SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2013-2014 Zitting 2013-2014
________________
23 octobre 2013 23 oktober 2013
________________
Question écrite n° 5-10179 Schriftelijke vraag nr. 5-10179

de Nele Lijnen (Open Vld)

van Nele Lijnen (Open Vld)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, chargée de Beliris et des Institutions culturelles fédérales

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen
________________
l'avis du Conseil supérieur de la santé en matière d'ichtyothérapie het advies van de Hoge Gezondheidsraad inzake ichtiotherapie 
________________
profession paramédicale
maladie infectieuse
Conseil supérieur de la santé
maladie de la peau
paramedisch beroep
infectieziekte
Hoge Gezondheidsraad
huidziekte
________ ________
23/10/2013Verzending vraag
6/1/2014Rappel
13/2/2014Rappel
19/3/2014Herkwalificatie
21/3/2014Antwoord
23/10/2013Verzending vraag
6/1/2014Rappel
13/2/2014Rappel
19/3/2014Herkwalificatie
21/3/2014Antwoord
________ ________
Requalification de : demande d'explications 5-3831
Requalifiée en : demande d'explications 5-4929
Requalification de : demande d'explications 5-3831
Requalifiée en : demande d'explications 5-4929
________ ________
Question n° 5-10179 du 23 octobre 2013 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-10179 d.d. 23 oktober 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

L'ichtyothérapie est une forme de pédicure faisant intervenir de petits poissons, les Garra Rufa. Cette thérapie était autrefois essentiellement proposée dans des pays tels que la Turquie et la Grèce mais actuellement, on peut également la suivre en Belgique. Elle est surtout utilisée pour les personnes souffrant de psoriasis étant donné que ces petits poissons mangent les cellules de peau morte. La semaine dernière, le Conseil supérieur de la santé a conseillé au gouvernement d'interdire ce traitement en Belgique en raison des risques d'infections qu'il comporte.

Je souhaiterais poser les questions suivantes à la ministre :

1) Quelle est votre position par rapport à l'avis du Conseil supérieur de la santé ? Estimez-vous nécessaire et opportun d'interdire ce traitement ?

2) Quels sont les effets indésirables de cette thérapie ? Quels en sont les effets bénéfiques ?

3) Ce traitement est-il souvent proposé en Belgique ?

4) Quelles mesures comptez-vous prendre à la suite de cet avis ? Selon quel calendrier ?

 

Ichtiotherapie is een vorm van pedicure met kleine visjes, de Garra Rufa vissen. Vroeger werd dit vooral aangeboden in landen zoals Turkije en Griekenland, maar tegenwoordig kan je ook in België deze therapie volgen. Deze therapie wordt vooral gebruikt door psoriasispatiënten aangezien de visjes de overtollige en dode huidcellen weg eten. Vorige week gaf de Hoge Gezondheidsraad het advies aan de regering om deze therapie in België te verbieden omdat er bij deze behandeling een kans bestaat op infecties.

Ik heb volgende vragen voor de minister:

1) Hoe staat u tegenover het advies van de Hoge gezondheidsraad? Vindt u het nuttig en aangewezen om dit te verbieden?

2) Wat zijn de ongewenste effecten van dergelijke therapie? Wat zijn de heilzame effecten van deze therapie?

3) Wordt deze behandeling frequent aangeboden in België?

4) Welke maatregelen zult u nemen naar aanleiding van dit advies? Welke timing voorziet u?

 
Réponse reçue le 21 mars 2014 : Antwoord ontvangen op 21 maart 2014 :

Vous m’interrogez sur la fréquence de ce « traitement », ou de cette activité en notre pays. Comme il s’agit d’une activité non réglementée, le Conseil Supérieur de la Santé n’a pu qu’apporter une estimation. 

Le Conseil estime qu’une centaine de centres sont en activité dans notre pays. En France, l’Agence nationale de sécurité sanitaire mentionne un nombre estimé à « plusieurs centaines ». 

Le rapport du Conseil Supérieur de la Santé souligne qu’il n’y a aucun motif scientifique justifiant un but thérapeutique de cette pratique.

Il ne peut donc s’agir que d’un procédé aux fins esthétiques ou de bien-être, ce qui est important pour évaluer les risques encourus par les utilisateurs, le personnel et le sort réservé aux animaux. 

La probabilité d’infections resterait faible. Mais certaines peuvent néanmoins impliquer des risques majeurs. De plus, certaines procédures de désinfection sont rendues plus difficiles parce qu’il faut prendre en compte la survie des poissons. Enfin, certaines maladies (par exemple l’eczéma, le psoriasis, le diabète, infections du pied, déficit immunitaire, etc.) peuvent augmenter le risque pour le client lui-même ou constituer un risque pour d’autres clients.  

Le Conseil supérieur émet un avis défavorable au sujet de la création ou du maintien de tels centres en Belgique. Si la pratique ne devait pas être interdite, une réglementation très stricte s’impose. Le Conseil supérieur de la Santé belge énumère des mesures à prendre au cas où la pratique ne serait pas interdite. 

Le choix entre interdiction totale et réglementation stricte se pose également à l’étranger. Plusieurs états des Etats-Unis et du Canada en ont interdit la pratique, d’autres pas. En France, on plaide pour un encadrement par une réglementation et un suivi adapté. On surveille l’information aux utilisateurs et leur consentement , la publicité et le risque d’exercice illégal de la médecine dans les centres qui prétendent faire le tri des clients en portant un diagnostic. 

Étant donné les risques du « fish pédicure », l’absence de but thérapeutique et les effets cosmétiques limités (le Conseil Supérieur mentionne la recherche de sensations particulières) ; il est clair qu’on ne peut pas exclure d’avance une interdiction du procédé. De toute façon, une réglementation stricte s’imposera. 

En premier lieu, j’ai suivi la recommandation du Conseil Supérieur et j’ai demandé l’avis du Conseil du Bien-être des animaux. La protection des animaux doit aussi être prise en compte, mêmes si les risques sanitaires sont sous contrôle.

U vraagt naar de frequentie van deze “behandeling” of beter activiteit in ons land.  Gezien het om een niet gereglementeerde en niet geregistreerde activiteit gaat, kon de Hoge Gezondheidsraad enkel een schatting weergeven. De Raad veronderstelt dat er zo’n 100 centra zijn in ons land met fish pedicure. 

Het Franse Agence nationale de sécurité sanitaire, schat het aantal in Frankrijk op enkele honderden. In elk geval is er de laatste jaren zowat over heel Europa een toename geweest van het aantal centra. 

Het rapport van de Hoge Gezondheidsraad onderstreept dat er geen enkel wetenschappelijk argument bestaat voor enig therapeutisch nut van deze activiteit. 

Het gaat dus enkel om een procedé voor esthetische doeleinden of “wellness”. Dit is uiteraard een belangrijk element bij het afwegen van de risico’s die gelopen worden door de gebruikers/cliënten, het personeel en van de behandeling van de diertjes. 

Het infectierisico blijft heel beperkt. Maar bepaalde infecties kunnen mogelijks grote complicaties veroorzaken. Het is belangrijk te weten dat bepaalde desinfectie-procedures niet kunnen toegepast worden omdat deze de overleving van de visjes zouden bedreigen. Tenslotte kunnen bepaalde ziekten bij de gebruikers (bijvoorbeeld eczema, psoriasis, diabetes, immuundeficiëntie, voetinfecties, enz.) het risico verhogen voor de cliënt zelf of andere cliënten besmetten. 

De Hoge Gezondheidsraad bracht een ongunstig advies uit over het bestaan van dergelijke centra en de verdere oprichting ervan. Indien deze praktijk niet verboden wordt, is volgens de Hoge Raad een strikte reglementering vereist. De Hoge Raad somt alle maatregelen op die moeten genomen worden in de hypothese dat de praktijk niet zou verboden worden. 

De keuze tussen een totaal verbod en een strikte reglementering, stelde zich ook in het buitenland. Verschillende staten van de V.S. (Verenigde Staten) en van Canada, hebben de praktijk gewoon verboden, andere staten niet. In Frankrijk pleit men voor een omkadering met een strikte reglementering en opvolging. Men kijkt nauw toe op de verstrekte informatie aan de gebruikers en hun geïnformeerde toestemming (informed consent), op eventuele publiciteit en op eventuele onwettige uitoefening van de geneeskunde in centra die bewezen risicopatiënten te kunnen selecteren door het stellen van een diagnose. 

Gezien de risico’s van de “fish pedicure”, de afwezigheid van een therapeutisch nut en de beperkte cosmetische effecten (de Hoge Raad spreekt van het zoeken naar” bijzondere belevingen”), is het duidelijk dat een totaal verbod niet zomaar kan uitgesloten worden. In elk geval is een strikte reglementering noodzakelijk. 

In eerste instantie heb ik de aanbeveling volgen van de Hoge Gezondheidsraad gevolgd om het advies te vragen aan de Raad voor Dierenwelzijn. De bescherming van de dieren moet ook in rekening genomen worden, zelfs al zijn alle gezondheidsrisico’s voor de mens onder controle.