SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
28 janvier 2011 28 januari 2011
________________
Question écrite n° 5-1028 Schriftelijke vraag nr. 5-1028

de Inge Faes (N-VA)

van Inge Faes (N-VA)

au ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
Grâces - Demandes - Octrois - Mesures collectives - Répartition régionale Genade - Verzoeken - Toekenningen - Collectieve maatregelen - Regionale verdeling 
________________
prescription de peine
statistique officielle
répartition géographique de la population
strafverjaring
officiële statistiek
geografische spreiding van de bevolking
________ ________
28/1/2011Verzending vraag
28/2/2011Antwoord
28/1/2011Verzending vraag
28/2/2011Antwoord
________ ________
Question n° 5-1028 du 28 janvier 2011 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-1028 d.d. 28 januari 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Le droit de grâce constitue une prérogative royale instaurée par l'article 110 de la Constitution. Le Roi a le droit de remettre ou de réduire les peines prononcées par les juges, sauf ce qui est statué relativement aux ministres et aux membres des Gouvernements de Communauté et de Région. Le Roi a le droit de dispenser d'exécuter tout ou partie d'une peine. Il peut aussi la réduire, la modifier ou accorder un délai d'épreuve.

La demande de grâce doit être adressée par lettre à Sa Majesté le Roi et mentionner les motifs que l'on estime pouvoir invoquer. Le Roi prend une décision sur la proposition du ministre, lequel doit recueillir l'avis préalable des instances compétentes. Le service des Grâces du Service public fédéral (SPF) Justice traite les demandes de grâce relevant des compétences du SPF Justice. Les questions relevant des compétences d'autres départements sont traitées par ceux-ci.

Le droit de grâce est donc une forme de droit où chaque cas est examiné individuellement. À nos yeux, l'arbitraire n'est pas bien loin. Afin de pouvoir distinguer un peu de cohérence dans cette mesure archaïque, je souhaiterais une réponse aux questions suivantes :

1) Depuis 2005, combien de demandes de grâce ont-elles été introduites chaque année ?

2) Combien de celles-ci ont-elles été accueillies favorablement par le Roi ?

3) Dans combien de cas la grâce accordée par le Roi faisait-elle partie d'une grâce collective ?

4) Depuis 2005, dans combien de cas annuels s'agissait-il d'une demande de remise d'amende et dans combien de cas annuels le Roi l'a-t-elle accueillie favorablement ?

5) Sur l'ensemble des demandes annuelles de grâce depuis 2005, combien émanaient de requérants flamands, wallons, bruxellois et germanophones et quelle est la proportion d'acceptation dans chaque catégorie ?

 

Het genaderecht is een koninklijk prerogatief dat is ingesteld bij artikel 110 van de Grondwet. De Koning heeft het recht de door de rechters uitgesproken straffen kwijt te schelden of te verminderen, behoudens hetgeen ten aanzien van de ministers en van de leden van de gemeenschaps- en gewestregeringen is bepaald. De Koning heeft het recht de uitvoering van de straf of een gedeelte ervan kwijt te schelden. Hij kan de straf ook verminderen of omzetten of een proeftijd toestaan.

Het verzoek tot genade moet per brief gericht worden tot Zijne Majesteit de Koning met vermelding van de redenen die men denkt te kunnen inroepen. Op voorstel van de minister, die vooraf het advies van de bevoegde overheden inwint, neemt de Koning hierover een beslissing. De dienst Genade van de Federale Overheidsdienst (FOD) Justitie behandelt de genadeverzoeken die tot de bevoegdheid van de FOD Justitie behoren. Aangelegenheden die behoren tot de bevoegdheid van andere departementen worden door de betrokken departementen behandeld.

Het genaderecht is dus een vorm van recht, waarbij elk geval individueel wordt beoordeeld. Willekeur lijkt ons dus nooit veraf. Om in deze archaïsche regeling toch enige coherentie te kunnen vinden, hoop ik een antwoord te krijgen op volgende vragen.

1) Hoeveel genadeverzoeken zijn sinds 2005 jaarlijks ingediend?

2) Hoeveel daarvan werden door de Koning ingewilligd?

3) Hoeveel gevallen waarvoor de Koning genade verleende, maakten deel uit van een collectieve genade?

4) In hoeveel gevallen per jaar sinds 2005 gaat het om een vraag tot kwijtschelding van boetes en in hoeveel genadeverzoeken ging de Koning in op deze verzoeken?

5) Van het aantal genadeverzoeken per jaar sinds 2005, hoeveel kwamen van Vlaamse, Waalse, Brusselse en Duitstalige aanvragers en wat is de verhouding tussen het genadeverzoek en de inwilliging per categorie?

 
Réponse reçue le 28 février 2011 : Antwoord ontvangen op 28 februari 2011 :

1) et 2) : voir tableaux en annexe.

À partir de l’année 2007, les statistiques ont été informatisées.

Pour les années 2005 et 2006 je dispose des données manuelles globales suivantes :

2005 :

  • demandes totales de grâce :1 899

  • décisions positives : 333

2006 :

  • demandes totales de grâce : 1 530

  • décisions positives : 286

3) Le dernier arrête royal de grâce collective remonte au 26 juin 1993.

4) Je ne dispose pas des données statistiques en fonction de la nature de la condamnation (amende, déchéance du droit de conduire, peine d’emprisonnement etc.)

Une même demande de grâce peut par ailleurs concerner plusieurs sortes de condamnation.

5) Voir annexes.

Je ne dispose pas de données statistiques informatisées divisées par demandeurs de grâces flamands, wallons, bruxellois et germanophones. Les dossiers sont répartis (Néerlandais-Français) en fonction de la langue dans laquelle la condamnation a été prononcée. Les condamnations en langue allemande étant rendues dans le ressort de la cour d’appel de Liège sont encodées dans la rubrique francophone.

Le droit de grâce peut être considéré comme un instrument susceptible de corriger, de manière personnalisée, les effets inéquitables de l’application des peines, soit en les annulant ou en les allégeant.

Le droit de grâce permet de tenir compte de circonstances exceptionnelles qui, au moment du jugement n’étaient pas connues ou ne pouvaient être prévues et qui, si elles avaient été connues auraient incité le juge à prononcer une autre peine.

Le droit de grâce ne peut dès lors être considéré comme une voie de recours contre une décision motivée.

Le droit de grâce ainsi conçu ne contrecarre nullement l’efficacité des décisions judiciaires et de l’exécution des peines mais concourt au contraire à une exécution des peines humaine, juste et précise et à une politique pénale cohérente.

Annexe

Nombre de requêtes en grâce


2007

2008

2009

2010

N

771

708

631

624

F

883

767

701

632

Total

1 604

1 475

1 332

1 256



Nombre d'arrêtés royaux d'octroi


2007

2008

2009

2010

N

63

17

23

6

F

232

139

73

69

Total

295

156

96

75

Source :GRADATA au 24 janvier 2011

Remarque

Étant donné la longueur de la procédure, les octrois d'une année ne se rapportent pas nécessairement aux requêtes en grâce reçues cette même année.

1) en 2): zie tabellen in bijlage.

Vanaf het jaar 2007 zijn de statistische gegevens geïnformatiseerd.

Voor 2005 en 2006 heb ik volgende manuele globale cijfers:

2005:

  • totaal genadeverzoeken: 1 899

  • positieve eindbeslissingen: 333

2006:

  • totaal genadeverzoeken: 1 530

  • positieve eindbeslissingen: 286

3) Sinds 26 juni 1993 zijn geen koninklijke besluiten van collectieve genade meer genomen.

4) Ik beschik niet over statistische gegevens, opgesplitst volgens de aard van de veroordeling (boetes, rijverboden, gevangenisstraffen enz.)

Een zelfde genadeverzoek kan immers betrekking hebben op meerdere soorten veroordelingen.

5) Zie bijlage.

Ik beschik niet over geïnformatiseerde statistische gegevens opgesplitst volgens Vlaamse, Waalse, Brusselse en Duitstalige aanvragers.

De dossiers zijn opgesplitst (Nederlands-Frans) volgens de taal waarin het vonnis werd geveld. De veroordelingen in de Duitse taal, ressorterend onder het Hof van Beroep van Luik, zijn toegevoegd bij de rubriek Franstalig (Fr).

Het genaderecht dient begrepen te worden als bijsturinginstrument dat kan worden aangewend om onbillijke gevolgen van toepassing van straffen, op gerichte wijze, ongedaan te maken of te verlichten.

Het genaderecht laat toe rekening te houden met uitzonderlijke omstandigheden die, op het ogenblik van de rechterlijke beslissing, niet waren gekend of konden worden voorzien en die, indien ze waren gekend, de rechter ertoe hadden aangezet een andere straf op te leggen.

Het genaderecht mag dus niet beschouwd worden als beroepsmogelijkheid na een gemotiveerde rechterlijke beslissing.

Het recht van genade, aldus opgevat, belemmert geenszins de efficiëntie van de rechtspraak en de strafuitvoering, maar draagt integendeel bij tot een humane, billijke en accurate strafuitvoering en correct strafbeleid.

Bijlage

Aantal genadeverzoekschriften


2007

2008

2009

2010

N

771

708

631

624

F

883

767

701

632

Totaal

1 604

1 475

1 332

1 256



Aantal bij koninklijk besluit ingewilligde genadeverzoeken


2007

2008

2009

2010

N

63

17

23

6

F

232

139

73

69

Totaal

295

156

96

75

Bron: GRADATA op 24 januari 2011

Opmerking

Gelet op de tijdsduur van de procedure, stemmen het aantal ingewilligde verzoeken van één jaar niet noodzakelijk overeen met het aantal genadeverzoekschriften van datzelfde jaar.