SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
19 décembre 2012 19 december 2012
________________
Question écrite n° 5-7634 Schriftelijke vraag nr. 5-7634

de Bart Laeremans (Vlaams Belang)

van Bart Laeremans (Vlaams Belang)

à la ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
L'absence de psychiatrie légale en Belgique et les répercussions sur les institutions psychiatriques envisagées De afwezigheid van forensische psychiatrie in ons land en de repercussies voor de geplande psychiatrische instellingen 
________________
internement psychiatrique
établissement psychiatrique
médecine légale
psychiatrie
opname in psychiatrische kliniek
psychiatrische inrichting
forensische geneeskunde
psychiatrie
________ ________
19/12/2012Verzending vraag
28/1/2013Antwoord
19/12/2012Verzending vraag
28/1/2013Antwoord
________ ________
Requalification de : demande d'explications 5-2827 Requalification de : demande d'explications 5-2827
________ ________
Question n° 5-7634 du 19 décembre 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-7634 d.d. 19 december 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Dans le groupe de travail « Statut des experts en matière pénale », nous avons assisté à une audition particulièrement intéressante, entre autres, du professeur Paul Cosyns, directeur de l' « Universitair Forensisch Centrum ».

Le professeur a relevé qu'il n'existait pas dans notre pays de formation digne de ce nom en matière de psychiatrie légale et qu'il n'y avait pas davantage de recherches effectuées sur ce plan dans les facultés de médecine. Pourtant, le traitement insuffisant des détenus et internés atteints de troubles mentaux constitue, depuis de nombreuses années déjà, un problème énorme, comme l'ont déjà très souvent révélé des rapports nationaux et internationaux.

Du fait de l'insuffisance (ou mieux: de l'absence) d'appui scientifique, il n'est pas possible d'examiner sérieusement, et sur une période suffisamment longue, les personnes atteintes de troubles mentaux et représentant un danger (comme Kim De Gelder).

Le professeur Paul Cosyns nous a également prévenus qu'il n'y avait pas, ou pas suffisamment, de psychiatres prêts à s'occuper des deux établissements pénitentiaires prévus pour les internés. On ne sait même pas encore de quelle manière ces établissements seront exploités (en tant qu'hôpital ou non) ni par qui. Aucun cahier des charges n'a encore été établi. Un tel cahier des charges doit en tout cas prévoir une évaluation et un accompagnement scientifiques des deux projets.

1. Où en est-on concernant les plans et la construction de ces établissements à Gand et à Anvers ? Quand cela sera-t-il terminé ? Quand les premiers internés seront-ils accueillis ? À partir de quand les recrutements de personnel commenceront-ils ?

2. La ministre peut-elle confirmer que l'on n'a pas encore décidé qui allait finalement exploiter ces établissements ? S'agit-il, dans les deux cas, d'organismes privés ? Les cahiers des charges concernant cette exploitation ont-ils entre-temps été rédigés ? A-t-on prévu une évaluation et un accompagnement scientifiques des deux projets ?

3. Dans quelle mesure s'agira-t-il d'hôpitaux relevant de la Santé publique ou d'établissements pénitentiaires? Dans quelle mesure le financement sera-t-il assuré par l'INAMI ? Des budgets ont-ils déjà été prévus dans le plan pluriannuel et des accords concrets ont-ils déjà été conclus ? En d'autres termes, quel rôle la Justice occupera-t-elle encore en ce qui concerne ces établissements ?

4. La ministre peut-elle confirmer qu'actuellement, aucune université ne dispense de formation (partie) « psychiatrie légale », contrairement à ce qui se fait à l'étranger ? La ministre est-elle prête à insister auprès des ministres de l'Enseignement et de la Santé publique sur la nécessité d'une formation ou d'une chaire « psychiatrie légale », qui inclurait également les consultations et la recherche médicolégales ?

5. La ministre estime-t-elle que dans un délai relativement proche, on trouvera quand même suffisamment de psychiatres pour exploiter les deux établissements ? A-t-on déjà mis sur pied une politique à long terme en matière de recrutement ?

 

In de werkgroep "Statuut van de deskundigen in strafzaken" hadden we op 5 december een zeer boeiende hoorzitting met o.a. Professor Paul Cosyns, de directeur van het Universitair Forensisch Centrum.

De hoogleraar bracht aan het licht dat er in ons land geen noemenswaardige opleiding bestaat inzake de forensische psychiatrie en dat er op dit terrein ook helemaal geen onderzoek gebeurt aan de medische faculteiten. Nochtans is de ondermaatse behandeling van geesteszieke gedetineerden en geïnterneerden al vele jaren een gigantisch probleem in ons land, zoals reeds talloze keren bleek uit nationale en internationale rapporten.

Mede door de gebrekkige (of beter: afwezige) wetenschappelijke ondersteuning is het niet mogelijk om gevaarlijke psychiatrisch gestoorden (genre Kim De Gelder) op een ernstige en voldoende langdurige manier te onderzoeken.

Prof. Paul Cosyns waarschuwde ook dat er geen of amper geschikte psychiaters klaar staan om de twee geplande penitentiaire instellingen voor geïnterneerden te bemannen. Men weet zelfs nog niet op welke wijze deze instellingen zullen uitgebaat worden (al dan niet als hospitaal) en door wie. Een lastenboek is nog steeds niet bekend. In dat lastenboek dient in ieder geval voorzien te worden dat de beide projecten wetenschappelijke geëvalueerd en begeleid moeten worden.

1. Hoever staat het met de planning en de bouw van deze instellingen in Gent en Antwerpen? Wanneer is de voltooiing voorzien? Wanneer kunnen de eerste geïnterneerden worden opgevangen? Vanaf wanneer starten de aanwervingen voor het personeel?

2. Kan de minister bevestigen dat nog niet is uitgemaakt wie deze instellingen uiteindelijk zal uitbaten? Gaat het in beide gevallen om private instanties? Zijn de lastenboeken omtrent deze uitbating inmiddels klaar? Wordt voorzien dat beide projecten wetenschappelijk geëvalueerd en begeleid zouden worden?

3. In welke mate zal het gaan om hospitalen die onder Volksgezondheid vallen dan wel om penitentiaire instellingen? In welke mate zal de financiering gebeuren door het Riziv? Werden hiervoor al budgetten voorzien in de meerjarenplanning en concrete afspraken gemaakt? Welke rol zal Justitie met andere woorden nog vervullen met betrekking tot deze instellingen?

4. Kan de minister bevestigen dat er momenteel aan geen enkele universiteit een (deel)opleiding 'forensische psychiatrie' bestaat, in tegenstelling met het buitenland? Is de minister bereid om aan te dringen bij de ministers van Onderwijs en Volksgezondheid dat er een opleiding of leerstoel forensische psychiatrie zou komen, waarbij ook voorzien wordt in forensische consultaties en forensisch wetenschappelijk onderzoek?

5. Denkt de minister dat er binnen afzienbare tijd toch voldoende psychiaters gevonden zullen worden om de beide instellingen te kunnen runnen? Wordt hieromtrent nu reeds een vooruitziend aanwervingsbeleid op poten gezet?

 
Réponse reçue le 28 janvier 2013 : Antwoord ontvangen op 28 januari 2013 :

La procédure de désignation de l'exploitant est en cours. Au début de ce mois, le consultant qui participera à l'élaboration du cahier spécial des charges pour le centre de médecine légale (FPC) a été désigné. Il a commencé son travail le 13 décembre 2012. Le cahier spécial des charges doit être prêt sous peu ; pour l'instant, on procède au lancement de l'appel d'offres pour l'exploitation. La désignation de l'exploitant même sera effectuée à l'été 2013. L'ouverture du FPC est prévue pour le printemps 2014. Cela laissera encore largement le temps à l'exploitant de recruter du personnel et d'aménager le bâtiment.

L'exploitation du FPC sera confiée à un partenaire externe qui s'occupera aussi bien des soins que de la sécurité. À cet égard, il devra tenir compte des normes de la Santé publique en ce qui concerne les soins et de celles de la Justice en ce qui concerne la sécurité. Le FPC même reste par contre un établissement judiciaire. Ce sera également l'exploitant qui devra recruter les psychiatres nécessaires.

Concernant le budget de l'exploitation du FPC, une série d'accords sont passés avec l’Institut national d'assurance maladie-invalidité (INAMI)et la Santé publique. La Justice prévoira un budget à partir de 2013 de sorte que les moyens nécessaires seront disponibles à l'ouverture du FPC. Pour ce qui est de la politique relative à l'INAMI et à la Santé publique, je vous renvoie à ma collègue chargée de ces matières.

La formation permanente en sciences du comportement légales à Gand a débuté cette année académique (le 9 octobre). La direction générale des Établissements pénitentiaires a joué un rôle de soutien dans la mise sur pied du projet, qui reste toutefois la responsabilité de l'université de Gand et de ses partenaires. Actuellement, aucun autre projet de formation n'est prévu.

De procedure tot aanduiding van de uitbater is lopende. Begin deze maand werd de consultant aangeduid die mee het lastenboek voor het forensisch psychiatrisch centrum (FPC) zal uitwerken. Hij is hiermee van start gegaan op 13 december 2012. Het lastenboek moet binnen afzienbare tijd klaar zijn; op dit moment wordt overgegaan tot het uitschrijven van de aanbesteding voor de uitbating. De aanduiding van de uitbater zelf zal gebeuren in de zomer 2013. De opening van het FPC is voorzien in de lente van 2014. Dit laat de uitbater nog ruim de tijd om personeel te rekruteren en het gebouw in te richten.

De uitbating van het FPC zal toevertrouwd worden aan een externe partner, die zal instaan voor zowel de zorg, als voor de veiligheid. Daarbij zal hij rekening moeten houden met de normen van Volksgezondheid, wat zorg betreft, en van Justitie, wat veiligheid betreft. Het FPC zelf blijft wel een justitiële inrichting. Het zal ook de uitbater zijn die de nodige psychiaters zal moeten aanwerven.

Over het budget voor de exploitatie van het FPC zijn een aantal afspraken gemaakt met het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeits-verzekering (RIZIV) en Volksgezondheid. Justitie zal vanaf 2013 een budget voorzien zodat de nodige middelen beschikbaar zullen zijn bij de opening van het FPC. Voor het beleid inzake RIZIV en Volksgezondheid verwijs ik u door naar mijn collega bevoegd voor deze materies.

De Permanente vorming Forensische Gedragswetenschappenopleidingen in Gent is dit academiejaar (9 oktober) opgestart. Het directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen heeft een ondersteunende rol gespeeld in het opzetten van het project, dat evenwel de verantwoordelijkheid blijft van de Universiteit Gent en haar partners. Op dit ogenblik zijn er geen andere opleidingsprojecten voorzien.