SÉNAT DE BELGIQUE | BELGISCHE SENAAT | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Session 2010-2011 | Zitting 2010-2011 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
9 septembre 2011 | 9 september 2011 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Question écrite n° 5-3054 | Schriftelijke vraag nr. 5-3054 | ||||||||
de Nele Lijnen (Open Vld) |
van Nele Lijnen (Open Vld) |
||||||||
au ministre du Climat et de l'Énergie |
aan de minister van Klimaat en Energie |
||||||||
________ | ________ | ||||||||
Pommes de terres génétiquement modifiées - Essai en champ - Destruction - Position - Recherches scientifiques - Liberté - Protection | GGO-aardappelen - Veldproeftest - Vernieling - Standpunt - Wetenschappelijk onderzoek - Vrijheid - Bescherming | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
pomme de terre organisme génétiquement modifié biotechnologie mouvement écologiste destruction des cultures |
aardappel genetisch gemodificeerd organisme biotechnologie ecologische beweging vernietiging van de gewassen |
||||||||
________ | ________ | ||||||||
|
|
||||||||
________ | ________ | ||||||||
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-3052 Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-3053 |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-3052 Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-3053 |
||||||||
________ | ________ | ||||||||
Question n° 5-3054 du 9 septembre 2011 : (Question posée en néerlandais) | Vraag nr. 5-3054 d.d. 9 september 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands) | ||||||||
Un essai en champ a lieu à Wetteren, avec votre autorisation, sur des pommes de terre génétiquement modifiées résistantes au mildiou. Cette maladie constitue la menace la plus importante pour la culture belge de la pomme de terre et coûte chaque année à cette dernière 55 millions d'euros selon les estimations. L'objectif de l'essai en champ est de créer une pomme de terre génétiquement modifiée résistante au mildiou. Actuellement, des fongicides sont pulvérisés quasi chaque semaine sur les cultures de pommes de terre afin de combattre cette infection. Les nouvelles variétés de pommes de terre génétiquement modifiées permettront peut-être de réduire drastiquement voire de supprimer totalement le traitement au moyen de fongicides. Cela aura des avantages indéniables pour l'environnement, l'agriculteur et le consommateur. En d'autres termes, on entend, grâce à cet essai, vérifier scientifiquement quelles combinaisons de facteurs de résistance sont efficaces dans les conditions belges et contribuent ainsi au développement, pour l'agriculteur belge, de pommes de terre durablement résistantes. L'essai en champ est effectué par une université, une haute école et des organismes de recherche : l'université de Gand, la haute école de Gand, l'« Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek » (ILVO) et le « Vlaams Instituut voor Biotechnologie » (VIB). Cet essai a été autorisé par les ministres compétents après un avis favorable du Conseil consultatif de biosécurité (CCB). Le dimanche 29 mai 2011, un mouvement baptisé Field Liberation Movement a organisé, à Wetteren, une action annoncée afin de détruire le champ sur lequel sont cultivées les pommes de terre génétiquement modifiées. Il y est parvenu malgré les fortes mesures de sécurité qu'avaient prises les organisateurs de l'essai en champ (l'université de Gand, l'ILVO, le VIB et la haute école de Gand). Ces mesures étaient fort inhabituelles pour une étude scientifique publique et ont engendré des coûts très élevés que les organismes de recherche concernés n'arrivent presque pas à prendre en charge. Les manifestants présents ont réussi à envahir le champ, à déterrer les pommes de terre faisant l'objet du test et à couvrir le champ de pommes de terre biologiques et de sel d'épandage. L'essai en champ avec des pommes de terre génétiquement manipulées a ainsi été totalement perdu. J'aurais souhaité obtenir une réponse aux questions suivantes relatives à cet événement : 1) Que pensez-vous de l'appel à détruire l'essai en champ et de la destruction elle-même ? La désapprouvez-vous ? Si oui, de quelle manière étaierez-vous votre point de vue ? 2) La Belgique occupe une position très forte dans la recherche fondamentale dans le domaine de l'agrobiotechnologie. Il est de la plus haute importance que les organismes de recherche concernés puissent valoriser cette recherche fondamentale. Pouvoir effectuer des essais légitimes en champ constitue à cet effet une première étape très importante. De quelle manière garantirez-vous qu'une telle recherche puisse encore avoir lieu à l'avenir en Belgique ? |
In Wetteren wordt op basis van een door u verleende vergunning een veldproef uitgevoerd met genetisch gewijzigde aardappelen die bestand zijn gemaakt tegen de aardappelplaag. Deze ziekte vormt de grootste bedreiging van de Belgische aardappelteelt en kost de Belgische aardappelteler naar schatting jaarlijks 55 miljoen euro. Bedoeling van de veldproeftest is een genetisch gemodificeerde aardappel te creëren die bestand is tegen de aardappelplaag. Momenteel wordt in de aardappelteelt bijna wekelijks met fungiciden gespoten om deze infectie tegen te gaan. Wellicht zal met deze nieuwe genetisch gemodificeerde aardappelvariëteiten de fungicidenbehandeling drastisch kunnen teruggeschroefd worden of helemaal vermeden worden. Dit zal onmiskenbaar voordelen voor het milieu, de boer en de consument met zich meebrengen. De proef wil met andere woorden op een wetenschappelijk verantwoorde manier nagaan welke combinaties van resistentiefactoren onder Belgische condities goed werken, om zo bij te dragen tot de ontwikkeling van duurzaam resistente aardappelen voor de Belgische landbouwer. De veldproef wordt uitgevoerd door een universiteit, een hogeschool en publieke onderzoeksinstellingen (Universiteit Gent, Hogeschool Gent, Instituut voor landbouw en visserij onderzoek en Vlaams Instituut voor biotechnologie) en is vergund door de bevoegde ministers na positief advies van de Bioveiligheidsraad. Op zondag 29 mei 2011 organiseerde een beweging, die zich "Field Liberation Movement" noemt, op het GGO-aardappelveld in Wetteren een aangekondigde actie om de veldproef met deze genetisch gemodificeerde aardappelen te vernietigen. Dat is hen ook gelukt, ondanks de zware beveiligingsmaatregelen die de organisatoren van de veldproef (UGent, ILVO, VIB en HoGent) getroffen hadden. Beveiligingsmaatregelen die voor publiek wetenschappelijk onderzoek zeer ongebruikelijk zijn en die tot zeer zware kosten hebben geleid die voor de betrokken onderzoeksinstellingen bijna niet te dragen zijn. De aanwezige actievoerders slaagden er in het veld te bestormen, de proefaardappelen uit te trekken en biologische aardappelen en strooizout op het veld te gooien. De veldproef met genetisch gemanipuleerde aardappelen ging daardoor totaal verloren. In het kader van deze gebeurtenis had ik graag van u een antwoord gekregen op volgende vragen: 1) Hoe staat u tegenover de oproep tot het vernielen van de veldproef, en tegenover een vernieling zelf? Keurt u dit af, en zo ja, op welke manier gaat u uw standpunt in deze kracht bijzetten? 2) België heeft een zeer sterke positie in het agrobiotechnologisch basisonderzoek. Het is van het allergrootste belang dat de betrokken onderzoeksinstellingen dit basisonderzoek kunnen valoriseren. Het kunnen uitvoeren van rechtmatige veldproeven is hiervoor een eerste zeer belangrijke stap. Op welke manier gaat u waarborgen dat dergelijk onderzoek ook in de toekomst nog in België kan plaatshebben? |
||||||||
Réponse reçue le 11 octobre 2011 : | Antwoord ontvangen op 11 oktober 2011 : | ||||||||
J’ai l’honneur d’apporter les réponses suivantes aux questions de l’honorable membre. La ministre de la Santé publique et moi-même avons autorisé cet essai avec des pommes de terre génétiquement modifiées après un processus d’évaluation des risques de plusieurs mois parce que nous sommes convaincus que les risques potentiels pour l’environnement et la santé humaine sont maîtrisés. Je n’approuve donc certainement pas la destruction, même partielle, de cet essai. Mon administration a pris des mesures nécessaires pour éviter la destruction de cet essai. Premièrement, la procédure d’évaluation et d’autorisation de cet essai s’est déroulée de façon transparente via un site internet spécifique dédié aux organismes génétiquement modifiés (OGM). De plus, une consultation du public a été organisée durant un mois sur cette demande d’essai en champ afin de rassembler les remarques et questions du public et des organisations. Un rapport de cette consultation comprenant des réponses aux questions reçues a également été publié. Mon administration a enfin pris contact avec la commune de Wetteren afin de protéger l’essai en champ. Mon cabinet et mon administration étudient actuellement, avec les services de la ministre de la Santé publique, la possibilité de prendre des mesures complémentaires afin d’éviter ce genre de destruction à l’avenir. |
Ik heb de eer om het volgende te antwoorden op de vragen van het geachte lid. De minister van Volksgezondheid en ikzelf hebben deze veldproef met genetisch gewijzigde aardappelen toegelaten, na een beoordelingsproces van meerdere maanden, omdat wij achtten dat de potentiële risico’s voor leefmilieu en volksgezondheid beheerst zijn. Ik keur de vernieling, zelfs gedeeltelijk, van deze toegelaten veldproef dus zeker niet goed. Mijn administratie heeft de nodige maatregelen genomen om deze vernieling te vermijden. Ten eerste is de procedure over de beoordeling en de toelating van deze veldproef volledig transparant gebeurd via een specifieke website rond genetisch gemodificeerde organismen (GGO’s). Verder werd er een publieksconsultatie gedurende één maand georganiseerd betreffende deze veldproefaanvraag om de opmerkingen en vragen van het publiek en alle organisaties te verzamelen. Een rapport van deze consultatie dat de antwoorden op de verzamelde vragen bevat, werd eveneens gepubliceerd. Mijn administratie heeft ook contact opgenomen met de burgemeester van Wetteren om de veldproef te beschermen. Mijn kabinet en mijn administratie zijn nu verder met de diensten van de minister van Volksgezondheid aan te nadenken over welke verdere maatregelen genomen kunnen worden om zulke vernietiging in de toekomst te vermijden. |