SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
28 décembre 2011 28 december 2011
________________
Question écrite n° 5-4692 Schriftelijke vraag nr. 5-4692

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

à la ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
Patients psychiatriques - Maltraitance - Plaintes - Statistiques - Données Psychiatrische patiënten - Mishandeling - Klachten - Statistieken - Gegevens 
________________
internement psychiatrique
établissement psychiatrique
collecte de données
traitement cruel et dégradant
droits du malade
opname in psychiatrische kliniek
psychiatrische inrichting
verzamelen van gegevens
wrede en onterende behandeling
rechten van de zieke
________ ________
28/12/2011Verzending vraag
19/4/2012Antwoord
28/12/2011Verzending vraag
19/4/2012Antwoord
________ ________
Réintroduction de : question écrite 5-3143 Réintroduction de : question écrite 5-3143
________ ________
Question n° 5-4692 du 28 décembre 2011 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-4692 d.d. 28 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Dans sa réponse à ma question écrite 5-987 du 27 janvier 2011 qui m'est parvenue en août 2011, le ministre indique que l'on ne procède nulle part à la collecte et encore moins au traitement des données chiffrées spécifiques relatives aux infractions commises à l’encontre de patients psychiatriques, en ce compris les personnes internées . Le ministre souligne que rien n'indique qu'il y ait des cas de maltraitance ou de décès suspects et que si de tels cas devaient se présenter, ils seraient traités selon la procédure habituelle des autorités judiciaires. Le ministre répète à plusieurs reprises dans sa réponse que cette catégorie n’est pas enregistrée de manière distincte dans les statistiques de criminalité de la police fédérale . Il fait aussi référence dans sa réponse à la Commission de surveillance créée en 2003 et à la procédure de plainte existante.

Le ministre se rappelle peut-être de l'essence du film culte de Milos Forman « Vol au-dessus d'un nid de coucou » où la problématique à laquelle ma question le confronte aujourd'hui est illustrée d'une manière certes filmée et romancée mais aussi saisissante.

Cette réponse m'inspire les questions suivantes :

1) Le ministre trouve-t-il normal et acceptable que l'on ne procède pas systématiquement à la collecte de données relatives à de possibles mauvais traitements et/ou délits à l'encontre de patients psychiatriques dans les cliniques psychiatriques, les centres d'internement et les prisons ,et qu'aucune statistique ne soit disponible ?

2) Reconnaît-il que les patients psychiatriques, précisément en raison de la nature de leur maladie, sont particulièrement fragiles face aux thérapeutes, gardes-malades, surveillants et gardiens? Reconnaît-il que leur crédibilité est très fragile en cas de plainte et que le traitement des plaintes requiert, précisément pour cette raison , une attention systématique et plus soutenue ?

3) Reconnaît-il que des stratégies spécifiques mais surtout systématiques et structurelles de suivi et d'analyse sont nécessaires en ce qui concerne le traitement des plaintes des patients psychiatriques et internés ? Est-il prêt à considérer cela comme une priorité de sa politique et à le suggérer avec force non seulement à son successeur mais aussi aux diverses personnes concernées au sein de la Justice ?

 

In zijn antwoord op mijn schriftelijke vraag 5-987 van 27 januari 2011 dat mij in augustus 2011 bereikte, stelt de minister dat er nergens op systematische wijze cijfers worden verzameld laat staan verwerkt met betrekking tot misdrijven ten opzichte van psychiatrische patiënten, met inbegrip van geïnterneerden. De minister stelt dat er geen aanwijzingen zijn van onder andere mishandeling of verdachte mortaliteit en dat dergelijke gevallen - moesten ze voorkomen - worden behandeld volgens de routine van de gerechtelijke autoriteiten. De minister antwoordt herhaaldelijk "Deze categorie wordt niet apart geregistreerd in de criminaliteitsstatistieken van de Federale Politie". Hij verwijst in zijn antwoord ook naar de in 2003 opgericht Toezichtcommissie en de bestaande beklagprocedure.

Wellicht herinnert de minister zich de essentie van de cultfilm van Milos Forman "One flew over the cuckoo's nest", waarin de probleemstelling waarmee mijn vraag hem confronteert op een weliswaar filmische, geromantiseerde maar toch beklijvende wijze wordt geïllustreerd.

Bij dit antwoord de volgende vragen:

1) Vindt de geachte minister het normaal en aanvaardbaar dat er met betrekking tot de mogelijke mishandeling van of misdrijven tegenover psychiatrische patiënten in psychiatrische klinieken, interneringscentra en gevangenissen geen systematische gegevens worden verzameld en geen statistieken beschikbaar zijn?

2) Beaamt hij dat psychiatrische patiënten, juist door de essentie van hun ziekte, bijzonder kwetsbaar zijn ten opzichte van hun hulpverleners, verzorgers of toezichters of bewakers? Dat hun geloofwaardigheid bij klachten erg kwetsbaar is en dat de behandeling van klachten daarom juist extra en systematische aandacht vergt?

3) Gaat hij akkoord dat met betrekking tot de behandeling van klachten vanwege psychiatrische patiënten en geïnterneerden, bijzondere maar vooral ook structurele en systematische strategieën van opvolging en onderzoek noodzakelijk zijn? Is hij bereid om hieromtrent prioriteit in zijn beleidsvoering te leggen of dit met kracht aan zijn opvolger, maar ook aan de diverse betrokkenen binnen justitie te suggereren?

 
Réponse reçue le 19 avril 2012 : Antwoord ontvangen op 19 april 2012 :

1) et 2) Selon la Direction générale EPI, tous les dossiers relatifs à la maltraitance, au harcèlement ou à toute autre infraction qui serait commise par le personnel à l’encontre de détenus sont pris au sérieux.

Pour le traitement de tels dossiers, l’administration ne fait donc aucune distinction selon le statut du détenu (détention préventive, condamnation ou internement). En effet, chaque cas est examiné séparément et donnera lieu au dépôt d’une plainte auprès des instances compétentes et/ou à des mesures disciplinaires à l’égard de l’auteur. La vulnérabilité de la victime est une donnée considérée comme très importante par l’administration pour le traitement de tels dossiers.

3) Je n'ai reçu aucune recommandation en la matière de la part de mon prédécesseur. Comme indiqué dans la réponse au point 2) de la question, l'examen de dossiers de ce type est considéré comme très important au niveau de l'administration.

1) en 2) Volgens de Directoraat generaal EPI, wordt alle dossiers aangaande mishandeling, pesterijen of eender welk ander misdrijf dat door personeel zou gepleegd worden ter attentie van gedetineerden serieus genomen.

De administratie maakt dus aangaande de bejegening van dergelijke dossiers geen onderscheid al naargelang het statuut van de gedetineerde (preventie gehecht, veroordeeld of geïnterneerd). Inderdaad, wordt ieder geval apart bekeken en zal aanleiding geven tot het neerleggen van een klacht bij de bevoegde instanties en/of het nemen van disciplinaire maatregelen ter attentie van de dader. De kwetsbaarheid van het slachtoffer is een gegeven dat bij de behandeling van dergelijke dossiers op niveau van de administratie als zeer belangrijk aanzien wordt.

3) Ik heb van mijn voorganger geen aanbevelingen hieromtrent gekregen. Zoals vermeld in antwoord op vraag 2 wordt de behandeling van dergelijke dossiers op niveau van de administratie als zeer belangrijk aanzien.