? Met welk resultaat?

2) Wordt er een selectie gemaakt van geïnterneerden die in aanmerking komen voor de gevangenis van Gent of ligt dit eerder aan de geografische ligging van de CBM? Anders gesteld, lijden de geïnterneerden in de gevangenis van Gent aan een minder ernstige en gecompliceerde stoornis?

3) Over de capaciteit:

a) Hoeveel geïnterneerden bevinden er zich op dit moment (maart 2013) in de gevangenis van Gent? Wat is de normale opvangcapaciteit voor geïnterneerden van deze instelling?

b) Kunnen de geïnterneerden in eender welke cel of vleugel geplaatst worden? Zo neen, hoeveel cellen zijn er speciaal beschikbaar voor geïnterneerden in de gevangenis van Gent? Hoeveel van deze cellen beschikken over stromend water, een toilet en/of warm water? Wat is de gemiddelde grootte van zo een cel?

c) Worden geïnterneerden ook op dezelfde cel gestoken met de gewone gevangenispopulatie of gaat de vermenging maar tot het niveau van de gevangenisvleugels? Hoeveel geïnterneerden (en gedetineerden) delen er gemiddeld één cel? Voor hoeveel personen werd deze cellen voorzien? Hoeveel geïnterneerden beschikken er in maart 2013 over een eigen cel?

d) Bestaan er ook slaapzalen voor geïnterneerden (en gedetineerden)? Zo ja, met hoeveel verblijven zij daar en wat is de normale voorziene capaciteit?

e) Hoe vaak kunnen de geïnterneerden zich douchen? Zijn deze douches voorzien van een deur of een andere afsluiting? Beschikken deze douches over warm water?

f) Bestaat er een ander regime of zijn er op een of andere manier aanpassingen voor geïnterneerden in vergelijking met de gewone gevangenispopulatie? Zo ja, welke?

g) Plant de geachte minister een uitbreiding of renovatie van deze cellen?

4) Over de behandeling en de zorg:

a) Hoeveel zorgequipes zijn er op dit moment (maart 2013) specifiek voor de geïnterneerden beschikbaar in de gevangenis van Gent? Over hoeveel voltijds equivalenten (VTE) gaat het hier per beroepscategorie, dit betekent voor de categorieën psychiaters, psychologen, maatschappelijk werkers, psychiatrisch verpleegkundigen, ergotherapeuten en opvoeders.

b) Hoeveel VTE per beroepscategorie zou dit moeten zijn volgens de geldende normen?

c) Plant de geachte minister nieuwe aanwervingen? Zo ja, welke?

d) Vindt zij de geldende (dus niet toegepaste of actuele) verhouding van zorgequipes versus geïnterneerden momenteel optimaal?

e) Hoe evalueert zij globaal de actuele kwaliteit van de zorg voor geïnterneerden in de gevangenis van Gent?

1. Door de lokale gevangenisdirecteur werd beslist de slaapzaal voor de geïnterneerden, die in de psychiatrische annex van de gevangenis te Gent verblijven, niet langer te gebruiken.

Daar dit niet langer met de tijdsgeest strookte, besliste de toenmalige directeur om de geïnterneerden ook in de gewone celafdeling onder te brengen.

Het gaat bijgevolg niet om een wetenschappelijk experiment. Er is geen wetenschappelijke opvolging of evaluatie. 

2. De populatie geïnterneerden in de gevangenis van Gent bestaat uit volgende categorieën:

• er zijn de beklaagden en inobservatiegestelden die krachtens de Wet op de voorlopige hechtenis en de Wet op de bescherming van de maatschappij naar de “psychiatrische afdeling” van de gevangenis te Gent worden gezonden;

• er zijn de veroordeelden die krachtens de classificatieregels op grond van een psychiatrisch advies en een beslissing van de Directie Detentiebeheer vanuit andere gevangenissen naar de psychiatrische annex in Gent worden gestuurd;

• er zijn de geïnterneerden die door de commissie tot bescherming van de maatschappij worden geplaatst om hun internering te ondergaan; de gevangenis van Gent is echter geen inrichting tot bescherming van de maatschappij zoals Turnhout, Merksplas en Paifve. Wat deze groep betreft, is het aantal de laatste tijd aanzienlijk gestegen;

• er zijn de geïnterneerden die, in afwachting van een eerste beslissing van de commissie tot bescherming van de maatschappij, op de psychiatrische annex verblijven en geïnterneerden die in afwachting van de uitvoering van de beslissing van de commissie tot bescherming van de maatschappij op de annex verblijven.  

3. a) Er bevinden zich op 15 april 2013 117 geïnterneerden in de gevangenis van Gent. De gevangenis van Gent beschikt over een psychiatrische annex, maar er is nooit een afzonderlijke theoretische capaciteit bepaald.

b) Alle cellen in de gevangenis van Gent beschikken over een toilet en stromend water (enkel koud water). Een cel is gemiddeld 8 m² groot. Om praktische redenen zitten de geïnterneerden vooral op vleugel C.

c) Indien alle cellen volzet zijn, is het niet te vermijden dat bij een geïnterneerde een andere geïnterneerde wordt geplaatst, of zelfs een inkomende beklaagde of veroordeelde. De overgrote meerderheid van de gedetineerden in de gevangenis te Gent deelt een cel met een andere persoon.

d) Er zijn in de gevangenis van Gent geen slaapzalen.

e) Alle gedetineerden kunnen driemaal per week met warm water douchen. Personen die in de keuken of in de technische dienst werken, kunnen elke dag douchen.

f) Op vleugel C is er ook een ligbad voor sommige geïnterneerden die door de zorgequipe worden gewassen. Er is een zorgzaal waar ergotherapeutische activiteiten doorgaan en een aparte sportwandeling voor geïnterneerden die behoren tot de zorgdoelgroep.

Bovendien is voorzien in een apart programma voor geïnterneerden die zijn opgenomen in de zorgdoelgroep. Deze activiteiten worden geleid door de zorgequipe en door de equipe van het Centrum OBRA (Centrum voor personen met een verstandelijke handicap).

g) Een uitbreiding of renovatie is niet voorzien. Door de bouw van de nieuwe forensische psychiatrische centra in Gent (272) en Antwerpen (180) wordt in 452 extra plaatsen voorzien.     

4. a) Zie bijlage voor de huidige bezetting van de zorgequipe in de gevangenis van Gent (situatie op 15 april 2013).  

b) Bij de oprichting van de zorgequipes in 2007 is er voor gekozen om één equipe te voorzien, ongeacht het aantal geïnterneerden. Een latere poging tot uitbreiding van de equipes kon slechts in zeer beperkte mate worden verwezenlijkt. Er zijn geen normen voorzien voor wat betreft het aantal voltijds equivalenten per beroepscategorie.      

c) Er wordt steeds gestreefd naar een volledige opvulling van het personeelsplan. Voor sommige beroepscategorieën is het evenwel niet evident om voldoende personen, die in een gevangenis willen werken, te vinden. Bijgevolg kan er soms een tijdelijk tekort zijn indien te weinig personen zich inschrijven en/of slagen voor een selectie.

d) en e) De optimale verhouding zou zijn diegene die wordt toegepast in de forensische, psychiatrische ziekenhuizen in de gewone samenleving. De medewerkers van de zorgteams doen, gelet op de hen ter beschikking gestelde middelen, alles wat in hun mogelijkheden ligt.

Tussen wens en werkelijkheid liggen evenwel budgettaire beperkingen. Binnen de huidige budgettaire context van de federale staat, doet men het maximaal haalbare.