SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
29 juin 2012 29 juni 2012
________________
Question écrite n° 5-6624 Schriftelijke vraag nr. 5-6624

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

à la ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
Prison de Tilburg - Violence - Comité contre la torture - Détenus belges Gevangenis van Tilburg - Geweld - Comité tegen Foltering - Belgische gevangenen 
________________
établissement pénitentiaire
Pays-Bas
transfèrement de détenus
violence
agression physique
strafgevangenis
Nederland
overbrenging van gedetineerden
geweld
lichamelijk geweld
________ ________
29/6/2012Verzending vraag
22/8/2012Antwoord
29/6/2012Verzending vraag
22/8/2012Antwoord
________ ________
Question n° 5-6624 du 29 juin 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-6624 d.d. 29 juni 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Les médias font état d'une flambée de violence entre détenus à la prison de Tilburg, qui abrite également des détenus belges. Le Comité contre la torture du Conseil de l'Europe explique cette violence singulière par la présence d'un nombre excessif de détenus dans un espace trop limité.

Mes questions sont les suivantes.

1) La ministre reconnaît-elle la flambée de violence entre détenus à la prison de Tilburg ? Dans l'affirmative, cette violence concerne-t-elle également les détenus belges qui y séjournent ?

2) Partage-t-elle le constat dressé par le Comité contre la torture du Conseil de l'Europe qui dénonce un trop grand nombre de détenus dans un espace beaucoup trop exigu ?

3) Comment explique-t-elle cette situation intenable ? N'est-elle pas en contradiction avec les accords passés avec les autorités néerlandaises ?

 

De media meldden een opstoot van geweld tussen de gevangenen in de gevangenis van Tilburg, waar ook Belgische gedetineerden verblijven. Het Comité tegen Foltering van de Raad van Europa verklaart deze opvallende geweldsituatie door een overmatig aantal gevangenen op een te beperkte ruimte.

Hierover de volgende vragen:

1) Bevestigt de geachte minister de opstoot van geweld tussen gevangenen in de gevangenis van Tilburg? Zo ja, treft dit geweld ook de Belgische gevangenen aldaar?

2) Beaamt zij de vaststelling van het Comité tegen Foltering van de Raad van Europa, dat wijst op een teveel aan gevangenen op een relatief veel te beperkte ruimte?

3) Hoe verklaart de geachte minister deze ondraaglijke situatie? Stemt deze overeen met de afspraken hieromtrent met de Nederlandse overheid?

 
Réponse reçue le 22 aôut 2012 : Antwoord ontvangen op 22 augustus 2012 :

1), 2) et 3) Je souhaiterais tout d'abord rectifier une erreur que l'on pourrait déduire de votre question, à savoir qu'il y aurait à Tilburg d'autres détenus que ceux transférés des prisons belges. Ce n'est pas le cas. Aux termes de la convention conclue entre la Belgique et les Pays-Bas, pendant la durée de celle-ci ne séjournent à Tilburg que des détenus qui subissent une condamnation belge.

Concernant l'objet même de votre question, à savoir le problème de violence entre détenus constaté à Tilburg, je constate que vous citez les médias comme source d'information. Toutefois, si vous lisez le rapport proprement dit, qui peut être consulté dans son intégralité sur le site internet du Conseil de l'Europe (www.coe.int), vous constaterez que les propos du CPT sont plus nuancés que ce qu'en ont peut-être rapporté les médias.

Pour commencer, la question n'est abordée qu'après qu'il a été établi que les détenus ne font en aucun cas l'objet de mauvais traitements de la part du personnel, bien au contraire. La manière dont le personnel met en pratique le concept de sécurité dynamique est très appréciée. On observe en outre que la violence physique n'intervient effectivement que dans quelques cas « des incidents parfois violents ». Le CPT signale également que la direction de Tilburg agit déjà, avec le personnel, de deux manières afin de maîtriser le problème. Il convient enfin d'observer qu'il n'est nulle part question d'une superficie trop limitée par détenu.

Il n'empêche que le CPT soulève effectivement un problème de violence entre détenus, dû selon lui à la promiscuité contrainte de détenus de tous types dans des chambres de huit personnes. Comme indiqué ci-dessus, il ne s'agit toutefois pas tant de cas de violence physique (très exceptionnels à Tilburg) mais plutôt de tensions inhérentes à la vie en communauté avec plusieurs personnes, et qui sont sous contrôle grâce au professionnalisme du personnel néerlandais.

Compte tenu de la surpopulation actuelle dans les autres prisons belges, une réduction de la capacité de Tilburg, et par conséquent du nombre de détenus par chambre, n'est pour l'instant pas une option. Il est bien évident toutefois que si la situation devait évoluer, en termes de population ou de capacité, la question pourra à nouveau être évaluée.

1) 2) en 3) Vooreerst wens ik de misvatting recht te zetten die uit uw vraagstelling valt af te leiden, als zouden er in Tilburg ook andere gedetineerden verblijven dan deze die vanuit Belgische gevangenissen zijn overgebracht. Dat is niet het geval. Overeenkomstig het verdrag tussen België en Nederland verblijven er gedurende de looptijd van dit Verdrag in Tilburg uitsluitend gedetineerden die een Belgische veroordeling ondergaan.

Wat het voorwerp zelf van uw vraag betreft, namelijk het vastgestelde probleem van geweld tussen gedetineerden onderling in Tilburg, stel ik vast dat u de media aanhaalt als bron van uw informatie. Wanneer u echter het rapport zelf leest, dat integraal te consulteren is op de website van de Raad van Europa (www.coe.int), zal u vaststellen dat het CPT één en ander genuanceerder voorstelt dan misschien werd weergegeven in de media.

Om te beginnen wordt de kwestie pas aangesneden na eerst te hebben vastgesteld dat er op geen enkele wijze sprake is van een slechte behandeling van gedetineerden door het personeel, wel integendeel. De wijze waarop het personeel het concept van de dynamische veiligheid in praktijk brengt, wordt geprezen. Voorts wordt vastgesteld dat het slechts in sommige gevallen werkelijk tot fysiek geweld komt (des incidents, parfois violents). Het CPT wijst er ook op dat de directie van Tilburg samen met het personeel nu reeds op twee manieren actie onderneemt om het probleem onder controle te krijgen. En tot slot dient opgemerkt te worden dat er over een te beperkte oppervlakte per gedetineerde hoegenaamd niets wordt gezegd.

Dit alles neemt niet weg dat het CPT inderdaad een probleem aan de orde stelt van geweld tussen gedetineerden onderling, wat in zijn visie te wijten zou zijn aan het verplichte samenleven tussen gedetineerden van divers pluimage op slaapkamers van acht personen. Zoals hierboven aangegeven gaat het dan echter niet zozeer over gevallen van fysiek geweld (zeer uitzonderlijk in Tilburg), maar over spanningen die inherent zijn aan een leven in gemeenschap met meerdere personen, en die dankzij het professionalisme van het Nederlandse personeel onder controle zijn.

Gelet op de huidige overbevolking in de andere Belgische gevangenissen, is het terugbrengen van de capaciteit van Tilburg, en bijgevolg het reduceren van het aantal gedetineerden per slaapkamer, voorlopig geen optie. Het spreekt echter voor zich dat indien de situatie zou evolueren, op het vlak van bevolking of op het vlak van capaciteit, deze kwestie opnieuw geëvalueerd kan worden.