SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2013-2014 Zitting 2013-2014
________________
24 octobre 2013 24 oktober 2013
________________
Question écrite n° 5-10213 Schriftelijke vraag nr. 5-10213

de Willy Demeyer (PS)

van Willy Demeyer (PS)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, chargée de Beliris et des Institutions culturelles fédérales

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen
________________
Antibiotiques - Elevage industriel - Surexposition - Résistance - Antibiorésistance humaine - Mesures pour réduire la consommation Antibiotica - Intensieve veehouderij - Overdreven blootstelling - Resistentie - Antibioticaresistentie bij mensen - Maatregelen om het gebruik te verminderen 
________________
antibiotique
maladie infectieuse
élevage intensif
Agence fédérale pour la sécurité de la chaîne alimentaire
maladie d'origine alimentaire
antibioticum
infectieziekte
intensieve fokkerij
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
door voedsel overgedragen ziekte
________ ________
24/10/2013Verzending vraag
28/4/2014Einde zittingsperiode
24/10/2013Verzending vraag
28/4/2014Einde zittingsperiode
________ ________
Aussi posée à : question écrite 5-10214 Aussi posée à : question écrite 5-10214
________ ________
Question n° 5-10213 du 24 octobre 2013 : (Question posée en français) Vraag nr. 5-10213 d.d. 24 oktober 2013 : (Vraag gesteld in het Frans)

Dans l'Union européenne, environ 25 000 personnes meurent chaque année d'infections qui sont devenues résistantes aux antibiotiques suite à de mauvais comportements de prescription.

Il s'agit là d'un grave problème de santé publique, dont l'origine réside, au moins en partie, au niveau des modes de production intensifs de l'élevage animal.

En effet, la promiscuité et l'absence de diversité génétique qui caractérisent les modes de production intensifs offrent des conditions idéales à l'apparition rapide et à la diffusion de pathogènes antibiorésistants. Cette antibiorésistance se transmet à d'autres bactéries et se distribue dans tous l'écosystème. En ce qui concerne la transmission de l'antibiorésistance de l'animal à l'homme, elle est attestée par la littérature scientifique.

Je me réfère ici à une communication scientifique de l'Agence fédérale chargée de la sécurité de la chaîne alimentaire (AFSCA), datée de janvier 2011 sur "les animaux et la production animale comme source de l'antibiorésistance pour les humains". Des données collectées par l'AFSCA, il ressort que :

- Les ventes d'antibiotiques n'ont cessé de croître entre 1999 et 2006, pour atteindre environ 120 tonnes en 2006, dont environ trois quarts sont prescrits par les vétérinaires.

- L'exposition des animaux aux antibiotiques a fortement augmenté - l'utilisation préventive d'antibiotiques passant, à titre d'exemple, de +/-55 % en 2003 à presque 90 % en 2010 !

Ces constats doivent nous pousser à davantage de vigilance dans l'usage des antibiotiques pour les animaux d'élevage.

Mes questions sont dès lors les suivantes :

1) Comment l'honorable ministre évalue-t-elle aujourd'hui l'ampleur de l'utilisation d'antibiotiques dans l'élevage intensif et son incidence sur l'antibiorésistance et l'antibiorésistance transmise aux humains ?

2) Peut-elle actualiser les données ci-dessus concernant la vente des antibiotiques et l'exposition des animaux d'élevage aux antibiotiques ?

3) D'après la communication évoquée ci-dessus, l'AFSCA a renforcé, depuis 2011, l'enregistrement de l'antibiorésistance par une surveillance plus grande des germes indicateurs (bovins, porcs, volaille…) et enregistre désormais systématiquement l'utilisation des antibiotiques en vue d'une plus grande transparence. Quels sont les premiers constats qui ressortent de ces mesures ?

4) De manière générale, l'honorable ministre peut-elle indiquer ce qui a été mis en œuvre pour promouvoir une utilisation moindre et plus raisonnable des antibiotiques au niveau de l'élevage industriel ?

 

In de Europese Unie overlijden jaarlijks ongeveer 25 000 mensen aan de gevolgen van antibioticaresistente infecties die te wijten zijn aan een verkeerd voorschrijfgedrag.

Het is een ernstig volksgezondheidsprobleem, dat - althans voor een deel - zijn oorsprong vindt in de intensieve veeteeltmethoden.

Het op elkaar geperst zitten en de verminderde genetische diversiteit, kenmerkend voor intensieve productie, zijn ideale omstandigheden voor de snelle verspreiding van antibioticaresistente ziekteverwekkers. Deze antibioticaresistentie gaat over op andere bacteriën en verspreidt zich over heel het ecosysteem. De overdracht van antibioticaresistentie van dieren op mensen is aangetoond in wetenschappelijke publicaties.

Ik verwijs hier naar een wetenschappelijke mededeling van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) van januari 2011 over “dieren en dierlijke productie als bron voor de antibiotica-resistentie bij de mens”. Uit de gegevens verzameld door het FAVV blijkt dat :

De verkoop van antibiotica tussen 1999 en 2006  gestegen is tot ongeveer 120 ton in 2006, waarvan ongeveer drie kwart voorgeschreven door veeartsen.

De blootstelling van dieren aan antibiotica is sterk toegenomen. Het preventief gebruik van antibiotica is bijvoorbeeld gestegen van ongeveer 55% in 2003 tot bijna 90% in 2010 !

Deze vaststellingen moeten ons tot meer voorzichtigheid aanzetten bij het gebruik van antibiotica bij de dieren.

Mijn vragen zijn de volgende:

1) Hoe evalueert de minister momenteel de omvang van het gebruik van antibiotica in de intensieve teelt en de kans op antibioticaresistentie en antibioticaresistentie overgedragen op mensen?

2) Kan ze de onderstaande gegevens aangaande de verkoop van antibiotica en de blootstelling van dieren actualiseren ?

3)Volgens de bovenstaande mededeling van het FAVV wordt, sinds 2011, antibioticaresistentie beter geregistreerd door een grotere waakzaamheid voor indicatorkiemen (vee, varkens, kippen …) en wordt het gebruik van antibiotica nu systematisch geregistreerd met het oog op meer duidelijkheid. Wat zijn de eerste vaststellingen die uit deze maatregelen voortvloeien?

4) Kan de minister meedelen wat werd ondernomen om het gebruik van antibiotica te doen dalen en mensen aan te zetten tot een verstandig gebruik van antibiotica in de industriële veehouderij?