SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
27 avril 2012 27 april 2012
________________
Question écrite n° 5-6166 Schriftelijke vraag nr. 5-6166

de Nele Lijnen (Open Vld)

van Nele Lijnen (Open Vld)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, chargée de Beliris et des Institutions culturelles fédérales

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen
________________
Intoxications alcooliques - Mineurs - Bitures express (Binge drinking) - Évolution Alcoholvergiftiging - Minderjarigen - Comadrinken - Evolutie 
________________
alcoolisme
jeune
minorité civile
hospitalisation
statistique officielle
boisson alcoolisée
répartition géographique
alcoholisme
jongere
minderjarigheid
ziekenhuisopname
officiële statistiek
alcoholhoudende drank
geografische spreiding
________ ________
27/4/2012Verzending vraag
26/3/2013Rappel
24/9/2013Rappel
30/10/2013Herkwalificatie
7/1/2014Antwoord
27/4/2012Verzending vraag
26/3/2013Rappel
24/9/2013Rappel
30/10/2013Herkwalificatie
7/1/2014Antwoord
________ ________
Requalifiée en : demande d'explications 5-4191 Requalifiée en : demande d'explications 5-4191
________ ________
Question n° 5-6166 du 27 avril 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-6166 d.d. 27 april 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Aux Pays-Bas, le nombre d'enfants hospitalisés pour intoxication alcoolique a de nouveau augmenté l'année dernière. De plus, les enfants sont en moyenne plus jeunes et restent plus longtemps inconscients. Cela ressort des chiffres publiés ce matin par le Nederlands Signaleringscentrum voor Kindergeneeskunde (« Observatoire pédiatrique néerlandais » ).

L'année dernière, le nombre de comas éthyliques nécessitant une admission aux urgences a augmenté de douze pour cent, passant à 762, et il comprenait pratiquement autant de filles que de garçons. En 2007, 297 enfants victimes d'une intoxication alcoolique aiguë ont été hospitalisés. L'âge moyen a diminué de 15,6 ans, en 2010, à 15,3 ans l'année dernière.

La proportion d'alcool pour mille chez les enfants ne diffère guère des années précédentes mais la période pendant laquelle ils restent inconscients augmente malgré tout, a indiqué ce matin l'agence de presse Novum sur la base du rapport.

En moyenne, les jeunes sont restés inconscients 3,27 heures, une heure de plus qu'en 2007, année pour laquelle des données ont été recueillies pour la première fois à l'échelle du pays. Cette tendance est extrêmement préoccupante et j'ai reçu des informations du même type en provenance de la France. On y organise de plus en plus de soirées SAD (sexe alcool drogue),où le binge drinking (biture express) est la norme, soirées qui s'adressent en particulier aux jeunes.

Je souhaiterais dès lors poser les questions suivantes à la ministre :

1) Comment la ministre réagit-elle au rapport néerlandais ? Observe-t-on également chez nous une augmentation substantielle de comas dus à la consommation excessive d'alcool parmi les jeunes ?

2) La ministre peut-elle préciser, pour les trois dernières années, le nombre de mineurs qui ont été hospitalisés annuellement pour intoxication alcoolique et dispose-t-elle de chiffres régionaux ? Relève-t-on une tendance et la ministre peut-elle l'expliquer ?

3) La ministre peut-elle préciser, pour les trois dernières années, la proportion moyenne d'alcool pour mille de mineurs qui ont été hospitalisés et combien de temps, en moyenne, ceux-ci sont restés inconscients ?

4) La ministre est-elle disposée à se réunir avec tous les acteur et les communautés afin d'élaborer un plan de prévention solide et de prendre d'autres mesures ? Dans l'affirmative, qu'envisage-t-elle ? Dans la négative, pourquoi ?

 

In Nederland is het aantal jongeren dat met een alcoholvergiftiging in het ziekenhuis belandt, het afgelopen jaar opnieuw gestegen. Ook waren ze gemiddeld jonger en bleven ze langer buiten westen. Dat blijkt uit vanochtend gepubliceerde cijfers van het Nederlands Signaleringscentrum voor Kindergeneeskunde.

Vorig jaar steeg het aantal comazuipers dat op de eerste hulp belandde met twaalf procent, tot 762. Het gaat om ongeveer evenveel jongens als meisjes. In 2007 werden nog 297 kinderen met een acute alcoholvergiftiging in het ziekenhuis opgenomen. De gemiddelde leeftijd daalde van 15,6 jaar in 2010 tot 15,3 jaar vorig jaar.

Het promillage van de jongeren verschilt niet veel van voorgaande jaren, maar de duur neemt wel toe, meldt persbureau Novum vanochtend op basis van het rapport.

Gemiddeld waren de jongeren 3,27 uur buiten bewustzijn, een uur langer dan in 2007, toen voor het eerst landelijk gegevens werden verzameld. Deze tendens is uiterst onrustwekkend en ook uit Frankrijk heb ik gelijkaardige berichten ontvangen. In Frankrijk duiken steeds meer S.A.D. fuiven op, waar comadrinken de norm is en die zich specifiek richten tot minderjarigen.

Ik had dan ook volgende vragen voor de minister:

1) Hoe reageert zij op het Nederlandse rapport? Is er ook bij ons sprake van een substantiële stijging van het aantal comadrinkers onder jongeren?

2) Kan zij zeer gedetailleerd toelichten, respectievelijk voor de laatste drie jaar, hoeveel minderjarigen met alcoholvergiftiging op jaarbasis in het ziekenhuis belanden en beschikt zij over regionale cijfers? Is er sprake van een tendens en kan zij toelichten?

3) Kan zij zeer gedetailleerd toelichten, respectievelijk voor de laatste drie jaar, hoeveel het gemiddelde promillage bedroeg van minderjarigen die werden opgenomen in ziekenhuizen en hoe lang ze gemiddeld buiten westen waren?

4) Is ze bereid samen te gaan zitten met alle actoren en de Gemeenschappen om een stevig preventieplan op te stellen en andere maatregelen uit te vaardigen? Zo ja, waar denkt ze aan? Zo neen, waarom niet?

 
Réponse reçue le 7 janvier 2014 : Antwoord ontvangen op 7 januari 2014 :

Ce rapport des Pays-Bas me semble intéressant. Il met en avant une tendance présente dans une grande partie de l’Europe.

Selon l’enquête santé de 2008, le « binge drinking » est défini dans les enquêtes de santé européennes comme la consommation de six verres ou plus de boissons alcoolisées en une même occasion. Le binge drinking concerne avant tout les jeunes de 15 à 24 ans, parmi lesquels 12 % s'intoxiquent de la sorte au moins une fois par semaine.

Le binge drinking hebdomadaire semble être une pratique plus courante chez les jeunes Flamands (15-24 ans), puisque 14 % d'entre eux s'y adonnent, contre tout de même 9 % en Région wallonne et 10 % à Bruxelles.

Cette consommation d’alcool excessive est néfaste pour la santé et représente donc un problème de santé publique.

Le tableau en annexe reprend, selon les données RCM et RPM, le nombre d’admissions dans les hôpitaux pour intoxication alcoolique chez les mineurs (par sexe, région et âge). Je tiens cependant à rester prudente sur l’interprétation de ces données. Ces données issues du RPM et RCM ne reprennent que le nombre d’admissions aux urgences qui ont donné lieu ensuite à une hospitalisation. Nous ne disposons pas à l’heure actuelle de données exhaustives sur les admissions aux urgences. Il nous semble vraiment important d’améliorer notre système de récolte de données et c’est pour cette raison que nous sommes en train de développer un système « UREG » qui devrait permettre à terme de disposer de données au sein des urgences. Sur base des données reprises ci-dessus, il est donc difficile de tirer des conclusions valides concernant l’évolution dans le temps du nombre d’intoxication alcoolique chez les mineurs.

Nous ne disposons non plus, à l’heure actuelle, de données nous permettant de connaitre le taux moyen de concentration d’alcool dans le sang, ni la durée moyenne d’inconscience chez ces mineurs admis dans les hôpitaux.

En 2008, une Déclaration conjointe sur la politique future en matière d’alcool a été signée par tous les ministres qui ont la Santé publique dans leurs attributions. Suite à cette Déclaration, diverses mesures ont été prises telles que par exemple la modification de la législation en matière de vente et d’offre d’alcool aux mineurs. Un état des lieux des différentes mesures préconisées en 2008 a été réalisé.

En décembre 2012, les ministres de la Santé ont considéré qu’une actualisation et un élargissement de cette Déclaration étaient nécessaires en raison de nouvelles données disponibles, de développements scientifiques, d’évolutions sociétales et du caractère multidimensionnel de la problématique. En effet, il est important d’impliquer tous les ministres compétents en matière d’alcool car lutter contre les méfaits de l’alcool ne se limite pas à des questions de santé implique à d’autres secteurs (publicité, prix, mobilité, éducation, emploi, etc.)

Un groupe de travail, composé des collaborateurs et services des différents ministres et secrétaires d’état membres de la Cellule Générale de Politique Drogues (CGPD), a été mis sur pied et a abouti à la rédaction d’un projet de plan comprenant 28 mesures. Un tel plan alcool, approuvé de concert par les membres de tous les gouvernements, constituerait une première pour notre pays.

Toutes les propositions sont détaillées dans le projet de plan que tout le monde a pu consulter, jusqu’au 31 juillet 2013, via le lien suivant : www.alcoholplanalcool.be.

De plus, le projet de plan a été envoyé pour avis le 26 juin 2013 à plus de quarante organisations issues des différents secteurs concernés. Il sera également soumis à trois experts internationaux, dont un de l’OMS. Toutes les réactions ont été traitées dans le courant du mois d’août de manière à ce que la CGPD puisse élaborer la version définitive du plan. Enfin, j’espère que la Conférence Interministérielle Drogues pourra se mettre d’accord sur un plan global pour lutter d’une manière efficace contre la consommation nocive d’alcool dans notre pays.

Annexe

 

 

Homme

Femme

Total

Nombre de – de 15 ans /

Région Bruxelles capitale Brussels

2006

2

1

3

.

2007

1

1

2

1

2008

1

.

1

.

2009

.

1

1

.

2010

.

2

2

.

Région Flamande

2006

9

3

12

1

2007

8

3

11

4

2008

7

8

15

2

2009

6

7

13

7

2010

7

6

13

1

Région Wallonne

2006

17

11

28

6

2007

22

9

31

7

2008

9

7

16

3

2009

8

4

12

1

2010

15

7

22

4


Dit rapport uit Nederland lijkt me interessant. Hierin wordt gewezen op een tendens die in een groot deel van Europa merkbaar is.

Volgens de gezondheidsenquête van 2008 wordt “bingedrinking” in de Europese gezondheidsenquêtes gedefinieerd als het gebruik van zes glazen of meer alcoholhoudende drank tijdens eenzelfde gelegenheid. Bingedrinking heeft vooral betrekking op jongeren tussen 15 en 24 jaar waaronder 12 % zich minstens één keer per week intoxiceert.

Wekelijks binge drinken lijkt couranter te zijn onder de Vlaamse jongeren (15-24 jaar), aangezien 14 % onder hen dit doet, terwijl het percentage in het Waals Gewest 9 % en 10 % in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bedraagt.

Deze overmatige alcoholconsumptie is nefast voor de gezondheid en vormt dus een probleem voor de volksgezondheid.

De tabel in bijlage bevat, overeenkomstig de MKG- en MPG-gegevens, het aantal minderjarigen dat werd opgenomen met een alcoholvergiftiging (per geslacht, gewest, leeftijd). Ik wil evenwel voorzichtig blijven wat de interpretatie van die gegevens betreft. Deze gegevens die afkomstig zijn van de MPG en MKG bevatten enkel het aantal spoedopnamen dat daarna tot een opname heeft geleid. Momenteel beschikken wij niet over volledige gegevens betreffende de spoedopnamen. We vinden het belangrijk ons systeem voor gegevensinzameling te verbeteren. Daarom zijn we een systeem (UREG) aan het ontwikkelen om op termijn over de gegevens van de spoedgevallendiensten te kunnen beschikken. Op basis van bovenvermelde gegevens is het moeilijk om valabele conclusies te trekken over de evolutie in de tijd van het aantal alcoholintoxicaties bij minderjarigen.

We beschikken momenteel evenmin over gegevens die het mogelijk maken om het gemiddelde percentage alcoholconcentratie in het bloed en de gemiddelde duur waarin deze in het ziekenhuis opgenomen minderjarigen buiten bewustzijn waren, te kennen.

In 2008 werd een Gemeenschappelijke Verklaring inzake het toekomstige alcoholbeleid ondertekend door alle voor Volksgezondheid bevoegde ministers. Als gevolg van die verklaring werden verschillende maatregelen genomen, zoals de aanpassing van de wetgeving inzake de verkoop en het aanbod van alcohol aan minderjarigen. Er werd een stand van zaken opgemaakt van de maatregelen uit 2008.

In december 2012 hebben de ministers bevoegd voor gezondheid gesteld dat een actualisering en een verbreding van die verklaring noodzakelijk was, gelet op nieuwe gegevens, de wetenschappelijke en sociale evoluties en het multidimensionale karakter van de problematiek. Het is belangrijk om alle ministers met een bevoegdheid inzake alcohol te betrekken aangezien de bestrijding van de kwalijke gevolgen van alcohol heeft niet alleen betrekking op het gezondheidsbeleid, maar houdt ook verband met economie, reclame, prijs, mobiliteit, opvoeding, werk en maatschappij.

Er werd een werkgroep opgericht, samengesteld uit medewerkers en diensten van verschillende ministers en staatssecretarissen, leden van de Algemene Cel Drugbeleid (ACD), en die stelde een ontwerpplan met 28 maatregelen op. Een dergelijk alcoholplan dat door de leden van alle regeringen gezamenlijk wordt goedgekeurd, zou voor ons land een primeur zijn.

Alle voorstellen werden uitgewerkt in een ontwerpplan dat tot 31 juli 2013 via de link www.alcoholplanalcool.be door iedereen kon worden ingekeken.

Het plan werd daarenboven op 26 juni 2013 voor advies aan meer dan 40 organisaties uit verschillende betrokken sectoren voorgelegd. Het zal eveneens aan drie internationale experten worden voorgelegd, waaronder iemand van de WHO. Alle opmerkingen werden in de loop van augustus behandeld, zodat de ACD een definitief plan kan opstellen. Ik hoop tot slot dat de Interministeriële Conferentie Drugs een akkoord zal bereiken over een globaal plan om het schadelijke alcoholgebruik in ons land op een efficiënte manier te bestrijden.

Bijlage

 

 

Man

Vrouw

Totaal

Aantal  -15 jarigen

Hoofdstedelijk Gewest

2006

2

1

3

.

2007

1

1

2

1

2008

1

.

1

.

2009

.

1

1

.

2010

.

2

2

.

Vlaams Gewest

2006

9

3

12

1

2007

8

3

11

4

2008

7

8

15

2

2009

6

7

13

7

2010

7

6

13

1

Waals Gewest

2006

17

11

28

6

2007

22

9

31

7

2008

9

7

16

3

2009

8

4

12

1

2010

15

7

22

4