SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
23 décembre 2011 23 december 2011
________________
Question écrite n° 5-4975 Schriftelijke vraag nr. 5-4975

de Bart Tommelein (Open Vld)

van Bart Tommelein (Open Vld)

au vice-premier ministre et ministre des Affaires étrangères, du Commerce extérieur et des Affaires européennes

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken
________________
Réchauffement climatique - Déplacements - Utilisation de l'avion - Préférence pour les voyages en train Klimaatopwarming - Verplaatsingen - Gebruik van het vliegtuig - Voorkeur voor reizen per trein 
________________
réchauffement climatique
voyage
ministère
échange de droits d'émission
réduction des émissions de gaz
transport aérien
transport ferroviaire
quota d'émission
Protocole de Kyoto
empreinte écologique
opwarming van het klimaat
reis
ministerie
emissiehandel
vermindering van gasemissie
luchtvervoer
vervoer per spoor
emissierechten
Protocol van Kyoto
ecologische voetafdruk
________ ________
23/12/2011Verzending vraag
9/5/2012Antwoord
23/12/2011Verzending vraag
9/5/2012Antwoord
________ ________
Herindiening van : schriftelijke vraag 5-69 Herindiening van : schriftelijke vraag 5-69
________ ________
Question n° 5-4975 du 23 décembre 2011 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-4975 d.d. 23 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

En 2008, le ministre du Climat et de l'Énergie avait déclaré qu'il préparait une circulaire à l'attention des membres du gouvernement belge, où il les exhortait à utiliser davantage le train.

Le ministre s'est en effet indigné du fait que les membres du gouvernement belge et les membres des cellules stratégiques faisaient environ 6 500 vols allers et retours par an. Avec les 13 000 tonnes d'émissions de CO2 que ces vols représentent, l'État est un grand émetteur de polluants atmosphériques. Le ministre du Climat et de l'Énergie a déclaré que cet impact sur l'environnement était considérable.

Dans une circulaire, il a proposé de ne plus utiliser l'avion pour les déplacements courts (jusqu'à trois cents kilomètres). Pour les déplacements plus longs, c'est la règle des dix heures qui s'applique. Selon la circulaire, partout où il est possible d'aller en train en dix heures, il faut utiliser ce moyen de transport.

En 2008, le ministre du Climat et de l'Énergie et celui des Affaires sociales et de la Santé publique avaient arrêté des instructions visant à obliger les fonctionnaires des départements concernés à prendre le train pour toutes les destinations situées à moins de trois cents kilomètres (Londres, Paris, Amsterdam, Cologne...) et à préférer le train pour de plus longs parcours qui peuvent être effectués en train en moins de dix heures (par exemple vers les villes du Sud de la France, la Suisse...).

Pour les déplacements qui doivent quand même se faire par avion, les émissions sont neutralisées par l'achat de certificats dans des programmes de compensation ou par l'achat et l'annulation de droits d'émission sur la base du système européen du commerce des émissions ou sur la base du Protocole de Kyoto.

Le ministre du Climat et de l'Énergie a fait savoir qu'il voulait élargir cette initiative à tous les membres du gouvernement et au personnel des services publics fédéraux (SPF) et des services publics de programmation (SPP) ainsi qu'aux organismes d'intérêt public. Une décision de principe a été prise en ce sens et un groupe de travail a été mis sur pied, mais aucun accord n'est encore intervenu au sein de ce groupe.

J'aimerais dès lors poser les questions suivantes :

1) Le ministre ou les membres de son administration ou de sa cellule stratégique ont-ils utilisé un avion en 2008 et en 2009 pour des déplacements dans un rayon de trois cents kilomètres ? Dans l'affirmative, combien de fois et le ministre a-t-il l'intention d'en réduire l'utilisation ?

2) Que pense-t-il du principe selon lequel les membres du gouvernement, les départements et les SPF qui relèvent de leur compétence doivent prendre le train pour toutes les destinations étrangères situées à moins de trois cents kilomètres ? Peut-il donner des précisions à ce sujet ?

3) Ce système est-il déjà appliqué par le ministre lui-même et par les SPF, les cellules stratégiques et les départements pour lesquels il est compétent ? Dans la négative, pourquoi ?

4) Que pense-t-il du principe selon lequel les émissions doivent être neutralisées lorsque le déplacement doit quand même se faire par avion ?

5) Ce système est-il déjà appliqué par le ministre en personne et par les départements, les cellules stratégiques et les SPF pour lesquels il est compétent ? Dans l'affirmative, combien cela a-t-il déjà coûté et quel est le surcoût estimé sur une base annuelle ?

6) Dans la négative, pourquoi le ministre n'applique-t-il pas le principe de neutralisation des déplacements par avion ?

7) Est-il d'accord pour dire qu'en matière de climat, le gouvernement doit servir d'exemple, tout comme le Parlement ?

 

In 2008 gaf de minister van Klimaat en Energie aan dat hij een rondzendbrief voorbereidt ter attentie van de Belgische regeringsleden waarin hij hen aanmaande om meer gebruik te maken van de trein.

Verontwaardigd stelde de excellentie immers vast dat de Belgische regeringsleden en de leden van de beleidscellen jaarlijks ongeveer 6 500 heen- en terugvluchten maken. Met de hierbij gepaard gaande 13 000 ton CO2-uitstoot is de overheid een grote luchtvervuiler. De minister van Klimaat en Energie noemde de impact hiervan op het milieu aanzienlijk.

In een rondzendbrief stelde hij voor om bij korte verplaatsingen (tot driehonderd kilometer) niet langer gebruik te maken van een vliegtuig. Voor langere verplaatsingen geldt de tienurenregel. Overal waar men binnen de tien uur met de trein kan geraken moet volgens de rondzendbrief ook gebruik worden gemaakt van de trein.

In 2008 hadden de ministers van Klimaat en Energie en van Sociale Zaken en Volksgezondheid instructies uitgevaardigd waarbij de ambtenaren van de betrokken departementen verplicht worden de trein te nemen voor alle bestemmingen die zich op minder dan driehonderd kilometer afstand bevinden (Londen, Parijs, Amsterdam, Keulen, ...) en dat de trein ook de voorkeur zal krijgen voor grotere afstanden die per trein kunnen worden bereikt in minder dan tien uur (bijvoorbeeld de steden in Zuid-Frankrijk, Zwitserland, …).

Voor de verplaatsingen die toch per vliegtuig moeten gebeuren, wordt de uitstoot geneutraliseerd door de aankoop van certificaten bij compensatieprogramma's of door de aankoop en de annulatie van emissierechten op basis van het Europese emissiehandelssysteem of van het Protocol van Kyoto.

De minister van Klimaat en Energie liet weten het initiatief te willen uitbreiden tot alle regeringsleden en het personeel van de federale overheidsdiensten (FOD) en de programmatorische federale overheidsdiensten (POD) en de instellingen van openbaar nut. Een principebeslissing in die zin werd genomen en een werkgroep werd opgericht, doch binnen de groep werd nog geen akkoord bereikt.

Ik heb dan ook volgende vragen:

1) Heeft u of hebben leden van uw administratie of beleidscel in 2008 en 2009 gebruik gemaakt van een vliegtuig voor verplaatsingen binnen een straal van driehonderd kilometer? Zo ja, hoeveel keer en bent u van plan om het gebruik ervan te reduceren?

2) Wat vindt u van het principe dat de regeringsleden en de departementen en FOD's die onder hun bevoegdheid vallen de trein moeten nemen voor alle bestemmingen in het buitenland die zich op minder dan driehonderd kilometer afstand bevinden? Kan u dat uitvoerig toelichten?

3) Wordt dat systeem nu reeds toegepast door de uzelf en de FOD's, beleidscellen en departementen waarvoor u bevoegd bent? Zo neen, waarom niet?

4) Wat vindt u van het principe dat als de verplaatsing toch per vliegtuig moet geschieden, de uitstoot moet worden geneutraliseerd?

5) Past u dit principe persoonlijk reeds toe en passen de departementen, de beleidscellen en de FOD's waarvoor u bevoegd bent dit reeds toe? Zo ja, hoeveel heeft dit reeds gekost en wat is de geschatte meerkost op jaarbasis?

6) Zo niet, waarom past u het principe van de neutralisering van de verplaatsingen per vliegtuig niet toe?

7) Is u het eens met de stelling dat de regering inzake het klimaat een voorbeeldfunctie moet vervullen, net als het Parlement?

 
Réponse reçue le 9 mai 2012 : Antwoord ontvangen op 9 mei 2012 :
  1. Non.

  2. voir la réponse du ministre du Climat et de l’Energie.

  3. Ce système est déjà appliqué maintenant aux Affaires étrangères puisque le vade-mecum des voyages de service prévoit que le recours à l’avion n’est autorisé que pour des distances minimum de 800km:

    L'usage de l'avion pour un voyage de service est autorisé pour les déplacements vers une destination dont la distance est supérieure à 800 km ainsi que dans les cas suivants :

  • Lorsque le lieu de départ et le lieu de destination sont séparés par une mer ;

  • dans les cas d'extrême urgence et de force majeure ;

  • lorsque les moyens de transport terrestres sont inexistants, trop longs ou dangereux.

    Pour ce qui concerne les voyages vers Londres, bien que les lieux de départ (Bruxelles) et de destination (Londres) soient séparés par une mer, le recours au train (Eurostar) est obligatoire.

  1. Voir la réponse du ministre du Climat et de l’Energie.

  2. Le Service public fédéral (SPF) Affaires étrangères, Commerce extérieur et Coopération au développement a compensé pour l’année 2008 les voyages de services effectués en avion dans le cadre de la Coopération au développement belge (administration + cabinet).

    Il s’agit de 578 tonnes de CO2 compensés pour un montant de 7 693,18 euros.

    Pour l’année 2009 cet exercice se poursuivra et tous les voyages de service faits par le département et les cabinets seront compensés avec un tonnage d’à peu près 2 500 tonnes CO2 (à un prix de +/- 15 euros par tonne soit environ 37 500 euros).

  3. Voir question 5.

  4. Voir la réponse du ministre du Climat et de l’Energie.

  1. Neen.

  2. Zie antwoord van de minister van Klimaat en Energie.

  3. Dit systeem wordt heden reeds toegepast aangezien het vademecum betreffende dienstreizen stelt dat het gebruik van het vliegtuig slechts toegelaten is voor verplaatsingen waarvan de afstand minimum 800 km bedraagt:

    Het gebruik van het vliegtuig voor dienstreizen wordt toegelaten voor verplaatsingen waarvan de afstand meer dan 800 km bedraagt en daarenboven in volgende gevallen:

  • Indien de plaats van bestemming door een zee wordt gescheiden (voor verplaatsingen met de Eurostar zie infra);

  • in geval van uiterste dringendheid of overmacht;

  • wanneer de vervoersmogelijkheden over land niet bestaande, tijdrovend of gevaarlijk zijn.

    De dienstreizen naar Londen dienen verplicht met de Eurostar te worden ondernomen niettegenstaande de plaats van vertrek (Brussel) en aankomst (Londen) gescheiden zijn door een zee.

  1. Zie antwoord van de minister van Klimaat en Energie.

  2. De Federale Overheidsdienst (FOD) Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en ontwikkelingssamenwerking heeft voor het jaar 2008 voor wat betreft de dienstreizen gemaakt in het kader van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking (administratie + kabinet) de dienstreizen gemaakt met het vliegtuig gecompenseerd. Het betrof 578 ton CO2 dat werd gecompenseerd voor een bedrag van 7 693,18 euro.

    Voor het jaar 2009 zal deze oefening verder gaan en zullen alle dienstreizen van het departement en de kabinetten gecompenseerd worden met een geschat tonnage van meer dan 2 500 ton CO2 (aan een marktprijs van +/- 15 euro per ton ongeveer 37 500 euro).

  3. Zie vraag 5.

  4. Zie antwoord van de minister van Klimaat en Energie.