SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
23 mars 2011 23 maart 2011
________________
Question écrite n° 5-1843 Schriftelijke vraag nr. 5-1843

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

au ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
Mafia et réseaux criminels similaires - Présence en Belgique - Lutte - Évaluation Maffia en soortgelijke criminele netwerken - Aanwezigheid in België - Bestrijding - Evaluatie 
________________
mafia
criminalité organisée
lutte contre le crime
maffia
georganiseerde misdaad
misdaadbestrijding
________ ________
23/3/2011Verzending vraag
18/10/2011Antwoord
23/3/2011Verzending vraag
18/10/2011Antwoord
________ ________
Aussi posée à : question écrite 5-1844 Aussi posée à : question écrite 5-1844
________ ________
Question n° 5-1843 du 23 mars 2011 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-1843 d.d. 23 maart 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Depuis des décennies, on parle de la présence active et diffuse de réseaux criminels en Belgique. Il s'agit naturellement d'activités criminelles organisées, aux nombreuses ramifications et à l'enracinement structurel. Elles sont liées à diverses contrées et à des pays variés, traditionnellement à Naples et à la Sicile mais aussi à la Russie, la Géorgie, la Chine,... C'est presque un stéréotype : le plus grand flou règne sur ce genre de criminalité. Les médias évoquent régulièrement l'existence de ces réseaux, ainsi que les succès de la police et de la justice, sans fournir une idée globale de leur présence et de leur évolution.

Je souhaiterais une réponse aux questions suivantes :

1) Comment évaluez vous la présence dans notre pays de réseaux criminels aux origines extérieures ? Pour quels réseaux dispose t on de preuves solides de leur activité ? Lesquels sont les plus dangereux et dans quels secteurs exercent ils leurs activités criminelles ?

2) Comment évaluez vous la lutte contre ces réseaux criminels ? Pouvez vous démontrer que notre justice et notre police ont la volonté d'agir contre ces réseaux ou devez vous brosser un tableau pessimiste ? De quels facteurs ou de quels acteurs le succès ou l'échec dépendent ils ? Notre justice et notre police disposent ils d'assez de moyens pour sortir victorieuses de cette lutte ?

3) Dans quelle mesure cette lutte est elle menée au niveau international ? Pouvez vous confirmer que la lutte transfrontalière contre la criminalité organisée est une priorité internationale ? Quelles preuves peut on avancer ?

4) Quelles sont vos prévisions quant au développement des réseaux criminels internationaux ?

 

Al decennia lang duiken er verhalen op over de actieve en wijdverspreide aanwezigheid van criminele netwerken in België. Het gaat hier uiteraard over georganiseerde, vertakte en echte structureel verankerde criminele activiteiten. Deze kunnen verbonden worden aan tal van andere streken en landen, klassiek Napels, Sicilië maar zeker ook Rusland, Georgië, China, … Bijna stereotypisch heerst er bijzonder veel onduidelijkheid over dit soort criminaliteit. Regelmatig berichten de media over het bestaan ervan, over successen van politie en justitie, zonder dat er een omvattend beeld van hun aanwezigheid en evolutie wordt geboden.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Hoe evalueert u de aanwezigheid oorspronkelijk buitenlandse criminele netwerken in ons land? Welke netwerken zijn er op basis van harde bewijzen momenteel actief? Welke zijn hiervan de meest bedreigende en in welke sectoren ontplooien zij hun criminele activiteiten?

2) Hoe evalueert u de bestrijding van deze criminele netwerken? Kan u de slagkracht van onze justitie en politie hieromtrent bewijzen of moet u eerder een pessimistisch beeld schetsen? Waarvan hangt het succes of deficit af, welke factoren of actoren spelen hierbij een doorslaggevende rol? Beschikken onze justitie en politie over voldoende krachtige middelen om deze strijd succesvol aan te binden?

3) Hoe internationaal wordt deze bestrijding aangepakt? Kan u bevestigen dat de internationale strijd tegen de georganiseerde criminaliteit een internationale prioriteit is? Welke bewijzen kunnen daarvoor worden aangehaald?

4) Welke prognose maakt u van de ontwikkeling van deze internationale criminele netwerken?

 
Réponse reçue le 18 octobre 2011 : Antwoord ontvangen op 18 oktober 2011 :

Pour répondre aux questions 1, 2 et 4, je vous renvoie au rapport annuel sur la criminalité organisée en Belgique.

Ce rapport a pour objectif de fournir à intervalles réguliers une image de la criminalité organisée en Belgique. Ce rapport vise également à fixer des priorités et à déterminer une approche ciblée et adéquate de la criminalité organisée.

Les priorités fixées permettent en outre d’organiser les ressources administratives, policières et judiciaires disponibles de manière intelligente responsable. Le rapport annuel sur la criminalité organisée tente ainsi de fournir un cadre de référence.

Ce rapport est rédigé selon un cadre méthodologique et scientifique déterminé, les informations qui y sont reprises proviennent de différents services.

Le rapport 2010 est actuellement finalisé au sein du Service de la Politique criminelle et sera ensuite transmis au Parlement. Il cartographie les organisations criminelles en Belgique et leurs pratiques au cours des années 2007, 2008 et 2009.

Concernant le cadre général de la gestion de la sécurité, le Plan National de Sécurité 2008-2011 est encore en vigueur, il détermine le fonctionnement opérationnel des services de police et de justice. Ce même plan considère l’approche de la criminalité organisée comme étant prioritaire, ce dans les divers phénomènes criminels où cette dernière est présente. La rédaction de plans d’action permet de concrétiser cette approche sur le terrain.

Bien entendu, l’approche de la criminalité organisée nécessite une prise de décisions à un niveau plus élevé.

La lutte contre la criminalité organisée représente un élément important au sein de l’espace de Liberté, de Sécurité et de Justice. La politique européenne en matière de criminalité organisée comporte à la fois des mesures préventives et répressives pour lesquelles la collaboration entre les services (de répression) des différents États membres joue un rôle important. La décision-cadre 2008/841/JAI constitue le cadre général de la politique européenne de lutte contre la criminalité organisée. Cette lutte fait également partie du programme de Stockholm, lequel détermine la politique des affaires intérieures et judiciaire au sein de l’Union pour la période 2010-2014. Un des objectifs du programme est le développement d’une « stratégie de sécurité interne » qui permettrait une lutte coordonnée contre la criminalité transnationale et organisée ainsi qu’un renforcement de la coopération entre les différentes autorités en matière de sécurité.

D’un point de vue structurel, on parle pour la première fois d'un cycle de politique européen de lutte contre la criminalité organisée. Cela implique que sur la base d’une image correcte de la criminalité (OCTA d'Europol) et d’un rapport d’orientation du COSI, un document stratégique a récemment été approuvé au niveau politique. Ce dernier fixe les priorités dans le domaine de la criminalité grave et organisée. Cette initiative a été prise sous l’impulsion de la Police Fédérale au cours de la présidence belge de l’Union européenne durant le second semestre de 2010. L'objectif est à présent que ce document stratégique européen trouve son prolongement au sein des États membres, de sorte que la lutte contre la criminalité soit davantage cohérente et concertée.

Il existe également une stratégie au sein des Nations Unies pour combattre la criminalité organisée. Il s’agit de la « United Nations Convention against Transnational Organized Crime », qui existe depuis septembre 2003. Cette convention et ses trois protocoles additionnels obligent les états qui les ont ratifiés à prendre des mesures spécifiques et à soutenir la lutte contre la criminalité organisée.

In antwoord op uw eerste, tweede en vierde vraag verwijs ik naar het jaarrapport georganiseerde criminaliteit in België.

Dit rapport heeft tot doel om de beeldvorming van de georganiseerde criminaliteit in België op regelmatige tijdstippen weer te geven. Dit rapport heeft ook tot doel om prioriteiten te stellen en de aanpak van georganiseerde criminaliteit gericht en adequaat vorm te geven.

Dit zorgt er ook voor dat de beschikbare administratieve, politie- en gerechtelijke capaciteit op een oordeelkundige en verantwoorde wijze kan worden georiënteerd naar deze prioriteiten. Het jaarrapport georganiseerde criminaliteit tracht dus een referentiekader aan te reiken.

Voor de opmaak van deze rapportage wordt gewerkt binnen een afgebakend en wetenschappelijk onderbouwd methodologisch kader waarbij informatie door verschillende diensten aangeleverd wordt.

Het jaarrapport 2010, dat het beeld over de criminele organisaties in België en hun handelswijzen in kaart brengt voor de jaren 2007, 2008 en 2009, wordt momenteel gefinaliseerd binnen de Dienst voor het Strafrechtelijk beleid en zal daarna aan het Parlement overgemaakt worden.

Daarnaast is, wat het algemeen veiligheidsbeleidskader betreft, nog steeds het Nationaal Veiligheidsplan 2008-2011 in voege dat de operationele werking van onze politie en justitie kadert. In dit plan wordt de aanpak van de georganiseerde criminaliteit prioritair gesteld doorheen diverse criminele fenomenen waarin zij actief is. Via de opmaak van actieplannen krijgt dit uitwerking op het terrein.

Uiteraard vraagt de aanpak van de georganiseerde misdaad ook initiatieven op een hoger beslissingsechelon.

De bestrijding van georganiseerde criminaliteit vormt een belangrijk onderdeel binnen de ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid. Het Europees beleid op het gebied van georganiseerde criminaliteit bevat zowel preventieve als repressieve acties, waarbij samenwerking tussen de (wetshandhavings-)diensten van de lidstaten, een belangrijke rol speelt. Kaderbesluit 2008/841/JBZ vormt het algemeen kader van het Europees beleid wat betreft de bestrijding van georganiseerde criminaliteit. Deze bestrijding maakt ook onderdeel uit van het Stockholm Programma, dat het beleid voor justitie en binnenlandse zaken voor de periode 2010-2014 vorm geeft. Eén van de doelstellingen van dit programma is de uitwerking van een “Interne Veiligheidsstrategie”, die de strijd tegen de transnationale en georganiseerde criminaliteit coördinerend aanpakt en de samenwerking tussen de verschillende autoriteiten op het vlak van veiligheid versterkt.

Structureel bekeken is er momenteel voor het eerst sprake van een Europese beleidscyclus voor de zware en georganiseerde criminaliteit. Dit houdt in dat er op basis van een gedegen criminaliteitsbeeld (OCTA van Europol) en een adviesdocument van het COSI, een onlangs politiek gefiatteerd beleidsdocument met prioriteitenstelling in het domein van de zware en georganiseerde criminaliteit is uitgevaardigd. Dit initiatief is er onder impuls van de Federale Politie gekomen tijdens het Belgische Voorzitterschap van de Europese Unie in de tweede helft van 2010.Het is nu de bedoeling dat dit Europees beleidsdocument navolging krijgt in de lidstaten zodat een meer coherente en op elkaar afgestemde aanpak kan worden bereikt.

Ook binnen de Verenigde Naties is er een strategie om georganiseerde criminaliteit te tackelen. Het gaat om de “United Nations Convention against Transnational Organized Crime”, in voege sinds september 2003. Deze conventie en haar drie aanvullende protocollen verbindt de ratificerende staten ertoe om bepaalde maatregelen te treffen en ondersteuning te bieden in de strijd tegen de georganiseerde misdaad.