SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
13 novembre 2012 13 november 2012
________________
Question écrite n° 5-7333 Schriftelijke vraag nr. 5-7333

de Richard Miller (MR)

van Richard Miller (MR)

au ministre de la Défense

aan de minister van Landsverdediging
________________
Le retrait des soldats belges déployés à l'aéroport international de Kaboul De terugtrekking van de Belgische soldaten van de luchthaven van Kaboel 
________________
Afghanistan
force à l'étranger
force multinationale
Afghanistan
strijdkrachten in het buitenland
multinationale strijdmacht
________ ________
13/11/2012Verzending vraag
13/12/2012Antwoord
13/11/2012Verzending vraag
13/12/2012Antwoord
________ ________
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-2657 Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-2657
________ ________
Question n° 5-7333 du 13 novembre 2012 : (Question posée en français) Vraag nr. 5-7333 d.d. 13 november 2012 : (Vraag gesteld in het Frans)

Les soldats belges positionnés à l'aéroport international de Kaboul ont entamé le début du retrait prévu. Leur mission était d'assurer la protection de l'aéroport en le sécurisant et en surveillant le périmètre intérieur de l'aéroport. Ce rapatriement, qui s'est étalé à long du mois d'octobre 2012, concerne les deux cent septante militaires belges basés à Kaboul. Un premier peloton de vingt-quatre soldats avait par ailleurs définitivement quitté Kaboul en juillet 2012. Les militaires portugais et hongrois assureront la relève dans le cadre de la protection de cet aéroport.

Déployée en Afghanistan depuis février 2003, cette mission de protection de l'aéroport militaire de Kaboul (KAIA) s'est déroulée sans qu'aucune victime ne soit à déplorer dans nos rangs. En une décennie, cela représente vingt-neuf rotations de personnel. Nous ne pouvons que féliciter nos soldats pour leur professionnalisme ainsi que le ministère de la Défense pour le déroulement sans incident de cette mission, menée dans le cadre des efforts de l'Organisation du Traité de l'Atlantique Nord (OTAN).

Ce retrait ne signifie évidemment pas que notre engagement en Afghanistan s'arrête là : plusieurs soldats restent stationnés à Kaboul en assurant une participation dans l'état-major de l'ISAF et aux différents quartiers généraux de Kaboul, et les missions à Kunduz (Provincial Reconstruction Teams et Military Advisory Teams), à Kandahar (Operation Guardian Falcon et Air Advisory Team) ainsi qu'à Mazar-e-Charif et Douchanbe au Tadjikistan continueront comme prévu jusqu'en fin 2014.

Je voudrais toutefois vous interroger sur le bilan que vous tirez de cette mission. Je voudrais également vous questionner sur les difficultés, d'ordre logistique et financière, rencontrées lors de ce retrait. Certaines sources parlent de 4 millions d'euros afin d'assurer ce retrait ; certaines montaient jusqu'à 9 millions lors de la crise au Pakistan voisin ; le général Gérard Van Caelenberge parle de 2 à 3 millions d'euros.

1) Quel coût exact représente ce retrait ? L'armée a-t-elle pu conclure des accords logistiques avantageux afin de baisser le coût à 2-3 millions d'euros, comme l'a indiqué le général Van Carlenberge ?

2) Pouvez-vous nous donner des détails sur la manière dont le matériel sera rapatrié ? Pouvez-vous également nous indiquer la durée de la mission du détachement logistique envoyé à Kaboul qui procèdera au conditionnement et à l'expédition du matériel en question vers la Belgique ?

3) Quel bilan pouvez-vous tirer de cette mission ? Certains estiment que cette mission à permis à notre armée de se professionnaliser. Le politologue de la Défense, André Dumoulin, attaché à l'École royale militaire, parle à présent d'expérience acquise de " situations instables, de conflits asymétriques ", de la réputation pragmatique du soldat belge, qui donne à la Défense belge à présent un " droit de regard, de la visibilité ainsi que, éventuellement, du prestige ". Quel en est votre avis ?

4) Avec cette expérience supplémentaire acquise lors de la mission de protection de l'aéroport de Kaboul, estimez-vous que nos militaires soient prêts à être redéployés dans d'autres théâtres d'opérations, ailleurs dans le monde ? Je pense notamment à des interventions militaires dans des pays, tels que la Syrie ou le Mali, étant donné l'urgence et la gravité qui constituent ces crises. Estimez-vous que nous ayons les moyens et l'expérience nécessaire afin d'intervenir directement dans ces pays ?

 

De Belgische soldaten op de internationale luchthaven van Kaboel hebben de geplande terugtrekking aangevat. Hun opdracht bestond erin de luchthaven te beschermen door ze te beveiligen en de interne bewaking van de luchthaven te verzekeren. De terugtrekking van de 270 Belgische militairen in Kaboel vond in oktober plaats. Een eerste peloton van vierentwintig soldaten had Kaboel definitief verlaten in juli 2012. De Portugese en Hongaarse militairen staan voortaan in voor de bewaking van de luchthaven.

De missie voor de bescherming van de internationale luchthaven van Kaboel (KAIA) is verlopen zonder een enkel Belgisch slachtoffer. In tien jaar tijd zijn er negenentwintig rotaties geweest. We kunnen onze militairen alleen maar feliciteren voor hun professionalisme, net als het ministerie van Defensie voor het vlekkeloze verloop van de missie, die binnen de NAVO-inspanningen kaderde.

De terugtrekking betekent uiteraard niet het einde van ons engagement in Afghanistan: meerdere soldaten blijven in Kaboel gelegerd om onze aanwezigheid in de generale staf van ISAF en de verschillende hoofdkwartieren te Kaboel te verzekeren. De missies in Kunduz (Provincial Reconstruction Teams en Military Advisory Teams), in Kandahar (Operation Guardian Falcon en Air Advisory Team), in Mazar-i-Sharif en in Doesjanbe in Tadzjikistan zullen zoals voorzien tot einde 2014 duren.

Kan de minister mij laten weten welke balans kan worden opgemaakt van de missie? Met welke financiële en logistieke problemen moest tijdens de terugtrekking worden afgerekend? Sommige bronnen melden dat de terugtrekking 4 miljoen euro kost; andere hadden het tijdens de crisis in buurland Pakistan over 9 miljoen euro. Generaal Gerard Van Caelenberge heeft het over 2 tot 3 miljoen euro.

1) Wat is de exacte kostprijs van de terugtrekking? Heeft het leger voordelige logistieke akkoorden kunnen sluiten om de kosten tot 2 à 3 miljoen euro te drukken, zoals generaal Van Caelenberge aangaf?

2) Kan de minister details geven over de manier waarop het materieel zal worden gerepatrieerd? Hoe lang zal de missie duren van het logistieke detachement dat naar Kaboel is gezonden om het materieel aldaar klaar te maken en naar België te verzenden?

3) Hoe beoordeelt de minister de missie? Sommigen menen dat ons leger dankzij deze missie professioneler is geworden. André Dumoulin, attaché bij de Koninklijke Militaire School, heeft het over opgedane ervaring in onstabiele situaties en asymmetrische conflicten, over de pragmatische reputatie van de Belgische soldaat die de Belgische Defensie een controlerecht, zichtbaarheid en eventueel prestige verleent. Wat is de mening van de minister?

4) Meent de minister dat onze militairen met de extra ervaring die ze hebben opgedaan tijdens de missie voor de bescherming van de luchthaven van Kaboel, klaar zijn om ook op andere plekken in de wereld te worden ingezet? Ik denk hierbij aan militaire interventies in landen zoals Syrië en Mali, waar ernstige crisissen zijn. Meent de minister dat we de nodige middelen en ervaring hebben om rechtstreeks in die landen op te treden?

 
Réponse reçue le 13 décembre 2012 : Antwoord ontvangen op 13 december 2012 :

L'honorable membre est prié de trouver ci-après la réponse à ses questions.

Dans le cadre du redéploiement, les 244 militaires belges du détachement Force Protection de l'aéroport international de Kaboul sont revenus en Belgique le 17 octobre 2012. Leurs tâches ont été reprises par les Hongrois et les Portugais.

De septembre à novembre, une Task Force d’une quarantaine de personnes a travaillé à partir de Kaboul afin d’organiser le retour du matériel en Belgique.

Au total, 1 600 tonnes ont dû être rapatriées. En volume, cela représente un terrain de football rempli de véhicules, containers et palettes.

Le matériel sensible tel que les munitions, l’armement et le matériel cryptographique a été ramené directement en Belgique par C130. Un total de 200 tonnes de matériel plus général a été palettisé et chargé à bord de C130 ou A330 revenus également directement au pays.

L’altitude élevée de Kaboul limite la capacité de chargement des avions. C’est pour cette raison que la majorité du matériel a été ramené par des avions belges et français de type C130 et C160 vers Mazar-I-Sharif. À partir de là, les capacités des Antonov-124 ont été optimalisées en regroupant 60 véhicules et 40 containers belges. Neuf rotations d’Antonov-124 ont permis de transférer ce matériel vers la Turquie. Le 1er décembre, ce matériel a été embarqué à bord d’un navire danois au port de Trabzon. Les frais d’utilisation du transport maritime ont été partagés avec la Norvège qui a également profité de la traversée. Le navire est parti le jour-même et est attendu en Belgique le 14 décembre. Il continuera ensuite sa route vers la Norvège pour accoster à Fredrikstad le 17 décembre.

La Défense belge profite au maximum de vols Intra Theatre Airlift System (ITAS) pour rapatrier le matériel déployé en Afghanistan. ITAS est un système de pooling entre des pays de la FIAS qui permet de mettre en commun des moyens aériens.

De façon à réduire le futur ravitaillement en provenance de Belgique, 300 tonnes de matériel a été redistribué aux autres détachements belges à Kandahar, Mazar-I-Sharif et Kunduz. Enfin, une partie du matériel ou des installations dont le rapatriement n’a pas été jugé rentable, a été laissé sur place et cédé aux Afghans ou à d’autres partenaires sur base d’accords win-win.

Le redéploiement aura nécessité plus de 300 heures de vol C130, A330 et Antonov-124. Tenant compte du prix du navire et des frais annexes, le coût global est estimé à environ 5,8 millions d'euros bruts et 3,4 millions d'euros nets.

Le professionnalisme des militaires belges affectés à la mission de protection de KAIA a été unanimement reconnu par les partenaires internationaux. Durant cette mission, un grand nombre de procédures techniques et tactiques auxquelles les militaires belges s’étaient entraînés pendant leur préparation ont pu être réellement mises en œuvre, ce qui a rehaussé le niveau de professionnalisme.

Incontestablement, la Défense belge dispose de capacités et présente les qualités pour participer à des opérations et y apporter une valeur ajoutée appréciable. De telles missions doivent bien sûr cadrer dans les visions stratégiques de la Communauté internationale, faire l’objet de demandes officielles et être définies par des mandats clairs.

Het geachte lid gelieve hierna het antwoord te willen vinden op de door hem gestelde vragen.

In het kader van de herontplooiing zijn de 244 Belgische militairen van het detachement Force Protection van de internationale luchthaven van Kaboel sinds 17 oktober teruggekeerd naar België. Hun taken werden overgenomen door de Hongaren en de Portugezen.

Van september tot november was er een Task Force van ongeveer 40 personen werkzaam te Kaboel voor de organisatie van de terugkeer van het materieel naar België.

In totaal diende 1.600 ton materieel terug gebracht te worden. In volume kan dit vergeleken worden met een voetbalveld gevuld met voertuigen, containers en paletten.

Gevoelig materieel zoals munitie, bewapening en cryptografisch materieel werd met C130 rechtstreeks naar België afgevoerd. Een totaal van 200 ton meer algemeen materieel werd gepalletiseerd en geladen aan boord van C130 of A330 en eveneens rechtstreeks naar België afgevoerd.

De hogere ligging van Kaboel beperkt het laadvermogen van de vliegtuigen. Om die reden werd de meerderheid van het materieel met Belgische en Franse vrachtvliegtuigen C130 en C160 overgebracht naar Masar-I-Sharif. Vanaf daar werden, door de hergroepering van 60 voertuigen en 40 containers, de ladingen van de ANTONOV-124 geoptimaliseerd. Met 9 vluchten ANTONOV-124 werd dit materieel herontplooid naar Turkije. Op 1 december werd het materieel op een Deens schip geladen in de haven van Trabzon. De kosten van het gebruik van het maritiem transport werden gedeeld met Noorwegen die eveneens voordeel heeft gehaald uit de oversteek. Het schip vertrok de dag zelf en wordt op 14 december in België verwacht. Het zal aansluitend zijn reis voortzetten naar Noorwegen om aan te meren te Fredrikstad op 17 december.

België profiteert maximaal van de ITAS (Intra Theatre Airlift System) vluchten voor de terugkeer van het ontplooide materieel in Afghanistan. ITAS is een poolingsysteem tussen de ISAF landen dat toelaat luchtmiddelen gemeenschappelijk in te zetten.

Teneinde de toekomstige herbevoorrading vanuit België te beperken werd 300 ton materieel herverdeeld naar de andere Belgische detachementen te Kandahar, Masar-I-Sharif en Kunduz. Tenslotte werd een deel van het materieel en de installaties, waarvan de terugkeer niet rendabel geacht werd, ter plaatse gelaten en aangeboden aan de Afghanen of aan andere partners op basis van “win-win” akkoorden.

De herontplooiing zal meer dan 300 vluchturen C130, A330 en Antonov-124 gevraagd hebben. Rekening houdende met de kostprijs van het schip en de annexe kosten, wordt de globale kost geschat op ongeveer 5,8 miljoen euro bruto en 3,4 miljoen euro netto.

Het professionalisme van de Belgische militairen die deelnamen aan de opdracht van de beveiliging van KAIA werd unaniem erkend door de internationale partners. Tijdens deze opdracht werd een groot aantal technieken en tactieken waarop de Belgische militairen getraind hadden tijdens hun voorbereiding, daadwerkelijk toegepast, wat het niveau van professionalisme heeft doen toenemen.

Onbetwistbaar beschikt het Belgische leger over kwaliteiten en capaciteiten om deel te nemen en een meerwaarde te betekenen aan bepaalde operaties. Dergelijke opdrachten dienen natuurlijk te kaderen in de strategische visie van de Internationale Gemeenschap wat zich dient te concretiseren door een vraag en een duidelijk mandaat.