SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2013-2014 Zitting 2013-2014
________________
5 décembre 2013 5 december 2013
________________
Question écrite n° 5-10534 Schriftelijke vraag nr. 5-10534

de Nele Lijnen (Open Vld)

van Nele Lijnen (Open Vld)

au vice-premier ministre et ministre des Pensions

aan de vice-eersteminister en minister van Pensioenen
________________
Pension de survie - Étranger - Fraction de pension grâce à une activité à l'étranger Overlevingspensioen - Buitenland - Pensioenbreuk door werk in het buitenland 
________________
prestation aux survivants
uitkering aan nabestaanden
________ ________
5/12/2013Verzending vraag
13/2/2014Rappel
14/3/2014Rappel
18/3/2014Antwoord
5/12/2013Verzending vraag
13/2/2014Rappel
14/3/2014Rappel
18/3/2014Antwoord
________ ________
Question n° 5-10534 du 5 décembre 2013 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-10534 d.d. 5 december 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

On m'a récemment signalé que la pension de survie du conjoint survivant poserait problème lorsqu'il est question d'une fraction de pension constituée grâce à une activité à l'étranger. Il s'agissait d'une personne comptant 50 années de carrière et qui bénéficiait donc d'une pension très confortable. À son décès, la pension a été réduite à quelque 60 % du montant antérieur, alors qu'en Belgique la pension de survie s'élève à 80 %. Ce serait la conséquence d'une fraction de pension due au fait que les 20 dernières années de carrière se situaient à l'étranger et ne seraient pas prises en compte. Les personnes qui sont dans cette situation sont évidemment fort frustrées de la législation en vigueur.

Voici donc mes questions au ministre :

1) Est-il exact que, si les dernières années de la carrière se sont déroulées à l'étranger, une fraction de pension peut entraîner que ces années ne comptent pas pour la pension de survie du conjoint survivant, et que la pension est calculée comme s'il s'agissait d'une pension incomplète ?

2) Le ministre sait-il que la pension de survie constituée à l'étranger par le conjoint défunt est réduite de plus de la moitié, voire complètement ?

3) Des conventions bilatérales ou multilatérales concernent-elles les pensions que les Belges se sont constituées à l'étranger ?

4) Je souhaiterais un aperçu, ventilé par pays, des pourcentages appliqués aux pensions de survie constituées à l'étranger.

5) Combien de Belges se trouvent-ils dans ce cas ? Je souhaiterais un relevé par pays.

6) Le ministre est-il prêt à prendre des initiatives en la matière ? Le problème a-t-il déjà fait l'objet de contacts au niveau européen ?

 

Recent is mij onder de aandacht gebracht dat er problemen zouden ontstaan met het overlevingspensioen van de overlevende echtgenoot wanneer er sprake zou zijn van een pensioenbreuk door werk in het buitenland. Het betrof een persoon die een loopbaan van 50 jaar had opgebouwd en daardoor kon rekenen op een royaal pensioen. Na het overlijden werd dit pensioen gereduceerd tot ongeveer 60 % van het bedrag, terwijl het overlevingspensioen in België 80 % is. Dit zou te maken hebben met een pensioenbreuk die is opgetreden doordat de laatste 20 jaar van de loopbaan hebben plaatsgevonden in het buitenland en deze jaren anciënniteit niet zijn meegeteld. Personen die zich in deze situatie bevinden, zijn uiteraard zeer teleurgesteld in de vigerende wetgeving hieromtrent.

Ik heb daarom volgende vragen voor de geachte minister:

1) Klopt het dat zich, wanneer de laatste jaren van de loopbaan zich afspelen in het buitenland, er een pensioenbreuk kan optreden waardoor deze jaren niet worden meegeteld bij het overlevingspensioen van de overblijvende echtgenoot? En het pensioen dus wordt berekend alsof er geen volledige loopbaan heeft plaatsgevonden?

2) Is de geachte minister op de hoogte van het feit dat het overlevingspensioen dat is opgebouwd door de overleden echtgenoot in het buitenland wordt gereduceerd tot minder dan de helft of helemaal niet wordt uitbetaald?

3) Zijn er bilaterale of multilaterale overeenkomsten met derde landen aangaande het pensioen van Belgen dat is opgebouwd in het buitenland?

4) Graag had ik een overzicht gekregen van de gehanteerde percentages voor het overlevingspensioen dat is opgebouwd in het buitenland, dit opgedeeld per land.

5) Hoeveel Belgen bevinden zich in deze situatie? Graag had ik hierbij ook een overzicht gekregen per land.

6) Is de geachte minister bereid hieromtrent initiatieven te nemen? Zijn er omtrent deze problematiek al contacten geweest binnen de Europese context?

 
Réponse reçue le 18 mars 2014 : Antwoord ontvangen op 18 maart 2014 :

En réponse aux questions de l’honorable membre, je puis vous signaler ce qui suit :

1) Chaque pays est compétent de manière autonome pour fixer les conditions d’adhésion jusque et y compris les modalités de paiement de ses droits en matière de sécurité sociale, en ce compris les pensions.

Les traités européens et conclus par la Belgique en matière de sécurité sociale garantissent que les années accomplies à l’étranger sont prises en considération pour un calcul hypothétique théorique des droits globaux comme si la carrière globale s’était déroulée en Belgique. Ceci se fait pour activer, malgré une carrière belge limitée, certaines garanties qui ont été intégrées dans le système belge de pension. Au terme de cette construction entraînant éventuellement une majoration du montant calcul, l’on fait un calcul proportionnel par lequel le montant définitif de la pension belge est fixé. Il va de soi que chaque pays verse finalement ses propres droits, une pension complète sera dès lors toujours constituée de la somme des différentes pensions partielles nationales.

Ceci signifie aussi que s’il n’existe pas de traités avec certains pays, aucune totalisation des périodes d’assurance n’est possible.

2) Les règles pour la totalisation des périodes d’assurance s’appliquent aussi bien aux pensions de retraite qu’aux pensions de survie. Ces règles reprises dans des traités internationaux de sécurité sociale partent d’une protection maximale du citoyen et non pas d’une limitation de ses droits. De plus, une pension de survie belge est payable pour les Belges partout dans le monde. Il demeure toutefois que chaque pays reste responsable de son propre régime de pension.

3) Multilatéralement avec les pays de l’UE/EEE/la Suisse.

Bilatéralement avec 21 pays : Algérie, Australie, Bosnie-Herzégovine, Canada, Chili, RD Congo, Philippines, Inde, Israël, Japn, Macedoine, Marokko, Monténégro, Québec, Saint Marin, Servie, Tunisie, Turquie, Uruguay, États-Unis, Corée du Sud.

4) Il n’existe aucun pourcentage par pays, tout dépend du rapport entre les prestations en Belgique et à l’étranger et la mesure de l’ampleur des prestations de pension dans les pays distincts. En d’autres termes, chaque pension mixte Belgique/étranger doit être individuellement déterminée et est potentiellement différente.

5)

Code ISO

Pays Pension de survie étrangère

Belge

Autre nationalité

Total

MA

MAROC

65

58

123

ZA

AFRIQUE DU SUD

1

1

2

AR

ARGENTINE

1

1

2

AT

AUTRICHE

144

75

219

AU

AUSTRALIE

6

46

52

BA

BOSNIE-HERZEGOVINE

4

2

6

BG

BULGARIE

0

2

2

BR

BRESIL

1

0

1

CA

CANADA

109

570

679

CH

SUISSE

187

246

433

CL

CHILI

2

5

7

CS

SERBIE-MONTENEGRO

5

4

9

CY

CHYPRE

1

0

1

CZ

TCHEQUIE

10

13

23

DE

ALLEMAGNE

12.878

3.934

16.812

DK

DANEMARK

3

9

12

DZ

ALGERIE

18

74

92

ES

ESPAGNE

311

4.088

4.399

FI

FINLANDE

1

9

10

FR

FRANCE

15.473

6.234

21.707

GB

ROYAUME-UNI

503

543

1.046

GI

GIBRALTAR

0

1

1

GR

GRECE

44

719

763

HR

CROATIE

9

14

23

HU

HONGRIE

17

11

28

IE

IRLANDE

6

6

12

IL

ISRAEL

4

2

6

IS

ISLANDE

1

0

1

IT

ITALIE

1.193

14.686

15.879

JP

JAPON

0

27

27

LA

LAOS

0

1

1

LI

LIECHTENSTEIN

1

0

1

LU

G.D. LUXEMBOURG

1.953

419

2.372

MC

MONACO

0

2

2

MK

MACEDOINE

2

5

7

MX

MEXIQUE

1

0

1

NL

PAYS-BAS

1.560

1.017

2.577

NO

NORVEGE

11

7

18

PL

POLOGNE

65

125

190

PT

PORTUGAL

37

426

463

RO

ROUMANIE

0

1

1

SE

SUEDE

22

48

70

SI

SLOVENIE

9

11

20

SK

SLOVAQUIE

3

5

8

SM

SAINT MARIN

0

2

2

TN

TUNISIE

15

27

42

TR

TURQUIE

41

312

353

US

ETATS UNIS D'AMERIQUE

47

78

125

UY

URUGUAY

1

2

3

XK

KOSOVO

1

0

1

YU

YOUGOSLAVIE

10

10

20

total


34.776

33.878

68.654


6) Le régime actuel découle du Règlement européen. C’est un régime équitable.

In antwoord op de vragen van het geachte lid kan ik het volgende melden:

1) Ieder land is autonoom bevoegd voor het vaststellen van de toetredingsvoorwaarden tot en modaliteiten van uitkering van zijn rechten inzake sociale zekerheid, inclusief de pensioenen.

Europese verdragen en door België afgesloten verdragen inzake de sociale zekerheid garanderen dat de jaren vervuld in het buitenland in aanmerking worden genomen voor een theoretische hypothetische berekening van de globale rechten net alsof de totale loopbaan zich in België zou hebben afgespeeld. Dit gebeurt om bepaalde garanties die in het Belgische pensioensysteem zijn ingebouwd te activeren ondanks een beperkte Belgische loopbaan. Na afloop van deze constructie met eventueel een verhoging van het berekende bedrag tot gevolg wordt er een evenredige berekening gemaakt waarbij het definitieve Belgische pensioenbedrag vastligt. Het spreekt voor zich dat ieder land uiteindelijk zijn eigen rechten uitkeert, een volledig pensioen zal dan ook altijd bestaan uit de som van de verschillende nationale deelpensioenen.

Dit betekent ook dat indien er geen verdragen bestaan met bepaalde landen er geen samentelling van de verzekeringstijdvakken mogelijk is.

2) De regels voor de samentelling van de verzekeringstijdvakken gelden zowel voor de rustpensioenen als de overlevingspensioenen. Deze regels opgenomen in internationale verdragen inzake sociale zekerheid gaan uit van een maximale bescherming van de burger en niet van een beperking van zijn rechten. Bovendien is een Belgisch overlevingspensioen voor Belgen overal in de wereld betaalbaar. Het blijft echter wel zo dat ieder land verantwoordelijk blijft voor zijn eigen pensioenstelsel.

3) Multilateraal met de landen van de EU/EER/Zwitserland.

Bilateraal met 21 landen : Algerije, Australië, Bosnië-Herzegovina, Canada, Chili, DR Congo, Filippijnen, India, Israël, Japan, Macedonië, Marokko, Montenegro, Québec, San Marino, Servië, Tunesië, Turkije, Uruguay, Verenigde Staten, Zuid-Korea.

4) Er bestaat geen percentage per land , alles hangt af van de verhouding tussen de prestaties in België en het buitenland en de mate van hoogte van de pensioenuitkeringen in de onderscheiden landen. Met andere woorden elk gemengd pensioen binnen/buitenland moet individueel worden bepaald en is potentieel verschillend.

5)

ISO-code

Land buitenlands OLP

Belg

Andere nationaliteit

Totaal

MA

MAROKKO

65

58

123

ZA

ZUID AFRIKA

1

1

2

AR

ARGENTINIE

1

1

2

AT

OOSTENRIJK

144

75

219

AU

AUSTRALIE

6

46

52

BA

BOSNIE-HERZEGOWINA

4

2

6

BG

BULGARIJE

0

2

2

BR

BRAZILIE

1

0

1

CA

CANADA

109

570

679

CH

ZWITSERLAND

187

246

433

CL

CHILI

2

5

7

CS

SERVIE-MONTENEGRO

5

4

9

CY

CYPRUS

1

0

1

CZ

TSJECHIE

10

13

23

DE

DUITSLAND

12.878

3.934

16.812

DK

DENEMARKEN

3

9

12

DZ

ALGERIJE

18

74

92

ES

SPANJE

311

4.088

4.399

FI

FINLAND

1

9

10

FR

FRANKRIJK

15.473

6.234

21.707

GB

VERENIGD-KONINKRIJK

503

543

1.046

GI

GIBRALTAR

0

1

1

GR

GRIEKENLAND

44

719

763

HR

KROATIE

9

14

23

HU

HONGARIJE

17

11

28

IE

IERLAND

6

6

12

IL

ISRAEL

4

2

6

IS

IJSLAND

1

0

1

IT

ITALIE

1.193

14.686

15.879

JP

JAPAN

0

27

27

LA

LAOS

0

1

1

LI

LIECHTENSTEIN

1

0

1

LU

G.H. LUXEMBURG

1.953

419

2.372

MC

MONACO

0

2

2

MK

MACEDONIE

2

5

7

MX

MEXICO

1

0

1

NL

NEDERLAND

1.560

1.017

2.577

NO

NOORWEGEN

11

7

18

PL

POLEN

65

125

190

PT

PORTUGAL

37

426

463

RO

ROEMENIE

0

1

1

SE

ZWEDEN

22

48

70

SI

SLOVENIE

9

11

20

SK

SLOWAKIJE

3

5

8

SM

SAN MARINO

0

2

2

TN

TUNESIE

15

27

42

TR

TURKIJE

41

312

353

US

VERENIGDE STATEN VAN AMERIKA

47

78

125

UY

URUGUAY

1

2

3

XK

KOSOVO

1

0

1

YU

JOEGOSLAVIE

10

10

20

totaal


34.776

33.878

68.654


6) De huidige regeling spruit voort uit de Europese Verordening. Het is een billijke regeling.