In april 2010 heeft het Colombiaans openbaar ministerie een aantal voormalige functionarissen van het Administratief Veiligheidsdepartement (DAS) gearresteerd. Het ging over de voormalige directeur van de inlichtingendienst, de secretaris-generaal van het DAS en een voormalig hoofd van de spionageafdeling.

Op in beslag genomen documenten werd informatie teruggevonden over de strategie die het DAS hanteerde om in eigen land misinformatie te verspreiden, tweedracht te zaaien onder de bevolking en over hoe bepaalde instellingen en personen het beste kunnen worden geneutraliseerd.

Dit schandaal dwong voormalig president Uribe ertoe het beruchte DAS op te doeken. Dat werd pas uitgevoerd onder de nieuwe president Santos, die echter een partijgenoot is van Uribe en onder zijn bewind minister van Defensie was.

Tussen dezelfde documenten werd ook informatie gevonden over activiteiten van het DAS in Europa. Het gaat over het “neutraliseren van de invloed van het Europese rechtsstelsel, het Subcommittee Mensenrechten van het Europees Parlement en Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties”. In het verleden werd al aangetoond dat Europese medewerkers van niet-gouvernementele organisaties (ngo) en andere kritische activisten het doel waren van spionage- en intimidatiepraktijken.

Bij de spionagedoelwitten van DAS in België bevond zich een medewerkster van Broederlijk Delen, Patricia Verbauwhede. Haar naam werd gevonden op in beslag genomen documenten met informatie bedoeld om haar in diskrediet te brengen.

Er verscheen ook de getuigenis van een eurocraat van Belgische nationaliteit die door DAS werd geschaduwd. De naam Paul-Emile Dupret kwam meerdere malen voor op de in beslag genomen DAS-documenten. Hij vermoedt dat dit kwam door zijn deelname aan het anti-Uribe protest tijdens zijn bezoek aan het Europees Parlement in 2004. Enkele maanden later werden er geheime documenten gestolen in zijn kantoor in het Europees Parlement en werd hij bij een transfervlucht naar Venezuela in de Verenigde Staten 24 uur vastgehouden en ondervraagd omdat zijn naam voorkwam op de Amerikaanse terreurlijst.

Ondertussen heeft een groep van DAS-slachtoffers in België een proces aangespannen tegen het DAS. Ze hebben het over spionagepraktijken zoals het nemen van foto’s, het schaduwen van personen, infiltratie in maatschappelijke evenementen en het verspreiden van valse informatie over Europese burgers.

Het is daarom belangrijk dat bekend wordt wie het bevel heeft gegeven tot deze praktijken, om dan op te sporen en te straffen en om ervoor te zorgen dat dit niet meer kan voorvallen.

Het moet duidelijk gemaakt worden dat regimes die geregeld de mensenrechten schenden en de vrijheden van hun eigen burgers als onbestaande beschouwen, niet moeten denken dat ze dit overal ter wereld kunnen of mogen doen.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Wat is de reactie van het departement Justitie op deze onthullingen?

2) Wist de Staatsveiligheid dat het Colombiaanse DAS actief was in België?

a) Zo ja, in het kader van welke overeenkomst is dat mogelijk?

b) Zo neen, hoe komt het dat de staatsveiligheid dat zelf niet heeft ontdekt?

c) Wordt het Colombiaanse DAS nu met een waakzamer oog gevolgd?

3) Is er een onderzoek geopend naar de spionagepraktijken van het Colombiaanse DAS op Belgische burgers en op Europees grondgebied? Zo ja, door welke instantie?

4) Is dit onderwerp besproken geweest tijdens het bezoek van de Colombiaanse regeringsdelegatie aan Brussel eerder in 2010?

a) Zo ja, wat is er gezegd geweest?

b) Zo neen, waarom niet?

1. Antwoord Beleidscel.

2. Het antwoord op de vraag of de Veiligheid van de Staat op de hoogte was van de activiteiten van de DAS (Administratief Veiligheidsdepartement) in België, meer bepaald ten aanzien van het Europees Parlement en bepaalde Belgische en internationale NGO’s (niet-gouvernementele organisaties) die in Brussel gevestigd zijn, is duidelijk: vóór de bekendmaking van de documenten hierover door de journalist van de Colombiaanse radio RCN, Juan GOSSAIN, was de dienst niet op de hoogte van deze problematiek.

2.a. Zonder voorwerp.

2.b. Tot voor kort moest de Veiligheid van de Staat haar opdrachten uitvoeren met beperkte middelen, waardoor bepaalde keuzes gemaakt moesten worden; Latijns-Amerika – en in het bijzonder het domein van de contra-inmenging in deze regio van de wereld – behoorde in die jaren niet tot de prioriteiten.

2.c. De Veiligheid van de Staat voert haar onderzoek naar de activiteiten van de DAS op Belgisch grondgebied uit overeenkomstig haar bevoegdheden bepaald in de wet van 30 november 1998 houdende regeling van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

3. Een gerechtelijk onderzoek werd geopend op 19 oktober 2010 naar aanleiding van een burgerlijke partijstelling van verschillende Belgische burgers of verenigingen waaronder onder andere “Broederlijk Delen” en “La Ligue des droits de l’homme”, gericht tegen onbekenden, voor feiten van diefstal, informatica-inbreuken, illegale afluisterpraktijken, laster en eerroof. Het onderzoek wordt gevoerd door de Franstalige onderzoeksrechter Olivier Leroux en uitgevoerd door de federale politie van Brussel, afdeling terrorisme.

Het dossier werd door het parket Brussel ook aan de federale procureur aangemeld.

4. Deze vraag valt onder de bevoegdheid van mijn geachte collega de minister van Buitenlandse Zaken.