SÉNAT DE BELGIQUE | BELGISCHE SENAAT | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Session 2010-2011 | Zitting 2010-2011 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
9 mai 2011 | 9 mei 2011 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Question écrite n° 5-2295 | Schriftelijke vraag nr. 5-2295 | ||||||||
de Bart Tommelein (Open Vld) |
van Bart Tommelein (Open Vld) |
||||||||
à la ministre de l'Intérieur |
aan de minister van Binnenlandse Zaken |
||||||||
________ | ________ | ||||||||
Appareils gps (Global Positioning System) - Données de localisation - Transmission à la police - Vie privée | Global Positioning System (GPS)-toestellen - Locatiegegevens - Doorgeven aan de politie - Privacy | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
navigation par satellite transmission de données télédétection police |
satellietnavigatie datatransmissie teledetectie politie |
||||||||
________ | ________ | ||||||||
|
|
||||||||
________ | ________ | ||||||||
Question n° 5-2295 du 9 mai 2011 : (Question posée en néerlandais) | Vraag nr. 5-2295 d.d. 9 mei 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands) | ||||||||
Aux Pays-Bas, l'information récente selon laquelle un important fabricant néerlandais de gps (Global Positioning System) a partagé avec la police des informations relatives aux utilisateurs a suscité de nombreuses controverses. Apparemment, la police n'a pas encore utilisé ces données mais il est évident que cela peut constituer une grave atteinte à la vie privée. Je souhaiterais dès lors vous soumettre les questions suivantes : 1) Des fabricants de gps ont-ils déjà mis dans notre pays, de manière systématique et/ou occasionnelle, des informations à disposition de la police ? Dans l'affirmative, pourquoi ? 2) La police a-t-elle l'intention d'utiliser à l'avenir les informations transmises par les fabricants de gps ? Dans l'affirmative, la ministre peut-elle fournir des explications détaillées ? 3) Quelles sources d'information la police utilise-t-elle dans le cadre de son travail ? De quelles entreprises commerciales proviennent-elles ? Peut-on en faire la liste ? À quelles fins concrètes ces informations sont-elles utilisées ? 4) La police fait-elle également usage d'appareils ou services TomTom ou similaires ? Quels risques le fait de partager des données de localisation entraîne-t-il pour la police, d'autres institutions judiciaires et la défense ? |
In Nederland heerst er heel wat controverse sinds bekend raakte dat een grote Nederlandse Global Positioning System (GPS)-producent gebruikersinformatie deelde met de politie. Momenteel deed de politie hier nog niets mee maar het hoeft geen betoog dat dit een verregaande inbreuk op de privacy kan inhouden. Graag had ik hieromtrent dan ook volgende vragen voorgelegd: 1) Wordt er in ons land reeds informatie vanwege de GPS-producenten ter beschikking gesteld van de politie op systematische en of occasionele basis? Zo ja, waarom? 2) Is de politie zinnens naar de toekomst toe deze informatie vanwege de GPS-producenten aan te wenden? Zo ja, kan dit uitvoerig worden toegelicht? 3) Welke informatiebronnen van welke commerciële bedrijven gebruikt de politie voor haar werkzaamheden? Kunnen deze gedetailleerd worden opgelijst? Voor welke concrete doeleinden wordt die informatie gebruikt? 4) Maakt de politie zelf ook gebruik van TomTom of soortgelijke apparaat of dienstverlening? Welke risico's brengt het delen van locatiedata met zich mee voor de politie, andere justitiële instellingen en defensie? |
||||||||
Réponse reçue le 20 juin 2011 : | Antwoord ontvangen op 20 juni 2011 : | ||||||||
L'honorable membre trouvera ci-dessous réponse à ses questions. 1.-2. Il convient de distinguer les systèmes GPS à commande à distance des systèmes qui ne font qu’indiquer la position de l’utilisateur. Certains véhicules et objets sont équipés par le fabricant d’un système de localisation basé sur la technologie GPS, permettant de consulter la localisation à distance. Il s’agit principalement de véhicules plus haut de gamme, ou alors de véhicules de flotte, de camions transportant de la nourriture, des générateurs électriques, … Ces systèmes sont d’abord axés sur la localisation en cas de panne ou d’autres problèmes. Dans un tel cas, un service d’assistance ou de dépannage peut être automatiquement averti de la nature de la panne ou du problème, ainsi que de la position de l’objet. L’utilisation de ces systèmes dans les flottes commerciales et dans le monde des transports est plutôt basé sur le contrôle du personnel, ou bien que le contrôle du produit et de la qualité et l’amélioration de l’efficience professionnelle. Au cas où le système GPS peut être consulté à distance et peut générer une position, deux situations sont possibles. Soit des des entreprises/personnes privées sont sollicitées pour transmettre (en temps réel) aux services de police les données de position dont elles disposent, sans en informer le propriétaire de l’objet contenant le système GPS. Il s’agit d’une méthode particulière de recherche et ne peut donc s’appliquer que dans le cadre d’une information ou instruction en cours. Le magistrat doit délivrer une autorisation d’observation (technique). Lorsque l’observation n’est pas discrète, c’est-à-dire lorsque le propriétaire légitime du bien contenant le système GPS est au courant, il ne s’agit pas d’une observation technique. Par exemple : un véhicule de luxe équipé d’un tel système peut, sur indication du propriétaire légitime, être localisé par le fabricant de GPS. En cas de vol, les services de police peuvent ainsi plus facilement appréhender les auteurs et retrouver le véhicule. Il n’est donc nullement question de mise à disposition spontanée et/ou systématique d’informations en provenance des fabricants de GPS ou de gestionnaires de données GPS. Toutefois, ils peuvent être ponctuellement sollicités à la demande du propriétaire légitime de l’objet contenant le système GPS, ou à la demande des services de police, dans le cadre d’une enquête. En plus des systèmes GPS consultables à distance, il existe des systèmes qui ne peuvent que donner une position à l’utilisateur de l’appareil. Dans ce cas, le véhicule ou l’objet contenant le système GPS peut être saisi. Suite à la saisie, le système GPS peut être exploité. Le fabricant de GPS pourrait, dans le cadre de cette exploitation, être sollicité de coopérer. 3. Les services de police, tout comme chaque citoyen, peuvent exploiter les sources d’information d’entreprises commerciales assez disponibles (publications Moniteur belge, consultation documents Chambre de Commerce et d’Industrie, consultation banques de données entreprises payantes, sites Internet de toute nature, dont par exemple des sites d’images de caméras de surveillance d’hôtels, de centres touristiques, etc.) 4. Les services de police utilisent dans leurs déplacements, tout comme de nombreux particuliers et entreprises, des systèmes GPS classiques tels que Tom-Tom. Les services de police utilisent également des systèmes GPS permettant de localiser des véhicules de police, aux fins d’une bonne coordination des interventions sur le terrain. Le risque lié à un tel système réside dans le fait qu’un particulier aux intentions malhonnêtes pourrait accéder au système, et ainsi voir la position des services de police. Pour contrer cette possibilité, le système a été suffisamment sécurisé techniquement. Concernant les risques dans les autres instances judiciaires et à la Défense, je vous renvoie à mes collègues de la Justice et de la Défense. |
Het geachte lid vindt hieronder het antwoord op zijn vragen. 1.-2. Er dient een onderscheid te worden gemaakt tussen GPS-systemen die vanop afstand kunnen worden bevraagd en systemen die enkel een positie kunnen geven aan degene die het toestel zelf gebruikt. Bepaalde voertuigen en voorwerpen worden door de producent uitgerust met een lokalisatiesysteem dat gebaseerd is op GPS-technologie, waarbij de lokalisatie vanop afstand kan worden opgevraagd. Het gaat vooral om duurdere voertuigen, dan wel om voertuigen uit een bedrijfsvloot, vrachtwagens met levensmiddelen, stroomgeneratoren, … Deze systemen zijn vooral gericht naar lokalisatie in geval van panne of andere problemen. In een dergelijk geval kan een hulp- of takeldienst automatisch worden gewaarschuwd van de aard van de panne of het probleem, alsook van de locatie van het voorwerp. Het gebruik van deze systemen in bedrijfsvloten en in de vervoerswereld is eerder gericht op personeelscontrole, dan wel naar product – en kwaliteitscontrole en het verbeteren van de bedrijfsmatige efficiëntie. In geval het GPS-systeem vanop afstand kan worden bevraagd en een lokalisatie kan genereren, kunnen zich twee situaties voordoen. Ofwel worden private personen/bedrijven gevraagd om de lokalisatiegegevens waarover zij beschikken (in real time) aan de politiediensten over te maken, zonder de rechthebbende van het voorwerp waarin het GPS-systeem vervat zit op de hoogte te stellen. Dit betreft een bijzondere opsporingsmethode en kan dus enkel worden toegepast binnen een lopend opsporings- of gerechtelijk onderzoek. De magistraat dient een machtiging tot (technische) observatie af te leveren. Wanneer dit niet discreet gebeurt, met andere woorden met medeweten van de rechthebbende van het goed waarin het GPS-systeem geplaatst is, betreft dit geen technische observatie. Bijvoorbeeld: een luxevoertuig dat met dergelijk systeem uitgerust is, kan, op melding van de rechthebbende, door de GPS-producent worden gelokaliseerd. In geval van diefstal kan dit de politiediensten helpen bij het vatten van de daders en het terugvinden van het voertuig. Er is dus geen sprake van het spontaan en/of systematisch ter beschikking stellen van informatie vanwege GPS-producenten of GPS-gegevenbeheerders. Wel kunnen zij punctueel worden aangezocht, op vraag van de rechthebbende van het voorwerp waarin het GPS-systeem is vervat, of op vraag van de politiediensten, binnen het kader van een onderzoek. Naast de GPS-systemen die op afstand kunnen worden bevraagd, bestaan er systemen die enkel een positie kunnen geven aan degene die het toestel zelf gebruikt. In dergelijk geval kan het voertuig of het voorwerp waarin het GPS-systeem vervat is, in beslag genomen worden. Naar aanleiding van die inbeslagname kan het GPS-systeem worden geëxploiteerd. De GPS-producent zou, in het kader van die verdere exploitatie, kunnen gevraagd worden om zijn medewerking te verlenen. 3. De politiediensten kunnen, zoals iedere burger, gebruik maken van de informatiebronnen van commerciële bedrijven die vrij beschikbaar zijn (publicaties Belgisch Staatsblad, raadpleging stukken Kamer Koophandel en Nijverheid, raadpleging betalende databanken bedrijven, websites allerhande, waaronder bijvoorbeeld sites die live camera-beelden uit hotels, toeristische centra uitzenden, enz.). 4. De politiediensten gebruiken, in het kader van hun verplaatsingen, zoals vele burgers en bedrijven, klassieke GPS-systemen zoals TomTom. Daarnaast gebruiken de politiediensten GPS-systemen die toelaten politievoertuigen te lokaliseren. Dit moet toelaten een goede coördinatie van de interventies op het terrein te realiseren. Het risico dat aan dergelijk systeem verbonden is, is dat een particulier met slechte bedoelingen zich toegang zou kunnen verschaffen tot het systeem, waardoor hij zicht krijgt op de posities van politiediensten. Om dit tegen te gaan, werd het systeem technisch voldoende afgeschermd. Voor wat de risico’s bij andere justitiële instellingen en bij Defensie betreft, verwijs ik u naar mijn collega’s van Justitie en van Defensie. |