SÉNAT DE BELGIQUE | BELGISCHE SENAAT | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Session 2011-2012 | Zitting 2011-2012 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
23 décembre 2011 | 23 december 2011 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Question écrite n° 5-5020 | Schriftelijke vraag nr. 5-5020 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
de Bart Tommelein (Open Vld) |
van Bart Tommelein (Open Vld) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, chargée de Beliris et des Institutions culturelles fédérales |
aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Drogues synthétiques - Legal highs - Vente - Drugsshops online - Liste de produits interdits | Synthetische drugs - Legal highs - Verkoop - Online drugsshops - Lijst verboden producten | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
commerce électronique trafic illicite trafic de stupéfiants substance psychotrope Europol |
elektronische handel zwarte handel handel in verdovende middelen psychotropicum Europol |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Herindiening van : schriftelijke vraag 5-3896 | Herindiening van : schriftelijke vraag 5-3896 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Question n° 5-5020 du 23 décembre 2011 : (Question posée en néerlandais) | Vraag nr. 5-5020 d.d. 23 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Le contrôle du trafic de drogue à l'échelle internationale est devenu de plus en plus difficile avec l'arrivée de l'internet. C'est ce qui ressort du rapport de l'Observatoire européen des drogues et des toxicomanies (EMCDDA), réalisé entre le 25 janvier et le 5 février 2010 et portant sur les « drugsshops online ». Ces magasins sont accessibles à tout utilisateur internet européen qui souhaite acheter des « psychédéliques légaux », des « spice », GHB/GBL ou des champignons hallucinogènes. Le rapport « Online sales of new psychoactive substances/legal Highs: Summary of results from the 2011 multilingual snapshots » identifiait, en juillet 2011, 631 magasins en ligne responsables de la vente de nouvelles substances psychoactives qui ont été expédiées vers au moins un État membre de l'Union européenne (UE). Cela représente le double du nombre de magasins relevés en janvier 2011. Le terme « psychédélique légal » englobe des produits très différents : des mélanges d'herbes à des drogues synthétiques ou drogues « designer » aux drogues récréatives. En outre, ces produits sont vendus comme désodorisants, encens aromatique ou sels de bain. Ces produits sont soumis à des mesures imposées par le pays où ils sont vendus. Pour ces raisons, le site web de certains drugsshops online publie une liste des pays où l'envoi n'est pas possible. Cela varie d'un produit à l'autre. Ces sites web incitent également l'acheteur à vérifier le statut légal du pays d'origine. Sur 30 des 170 (18 %) magasins en ligne, examinés en janvier 2010, on a trouvé des restrictions sur les livraisons. En juillet 2011, ce nombre est passé à 253 sur 631 magasins en ligne (40 %). L'avertissement le plus fréquent utilisé par les magasins en ligne est que les produits ne sont pas destinés à être consommés par l'homme. Sur ces sites web, la surveillance et le contrôle des nouvelles substances psychoactives posent un grave problème. Depuis l'instauration du système d'alerte précoce en 1997, plus de 110 substances ont déjà été publiées par l'EMCDDA et Europol. Alors que l'EMCDDA donne un aperçu de la disponibilité des substances psychoactives, aucun achat n'a bien entendu été effectué. Le rapport de 2010 concluait cependant à la nécessité de réaliser régulièrement des analyses médicolégales des produits vendus afin de découvrir les éventuels risques que leur consommation comporte en matière de santé. Compte tenu de la grande diversité de produits végétaux et synthétiques et des cocktails qui peuvent être composés avec ces produits, il est actuellement difficile de rassembler et d'interpréter les données de prévalence sur les psychédéliques légaux. Dans ce cadre, je souhaite poser les questions suivantes à la ministre : 1) Comment évalue-t-elle l'existence de ce marché en ligne transfrontalier pour les « drogues légales » et a-t-elle connaissance de risques subséquents en termes de santé publique ? 2) Des produits ont-ils été insérés ces trois dernières années dans la liste des substances interdites ? Dans l'affirmative, de quels produits s'agit-il et la ministre peut-elle fournir des précisions ? 3) Quelle est la durée moyenne entre le signalement de ces substances et leur insertion effective dans la liste des produits interdits ? 4) Comment la ministre évalue-t-elle le constat de l'EMCDDA qui insiste sur la nécessité d'une étude médicolégale afin de détecter les risques éventuels liés à la consommation de ces « legal highs » ? 5) Est-il possible d'augmenter l'efficacité en matière d'actualisation de cette liste ? Dans l'affirmative, la ministre peut-elle préciser dans quelle mesure on peut travailler de manière proactive ? Dans la négative, de quelle manière la méthode de travail actuelle peut-elle s'adapter aux évolutions ultrarapides du marché en ligne ? 6) La ministre peut-elle préciser le nombre de personnes décédées au cours des trois dernières années et indiquer le nombre d'admissions d'urgence auxquelles la consommation de ces « legal highs » a donné lieu ? 7) La ministre envisage-t-elle la possibilité d'aborder ce problème au niveau européen étant donné le caractère transfrontalier du marché en ligne des drogues ? Lui paraît-il opportun d'harmoniser la réglementation relative aux substances interdites au niveau de l'ensemble de l'Europe ? Dans l'affirmative, peut-elle préciser quelle méthode de travail on appliquera afin d'éviter que la législation ne soit constamment contournée ? Dans la négative, pour quelle raison ? 8) La ministre peut-elle indiquer quelles « legal highs » sont le plus souvent achetées dans notre pays et en quelles quantités elles sont découvertes chez nous ? |
Het monitoren van de wereldwijde drugstrafiek is sinds de komst van het internet steeds moeilijker geworden. Zo was het rapport van de European Monitoring Centre for Drugs and Drugs Addiction (EMCDDA) uitgevoerd tussen 25 januari en 5 februari 2010, gericht op "online-drugsshops". Deze shops zijn toegankelijk voor iedere Europese internetgebruiker die geïnteresseerd is in het kopen van "legale psychedelica", "spice", GHB/GBL of hallucinogene paddenstoelen. Dit jaar identificeerde het rapport: "Online sales of new psychoactive substances/legal highs: Summary of results from the 2011 multilingual snapshots" 631 online winkels die verantwoordelijk zijn voor de verkoop van nieuwe psychoactieve stoffen die werden verscheept naar ten minste één lidstaat van de Europese Unie (EU). Dit is een verdubbeling van het aantal winkels ten opzichte van januari 2011. De term "legale psychedelica" omvat zeer uiteenlopende producten: van kruidenmengsels tot synthetische of "designer"-drugs en de zogenaamde partypillen. Daarnaast worden deze producten verkocht als luchtverfrissers, kruidenwierook of badzout. Deze producten zijn onderworpen aan maatregelen opgelegd door het land waar men de producten verkoopt. Omwille van die reden wordt op website van sommige online-drugsshops een lijst gepubliceerd van landen waarnaar verzending niet mogelijk is, wat van product tot product varieert. Ook stimuleren deze websites de koper om de wettelijke status van hun land van herkomst na te kijken. In 30 van de 170 (18 %) online winkels onderzocht in januari 2010, werden beperkingen op leveringen gevonden. In juli 2011 steeg het aantal naar 253 uit 631 online winkels (40 %). De meest voorkomende waarschuwing gebruikt door online shops is dat de producten niet bedoeld zijn voor menselijke consumptie.
Deze websites vormen een groot probleem wat betreft het monitoren en controleren van nieuwe psychoactieve stoffen. Sinds de instelling van het systeem voor vroegtijdige waarschuwing in 1997 zijn er door het EMCDDA en Europol reeds meer dan 110 middelen bekendgemaakt. Terwijl het EMCDDA een overzicht geeft van de beschikbaarheid van psychoactieve stoffen, werden uiteraard geen aankopen gemaakt. In het rapport van 2010 werd echter geconcludeerd dat hier behoefte naar is om op die manier regelmatig forensische analyses van verkochte producten uit te voeren, om eventuele gezondheidsrisico's gekoppeld aan het gebruik te ontmaskeren. Wegens de grote diversiteit aan plantaardige en synthetische producten en de combinaties die ermee kunnen worden gemaakt, is het momenteel lastig om prevalentiegegevens over legale psychedelica te verzamelen en te interpreteren. In dit kader had ik graag volgende vragen voorgelegd aan de geachte minister: 1) Hoe evalueert u het bestaan van deze grensoverschrijdende online-markt voor "legale drugs", en heeft u weet van risico's voor de volksgezondheid als gevolg hiervan? 2) Werden de laatste drie jaar producten opgenomen in de lijst van verboden middelen? Zo ja, over welke producten gaat het, en kan u dit gedetailleerd toelichten? 3) Wat is de gemiddelde duur tussen het signaleren en het daadwerkelijk opnemen van deze stoffen in de lijst van verboden producten? 4) Hoe evalueert u de stelling van de EMCDDA die de noodzaak naar forensisch onderzoek benadrukt om eventuele gezondheidsrisico's gekoppeld aan het gebruik van deze "legal highs" te ontmaskeren? 5) Bestaat de mogelijkheid om de efficiëntie inzake het actueel houden van deze lijst te verhogen? Zo ja, kan u uitvoerig toelichten in welke mate men proactief tewerk kan gaan? Zo niet, op welke manier is de huidige werkwijze beschermd tegen de razendsnelle verschuivingen in de online-markt? 6) Kan u cijfermatig toelichten hoeveel doden er respectievelijk de afgelopen drie jaar zijn gevallen alsook aangeven hoeveel spoedopnames er waren ten gevolge van de inname van deze "legal highs"? 7) Overweegt u de mogelijkheid om dit probleem op Europees niveau aan te pakken, gezien het grensoverschrijdende karakter van de online drugsmarkt? Acht u het opportuun om de regelgeving inzake verboden stoffen over heel Europa gelijk te stellen? Indien wel, kan u uitvoerig toelichten welke werkwijze men kan hanteren om te voorkomen dat de wetgeving steeds word omzeild? Indien niet, waarom niet? 8) Kan u aangeven welke zogenaamde "legal highs" het meeste worden gekocht in ons land alsook in welke hoeveelheden deze worden aangetroffen in ons land? |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Réponse reçue le 27 mars 2012 : | Antwoord ontvangen op 27 maart 2012 : | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. Le Belgian Early Warning System on Drugs (BEWSD) du Belgian Monitoring Centre for Drugs and Drugs Addiction (BMCDDA), un programme de l'Institut scientifique de Santé publique (WIV-ISP), examine les sites internet dans le cadre du Belgian country code top-level domain (ccTLD) “.be”, en vue de détecter la présence de nouvelles substances notifiées à l’European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA). Un examen récent a montré que 7 des 9 nouvelles substances psychoactives signalées pour la première fois en 2010 par le BEWSD à l’EMCDDA, avaient déjà été mentionnées auparavant dans le cadre du ccTLD .be et ont pour la plupart été offertes en vente. Dans la majorité des cas, il est impossible de tracer le fournisseur. Cependant, l’actuelle méthode de recherche présente des limites, notamment en ce qui concerne l’identification de la nationalité des revendeurs et des acheteurs. Selon le quatrième “Eurobarometer survey on youth attitudes on drugs” (mai 2011), 5% des 12 313 jeunes entre 15 et 24 ans sélectionnés de façon aléatoire, répartis sur les 27 États de l’Union européenne, ont expérimenté des “nouvelles substances psychoactives” (substances imitant l’effet des drogues illégales et vendues en tant que substances légales, par exemple sous forme de poudre, de comprimé ou d’herbe). 7 % de ce groupe de jeunes ont déclaré avoir acheté ces “nouvelles substances” sur internet. En Belgique, 4 % des 502 répondants auraient déjà consommé ces “nouvelles substances”. Aucun d’entre eux ne semble les avoir achetées sur internet ; 73 % de ces jeunes ont déclaré qu’un ami leur avait proposé ces “nouvelles substances”. Cette étude ne permet cependant pas de différencier les substances en fonction de leur spécificité. Sur la base des profils de ces nouvelles substances psychoactives établis par l’EMCDDA, le BEWSD a examiné si, pour les 78 nouvelles substances psychoactives signalées à l’EMCDDA (2008-2010), des données sont disponibles pour les paramètres d’évaluation des dommages suivants : dommage physique aïgu, dommage physique chronique, dépendance psychologique, dépendance physique et coût des soins de santé. En résumé, on peut affirmer que les informations ne sont disponibles que de façon limitée, et principalement en ce qui concerne le paramètre dommage physique aïgu. Pour les cannabinoïdes synthétiques (le groupe le plus important de nouvelles substances), les symptômes suivants ont été rapportés : hypothermie, hypotension et hypertension, bradycardie, agitation et délires. 2. Le tableau 1 reprend les produits ajoutés depuis le 1er janvier 2009 jusqu’au 7 décembre 2011 à l’arrêté royal du 22 janvier 1998 réglementant certaines substances psychotropes. Tableau 1. Substances psychoactives depuis le 1er janvier 2009 reprises à l’arrêté royal du 22 janvier 1998 réglementant certaines substances psychotropes
a erratum publication au 24 octobre 2011; b le Tapentadol est une substance médicinale non reprise dans la liste des nouvelles substances psychoactives par l’EMCDDA; c ces substances n’ont pas encore été signalées au BEWSD par un laboratoire toxicologique ou clinique en Belgique. Les cannabinoïdes synthétiques sont repris depuis le 26 octobre 2010, pour la Communauté flamande dans le ‘Besluit van de secretaris-generaal houdende bekendmaking van de verboden lijst’ et depuis le 16 décembre 2010 pour la Communauté française dans ‘l’arrêté du Gouvernement de la Communauté française modifiant l'arrêté du Gouvernement de la Communauté française du 10 octobre 2002 relatif à la procédure de contrôle de la pratique du dopage, et fixant l'entrée en vigueur de certaines dispositions du décret du 8 mars 2001 relatif à la promotion de la santé dans la pratique du sport, à l'interdiction du dopage et à sa prévention en Communauté française’. 3. La durée moyenne entre le premier signalement d’identification en Belgique par un laboratoire clinique ou toxicologique au BEWSD et l’enregistrement de cette substance à l’arrêté royal du 22 janvier 1998 est de 8 mois et 23 jours (médiane : 11 mois et 15 jours; minimum : 2 mois; maximum: 14 mois). Cependant, il y a lieu de tenir compte de la durée (variable) entre la détection réelle, par exemple par des services de police, la transmission des informations au Ministère Public et la transmission des échantillons au laboratoire. Vu que les substances précitées n’ont pas toutes été signalées en Belgique (JWH-398, CP47, 497, HU-210, 4-MBC, 5-MeO-DPT, M-Alpha, MPPP), mais bien dans un autre pays européen, la durée moyenne entre le signalement en Europe et l’intégration de la substance en question à l’arrêté royal du 22 janvier 1998 a également été calculée. Cette durée est de 19 mois et 18 jours (médiane : 15 mois ; minimum: 11 mois ; maximum: 33 mois). 4. Les analyses toxicologiques des produits vendus peuvent fournir des informations précieuses concernant les évolutions de l’offre, la composition de l’offre et le prix de vente des substances. Le Saint-Georges Institute (Université de Londres) notamment réalise une étude sur les « Legal highs » achetés. Toutefois, cette méthodologie nécessite une analyse de faisabilité sur le plan juridique et financier avant d’être opérationnalisée en Belgique. Les informations sur la pureté et la composition des drogues de rue sont rares en Belgique. Différentes initiatives ont été développées en la matière (notamment Modus Fiesta en Wallonie). Les projets valides, fiables sur le plan méthodologique et applicables sur le plan juridique visant à collecter, analyser des données et à publier des rapports sur les drogues consommées par les utilisateurs, peuvent s’avérer un complément d’information sur la présence et la composition des drogues saisies. 5et 7. Nous constatons que, dans de nombreux pays européens, les systèmes d’enregistrement existants et les législations ne sont pas adaptés pour répondre à cette problématique grandissante. À cet égard, il importe d’adopter une approche au niveau européen. La Commission européenne a évalué les mesures existantes au niveau européen en matière de drogues synthétiques et soumettra un nouveau cadre législatif visant également les « legal highs » d’ici fin 2012. Afin de pouvoir prendre plus rapidement des mesures en Belgique, un groupe de travail a été créé dans le giron de la Cellule générale Politique en matière de drogues. Ce groupe de travail est constitué de représentants de l’Agence fédérale des médicaments et des produits de santé, de l’Institut national de criminologie et de criminalistique, du Service public fédéral (SPF) SPSCAE, de la Police fédérale, du SPF Justice, du SPF Finances, du Collège des Procureurs-généraux, de la Cellule Politique de santé drogues, de l’Institut scientifique de santé publique et du SPF Intérieur. Les résultats ont été intégrés dans une note stratégique, laquelle sera transmise à la Conférence interministérielle Drogues pour approbation. Les propositions qui ont été développées doivent permettre (a) d’améliorer la communication entre les laboratoires scientifiques, les autorités et les services de prévention et d’aide, (b) de réaliser plus rapidement un contrôle sur de plus grands groupes de substances, par le biais d’un système de classification générique, dans le cadre duquel la structure de base des substances dont l’effet psychoactif est connu est interdite et (c) de rendre généralement punissable la fabrication, l’offre, la vente et la fourniture de substances psychoactives. À cet égard, je souhaite également souligner l’importance de la prévention et de la promotion de la santé. Des mesures de contrôle ont une efficacité limitée si elles ne sont pas liées à une sensibilisation et à l’éducation de la population sur l’adoption d’une attitude responsable en matière de substances psychoactives. C’est pourquoi je soutiens pleinement mes collègues des gouvernements des entités fédérées pour les investissements consentis en la matière. Par ailleurs, j’espère que ces investissements seront encore plus importants à l’avenir. Les médias ont également un rôle à jouer dans ce domaine. De nombreuses communications sur ces substances entraînent souvent un impact publicitaire non recherché. Dans de nombreux cas, des informations erronées sont communiquées, lesquelles sèment inutilement la panique. C’est la raison pour laquelle il a été convenu, au sein de la Cellule politique de santé drogues, d’examiner comment éviter de tels effets à l’avenir, en concertation avec les médias. 6. Le BEWSD a été informé du décès de trois personnes en Belgique (les 23 et 30 août 2011 ainsi que le 2 septembre 2011). De la 4-méthylamphétamine a été identifiée dans les échantillons post-mortem. Les données toxicologiques relatives aux nouvelles substances psychoactives, obtenues sur la base des échantillons collectés aux services des urgences, sont rares. En effet, de telles analyses ne sont pas demandées ni réalisées de façon systématique. Et lorsque des analyses toxicologiques sont demandées, une analyse des nouvelles substances psychoactives l’est rarement ; cette analyse est donc rarement effectuée en pratique. Dans certains cas, le patient signale avoir consommé une nouvelle substance et il peut alors être demandé au laboratoire d’identifier cette substance. 8. La majeure partie des données toxicologiques concernant les échantillons de drogues dans la banque de données du BEWSD provient des saisies ; les données issues des collectes organisées (drogues de rue) sont rares. Lorsque les nouvelles substances psychoactives ne sont pas illégales, elles ne sont pas systématiquement saisies. Ces nouvelles substances ne sont confisquées que lorsqu’une enquête plus large est menée sur des substances illégales (ou dans le cadre d’une enquête judiciaire). Par ailleurs, on peut signaler qu’aucun questionnaire standardisé n’est utilisé dans les enquêtes menées (à l’école, auprès de la population générale, etc.) en ce qui concerne la consommation de nouvelles substances psychoactives non réglementées. À cet égard, il faudrait d’élaborer une méthode de recherche valide et fiable. |
1. Het Belgian Early Warning System on Drugs (BEWSD) van het Belgisch Waarnemingscentrum voor Drugs en Drugsverslaving (BMCDDA), een programma van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV-ISP), screent de internetsites binnen de Belgische country code top-level domain (ccTLD) “.be”, op de aanwezigheid van nieuwe substanties genotificeerd aan het European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA). Een recente screening toonde aan dat dat 7 van de 9 nieuwe psychoactieve substanties die in 2010 voor het eerst door het BEWSD aan het EMCDDA werden gerapporteerd, voordien reeds binnen de ccTLD .be vermeld werden en veelal te koop aangeboden werden. In het merendeel van deze gevallen is een leverancier niet traceerbaar. De huidige onderzoeksmethode heeft evenwel beperkingen, ondermeer in het identificeren van de nationaliteit van de verkopers en kopers. Op basis van de vierde “Eurobarometer survey on youth attitudes on drugs” (mei 2011) rapporteerden 5 % van de 12 313 random geselecteerde jongeren tussen 15 en 24 jaar, verdeeld over de 27 staten van de Europese Unie, ervaring te hebben met “nieuwe psychoactieve substanties” (substantie die het effect van illegale drugs imiteert en verkocht wordt als legale substantie in bv poeder-, tabletvorm of als kruiden). 7 % van deze groep jongeren verklaarde deze “nieuwe substanties” te hebben aangekocht via het internet. In België bleek 4 % van de 502 respondenten ooit “nieuwe substanties” te hebben geconsumeerd. Geen van hen bleek deze te hebben aangekocht via het internet; 73 % verklaarde dat een vriend de “nieuwe substanties” had aangeboden. Op basis van deze studie is geen differentiëring naar specificiteit van de substantie mogelijk. Op basis van de profielen van de nieuwe psychoactieve substanties opgesteld door het EMCDDA onderzocht het BEWSD of voor de 78 nieuwe psychoactieve substanties gerapporteerd aan het EMCDDA (2008-2010), gegevens beschikbaar zijn voor de volgende schadebeoordelingsparameters: acute fysieke schade, chronische fysieke schade, psychologische afhankelijkheid, fysieke afhankelijkheid en kosten gezondheidszorg (Nutt et alinea 2007 [1]). Samenvattend kan worden gesteld dat informatie slechts in beperkte mate beschikbaar is, en voornamelijk over de parameter acute fysieke schade. Bij de synthetische cannabinoïden (grootste groep van nieuwe substanties) werden volgende symptomen gerapporteerd: hypothermie, hypo- en hypertensie, bradycardie, agitatie en delusies. 2. Tabel 1 geeft de producten weer die sinds 1 januari 2009 tot en met 7 december 2011 toegevoegd werden aan het koninklijk besluit van 22 januari 1998 betreffende de reglementering van psychotrope stoffen. Tabel 1. Psychoactieve substanties sinds 1 januari 2009 opgenomen in koninklijk besluit van 22 januari 1998 betreffende reglementering van psychotrope stoffen
a publicatie erratum op 24 oktober 2011; b Tapentadol is een medicinaal middel dat niet is opgenomen in de lijst van nieuwe psychoactieve substanties door het EMCDDA; c deze substanties warden nog niet door een toxicologisch of klinisch laboratorium in België gerapporteerd aan het BEWSD Sinds 26 oktober 2010 in Vlaamse Gemeenschap en 16 december 2010 in Franse Gemeenschap zijn synthetische cannabinoïden opgenomen in, respectievelijk, het «Besluit van de secretaris-generaal houdende bekendmaking van de verboden lijst» en het «Arrêté du Gouvernement de la Communauté française modifiant l'arrêté du Gouvernement de la Communauté française du 10 octobre 2002 relatif à la procédure de contrôle de la pratique du dopage, et fixant l'entrée en vigueur de certaines dispositions du décret du 8 mars 2001 relatif à la promotion de la santé dans la pratique du sport, à l'interdiction du dopage et à sa prévention en Communauté française» 3. De gemiddelde duur tussen de eerste melding van identificatie in België door een klinisch of toxicologisch laboratorium aan het BEWSD en het opnemen van deze stof in het koninklijk besluit van 22 januari 1998, bedraagt 8 maanden en 23 dagen (mediaan : 11 maanden en 15 dagen ; minimum: 2 maanden; maximum: 14 maanden). Er dient evenwel ook rekening gehouden te worden met de (variërende) tijdsduur tussen de reële opsporing door bijvoorbeeld politiediensten, het overmaken aan het Openbaar Ministerie, en het overmaken van stalen aan het laboratorium. Vermits niet alle bovengenoemde stoffen reeds in België gesignaleerd zijn (JWH-398, CP47,497, HU-210, 4-MBC, 5-MeO-DPT, M-Alpha, MPPP), maar wel reeds in een ander Europees land, werd ook de gemiddelde duur tussen het signaleren in Europa en het opnemen in het koninklijk besluit van 22 januari 1998, berekend. Deze bedraagt 19 maanden en 18 dagen (mediaan : 15 maanden ; minimum : 11 maanden ; maximum : 33 maanden). 4. Toxicologische analyses van verkochte producten kunnen waardevolle informatie verschaffen omtrent evoluties in het aanbod, de samenstelling van het aanbod en de verkoopsprijs ervan. Onder meer het Sint-Georges Instituut (Universiteit London) voert onderzoek uit naar zelf aangekochte ‘Legal highs’. Deze methodologie vereist voor operationalisatie in België evenwel een juridische en financiële haalbaarheidsanalyse. Informatie over de zuiverheid en de samenstelling van straatdrugs in België is schaars. Verschillende initiatieven werden hieromtrent reeds ontwikkeld (onder meer Modus Fiesta in Wallonië, enz.). Een ondersteuning van methodologisch valide en betrouwbare en juridisch toepasbare projecten die zich tot doel stellen gegevens te verzamelen, te analyseren en te rapporteren aangaande drugs die de gebruiker zelf bereiken en consumeren, kunnen een belangrijke aanvulling zijn bij de bestaande kennis van de aanwezigheid en compositie van in beslag genomen drugs. 5 en 7 We zien dat de bestaande registratiesystemen en wetgevingen in vele Europese landen niet geschikt zijn om op deze snel groeiende problematiek een antwoord te kunnen bieden. Een Europese aanpak is hier belangrijk. De Europese Commissie heeft dan ook de bestaande Europese maatregelen voor synthetische drugs geëvalueerd en zal een nieuw wetgevend pakket, dat ook de legal highs viseert, voorstellen tegen einde 2012. Om in België sneller maatregelen te kunnen nemen, hebben we een werkgroep opgericht in de schoot van de Algemene Cel Drugsbeleid. Deze werkgroep bestond uit vertegenwoordigers van het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten, het Nationaal Instituut voor Criminologie en Criminalistiek, Federale Overheidsdienst (FOD) VVVL, Federale Politie, FOD Justitie, FOD Financiën, College van Procureurs-generaal, Cel Gezondheidsbeleid Drugs, het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid en de FOD Binnenlandse Zaken. De resultaten hiervan zijn verwerkt in een De voorstellen die worden ontwikkeld moeten het mogelijk maken om (a) de communicatie tussen de wetenschappelijke labo’s en de overheid en preventie- en hulpverleningsdiensten te verbeteren, (b) sneller grotere groepen van stoffen onder controle te brengen via een generiek classificatiesysteem waarbij de basisstructuur van stoffen waarvan de psychoactieve werking is gekend te verbieden en (c) de aanmaak, het aanbieden, de verkoop en de verschaffing van psychoactieve stoffen algemeen strafbaar te stellen. Ik wil hierbij ook het belang onderlijnen van preventie en gezondheidspromotie. Controlemaatregelen hebben een beperkte efficiëntie wanneer zij niet gepaard gaan met het sensibiliseren en vormen van de bevolking over het verantwoordelijk omgaan met psychoactieve stoffen. Ik steun dan ook ten volle mijn collega’s in de deelregeringen voor de investeringen hierin en hoop dat deze in de toekomst nog zullen toenemen. Ook de media hebben een zekere rol te vervullen in dit domein. Veelvuldige communicatie over deze stoffen heeft dikwijs reclame als onbedoeld effect. In vele gevallen zien we dat foutieve informatie wordt gegeven, die onnodig tot paniek leidt. In de schoot van de Cel Gezondheidsbeleid Drugs hebben we dan ook afgesproken om te bekijken hoe we, samen met de media, deze effecten in de toekomst kunnen vermijden. 6. Het BEWSD werd geïnformeerd omtrent het overlijden van drie personen in België (op 23 en 30 augustus 2011 en 2 september 2011) waarbij in de postmortem stalen 4-methylamfetamine werd geïdentificeerd. Toxicologische gegevens, op basis van stalen verzameld in spoeddiensten, betreffende nieuwe psychoactieve substanties, zijn schaars omdat dergelijke analyses niet standaard worden aangevraagd en uitgevoerd. Indien toxicologische analyses worden aangevraagd, wordt er zelden een analyse naar nieuwe psychoactieve substanties gevraagd en wordt deze dus ook zelden uitgevoerd. In bepaalde gevallen geeft de patiënt zelf aan een nieuwe substantie te hebben geconsumeerd en wordt het labo eventueel gevraagd om dit te identificeren. 8. Het merendeel van de toxicologische gegevens omtrent drugstalen in de databank van het BEWSD is afkomstig van inbeslagnames; data van georganiseerde collectes (straatdrugs) zijn schaars. Nieuwe psychoactieve substanties worden niet systematisch in beslag genomen wanneer ze niet illegaal zijn. Dergelijke nieuwe substanties worden enkel mee in beslag genomen in een groter onderzoek waarbij er illegale substanties betrokken zijn (of een ander gerechtelijk onderzoek). Bijkomend kan worden opgemerkt dat in de bestaande onderzoekssurvey’s (school, algemene populatie, enz.) nog niet op een gestandaardiseerde wijze naar het gebruik van nieuwe en niet-gereguleerde psychoactieve substanties wordt gevraagd. Hiervoor is ondermeer een valide en betrouwbare onderzoeksmethodiek nodig. |