SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
27 décembre 2010 27 december 2010
________________
Question écrite n° 5-652 Schriftelijke vraag nr. 5-652

de Bart Tommelein (Open Vld)

van Bart Tommelein (Open Vld)

au ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
Agences de travail intérimaire - Pratiques malhonnêtes - Pourvoyeurs de main-d'œuvre Uitzendbureaus - Malafide praktijken - Koppelbazerij 
________________
entreprise de travail intérimaire
travail temporaire
accord intérimaire (UE)
condition de travail
inspection du travail
travail au noir
traite des êtres humains
uitzendbureau
tijdelijk werk
interimovereenkomst (EU)
arbeidsvoorwaarden
arbeidsinspectie
zwartwerk
mensenhandel
________ ________
27/12/2010Verzending vraag
29/4/2011Antwoord
27/12/2010Verzending vraag
29/4/2011Antwoord
________ ________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-651 Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-651
________ ________
Question n° 5-652 du 27 décembre 2010 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-652 d.d. 27 december 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

En 2000 est entré en vigueur l'article 31 de la loi du 24 juillet 1987 sur le travail temporaire, le travail intérimaire et la mise de travailleurs à la disposition d'utilisateurs.

Il ressort des constatations de l’inspection sur le terrain et des données concernant les déclarations de chantier et les formulaires de détachement que de nombreux ressortissants des nouveaux États membres de l'Union européenne sont employés dans des filières de sous-traitance où des entreprises néerlandaises jouent un rôle prépondérant. Plusieurs entreprises, notamment néerlandaises, se présentent sur leur site internet comme des bureaux d'intérim aux Pays-Bas, mais s’affichent en Belgique comme « bureau de détachement ». Elles connaissent suffisamment la législation belge pour savoir ce qu’elles peuvent juridiquement faire et ne pas faire sans agrément en Belgique. Autrement dit, les pourvoyeurs de main-d'œuvre sont de retour. Les personnes placées par des agences malhonnêtes sont souvent sous-payées, mal logées et privées de prestations sociales.

1. La ministre peut-elle nous exposer la situation dans notre pays concernant les bureaux d'intérim malhonnêtes et confirmer que ces bureaux d'intérim se tournent de plus en plus vers notre pays depuis l'étranger ?

2. Dispose-t-on de statistiques récentes sur le nombre de contrôles effectués dans les bureaux d'intérim qui opèrent depuis l'étranger et sur le nombre de ces bureaux qui usent de pratiques malhonnêtes?  La ministre peut-elle détailler sa réponse ?

3. Combien d’agences de travail intérimaire malhonnêtes ont-elles été fermées l’année dernière ? Combien de travailleurs étaient-ils concernés ?

4. Combien d’agences de travail intérimaire malhonnêtes ont-elles été poursuivies en justice pour traite d’êtres humains en 2007, 2008 et 2009 ? La ministre peut-elle commenter ces chiffres ?

5. Combien d’agences de travail intérimaire malhonnêtes ont-elles été condamnées pour traite d’êtres humains en 2007, 2008 et 2009 ? La ministre peut-elle commenter ces chiffres ?

6. Quelles mesures ont-elles été prises dans la cadre de la politique de répression en vue de réduire le nombre d’agences de travail intérimaire illégales ?

7. Combien d’agences de travail intérimaire illégales sont-elles établies dans notre pays ?

8. Peut-on déjà parler d'avancée dans les concertations avec les organisations syndicales et patronales en ce qui concerne la responsabilité solidaire ? Si non, pouvez-vous l'expliquer ?

9. Quelles autres mesures ont-elles été prises afin d'endiguer ce phénomène? Envisageait-on d'autres mesures, et, le cas échéant, en quoi consistaient-elles?

 

In 2000 trad artikel 31 van de wet van 24 juli 1987 betreffende de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werknemers ten behoeve van gebruikers in werking.

Uit de praktijkvaststellingen van de inspectie en uit de gegevens inzake werfmeldingen en detacheringformulieren blijkt dat vele nieuwe Europese Unie (EU) burgers worden tewerkgesteld in ketens van onderaanneming waarbij de Nederlandse ondernemingen een prominente rol spelen. Een aantal onder meer Nederlandse ondernemingen geven zich in Nederland op hun website uit als uitzendbureau, terwijl ze zich in België afficheren als "detacheringbureau". Ze kennen ook de Belgische wetgeving goed genoeg om te weten wat zij juridisch mogen en wat niet zonder Belgische erkenning. De koppelbazerij is met andere woorden terug van weggeweest. Mensen die via malafide uitzendbureaus werken, hebben vaak te maken met onderbetaling, slechte woonruimte en het ontbreken van sociale voorzieningen

1. Kan aangegeven worden hoe de situatie in ons land is wat betreft malafide uitzendkantoren en kan de minister de tendens bevestigen dat deze uitzendkantoren steeds meer zich vanuit het buitenland op onze arbeidsmarkt richten?

2. Bestaan er recente cijfermatige gegevens wat betreft het aantal gecontroleerde uitzendkantoren die vanuit het buitenland opereren alsook aangeven hoeveel van deze ondernemingen malafide praktijken hanteerden? Kan dit zeer uitvoerig toegelicht worden ?

3. Hoeveel malafide uitzendkantoren werden er verleden jaar opgedoekt en kan aangeven worden hoeveel werknemers hierbij betrokken waren ?

4. Hoeveel malafide uitzendkantoren werden er vervolgd voor mensenhandel in respectievelijk 2007, 2008 en 2009 ? Kunnen deze cijfers geduid worden ?

5. Kan aangeven worden hoeveel malafide uitzendkantoren er werden veroordeeld voor mensenhandel in respectievelijk 2007, 2008 en 2009? Kunnen deze cijfers geduid worden ?

6. Welke maatregelen werden er vanuit handhavingsperspectief getroffen om het aantal illegale uitzendbureau's terug te dringen ?

7. Hoeveel van die illegale uitzendkantoren zijn in ons land gevestigd ?

8. Is er reeds sprake van een doorbraak wat betreft het overleg met de werkgeversorganisaties en de werknemersorganisaties wat betreft de hoofdelijke aansprakelijkheid? Zo neen, kan u dit toelichten?

9. Welke andere maatregelen werden getroffen om dit fenomeen in te duiken? Stonden nog andere maatregelen op til en zo ja, wat hielden deze in?

 
Réponse reçue le 29 avril 2011 : Antwoord ontvangen op 29 april 2011 :

En réponse à la question parlementaire dont il est fait mention, veuillez trouver les réponses émises par les différents auditeurs du travail du Royaume.

Dans le ressort de la Cour d’appel de Liège, aucun dossier mettant en évidence les pratiques décrites dans la question parlementaire n’a été ouvert.

Dans le ressort de la cour d’appel de Bruxelles, il faut relever entre 2007 à 2009 la poursuite et la condamnation d’un bureau d’intérim néerlandais dans l’arrondissement de Louvain, ce pour infraction à la loi du 24 juillet 1987 relative au travail temporaire, au travail intérimaire et à la mise à disposition de travailleurs et du Décret du 13 avril 1999 relatif au placement privé en Région flamande. Douze travailleurs sont concernés. Un recours en appel a été introduit contre ce jugement.

Dans le ressort de la cour d’appel de Mons, pour les années 2007 à 2009, deux dossiers du chef d’infraction à la loi précitée ont été ouverts à Tournai.

Dans le ressort de la cour d’appel de Gand, il est signalé l’existence d’un dossier relatif à l’utilisation par des firmes belges de travailleurs polonais, mis à disposition par des firmes situées en Pologne et en RFA, mais qui sont en réalité aux mains de pourvoyeurs du milieu de Nimègue. L’enquête a été scindée et est réalisée par le parquet de Zwolle. Les conditions de travail ne révèlent pas, dans ce dossier, une situation de TEH.

Dans le ressort de la cour d’appel de Termonde, un dossier est ouvert et concerne un nombre important de chauffeurs de poids-lourds bulgares occupés dans une entreprise de transport routier. Le bureau de travail intérimaire néerlandais n’étant pas reconnu comme tel en Région flamande et ne disposait d’aucune autorisation pour placer des travailleurs.

Après la mise à jour de la fraude, l’employeur a utilisé les services d’un bureau d’intérim anglais, et par la suite s’est installé en Espagne.

L’auditeur du travail d’Audenaerde relève l’existence de 31 dossiers ouverts dans son arrondissement.

Dans le ressort de la cour d’appel d’Anvers, il est fait mention d’un dossier pouvant concerner la problématique soulevée par la question parlementaire.

Dans le ressort de l’auditeur du travail de Maline, neuf dossiers ouverts pour la période de 2001 à 2010.

L’auditeur du travail d’Hasselt fait état de deux dossiers ouverts relatifs à des bureaux d’intérim néerlandais. Il fait également mention de la découverte de trois à quatre bureaux d’intérim illégaux détectés chaque année dans son arrondissement.

L’auditeur du travail de Tongres cite cinq procès-verbaux (P-v) dressés pour la période de 2009 à 2010 concernant des bureaux de placement opérant depuis l’étranger. Les quatre P-v dressés en 2009 ont été classés sans suite et adressés au service des amendes administratives du Service public fédéral (SPF) Emploi, travail et concertation sociale. Le P-v dressé en 2010 est toujours en information.

Quant à la question de concertation sociale en matière de responsabilité solidaire, il faut faire référence à l’avis rendu le 6 mai 2009 par le Conseil National du Travail (CNT) sous la référence n°1 685.

In antwoord op deze parlementaire vraag, vindt u hierbij de antwoorden van de verschillende arbeidsauditeurs van België.

In het rechtsgebied van het Hof van beroep van Luik werd geen enkel dossier met de in de parlementaire vraag beschreven praktijken geopend.

In het rechtsgebied van het Hof van beroep van Brussel moet gewezen worden op de vervolging en veroordeling, tussen 2007 en 2009, van een Nederlands uitzendkantoor in het arrondissement Leuven voor de inbreuk op de wet van 24 juli 1987 betreffende de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werknemers en het decreet van 13 april 1999 met betrekking tot de private arbeidsbemiddeling in het Vlaams Gewest. Hierbij waren twaalf arbeiders betrokken. Er werd een voorziening in beroep tegen dit vonnis ingesteld.

In het rechtsgebied van het Hof van beroep van Bergen werden in Doornik, van 2007 tot 2009, twee dossiers voor een inbreuk op voornoemde wet geopend.

In het rechtsgebied van het Hof van beroep van Gent werd gewezen op het bestaan van een dossier waarin Belgische firma’s gebruik maken van Poolse arbeiders die door firma’s uit Polen en de BRD ter beschikking worden gesteld maar in werkelijkheid in handen zijn van Nijmeegse koppelbazen. Het onderzoek werd opgesplitst en gerealiseerd door het parket van Zwolle. In dit dossier was er op het vlak van de arbeidsomstandigheden geen sprake van een situatie van mensenhandel.

In het rechtsgebied van het Hof van beroep van Dendermonde is er een dossier geopend dat betrekking heeft op een aanzienlijk aantal Bulgaarse vrachtwagenchauffeurs die in een wegtransportbedrijf tewerkgesteld zijn. Het Nederlandse uitzendkantoor was niet erkend in het Vlaamse Gewest en beschikte over geen enkele vergunning om werknemers te plaatsen.

Nadat de fraude aan het licht was gekomen, heeft de werkgever beroep gedaan op een Engels uitzendkantoor. Daarna heeft hij zich in Spanje gevestigd.

De arbeidsauditeur van Oudenaarde stelt dat er 31 dossiers in zijn arrondissement werden geopend.

In het rechtsgebied van het Hof van beroep van Antwerpen is er sprake van een dossier dat betrekking zou kunnen hebben op de problematiek die in de parlementaire vraag wordt aangehaald.

In het rechtsgebied van de arbeidsauditeur van Mechelen werden van 2001 tot 2010 negen dossiers geopend.

De arbeidsauditeur van Hasselt vermeldt twee geopende dossiers over Nederlandse uitzendkantoren. Er is in dit arrondissement ook sprake van de opsporing van drie tot vier illegale uitzendkantoren per jaar.

De arbeidsauditeur van Tongeren spreekt, voor de periode 2009-2010, over vijf opgestelde processen-verbaal omtrent bureaus voor arbeidsbemiddeling die vanuit het buitenland te werk gaan. De vier processen-verbaal die in 2009 waren opgesteld werden zonder gevolg gesteld en naar de dienst administratieve geldboeten van de Federale Overheidsdienst (FOD) Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg gestuurd. De processen-verbaal die in 2010 werden opgesteld zijn nog steeds in vooronderzoek.

Wat betreft de vraag omtrent het sociaal overleg inzake de hoofdelijke aansprakelijkheid, moet verwezen worden naar het advies van 6 mei 2009 van de Nationale Arbeidsraad (NAR) onder referentienummer 1 685.