SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2009-2010 Zitting 2009-2010
________________
17 mars 2010 17 maart 2010
________________
Question écrite n° 4-7221 Schriftelijke vraag nr. 4-7221

de Paul Wille (Open Vld)

van Paul Wille (Open Vld)

au ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
Internés - Accompagnement en prison - Absence d'accueil en institution - Incidents Geïnterneerden - Begeleiding in gevangenissen - Gebrek aan opvang in instellingen - Incidenten 
________________
internement psychiatrique
maladie mentale
établissement psychiatrique
établissement pénitentiaire
défense sociale
opname in psychiatrische kliniek
geestesziekte
psychiatrische inrichting
strafgevangenis
sociaal verweer
________ ________
17/3/2010Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 15/4/2010)
6/5/2010Einde zittingsperiode
17/3/2010Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 15/4/2010)
6/5/2010Einde zittingsperiode
________ ________
Question n° 4-7221 du 17 mars 2010 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-7221 d.d. 17 maart 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

En 2006, 862 internés psychiatriques séjournaient dans nos prisons, mais leur nombre a sensiblement crû, plus précisément de 965 en 2007 à 1070 en septembre 2009 en passant par 994 en 2008 On prévoit encore une augmentation de l'ordre de quelques centaines jusqu'en 2012.

Les places disponibles dans les institutions privées ont fortement diminué ces dernières années. Tout aussi remarquable est le fait que de plus en plus d'institutions refusent systématiquement d'accueillir les internés. Ceux-ci se retrouvent donc d'office en prison, où ils restent généralement des années sans la moindre forme de traitement. Ils ne voient quasiment pas de psychiatre et sont tenus tranquilles au moyen de médicaments.

Un certain nombre de prisons de notre pays disposent d'annexes psychiatriques spécifiques, mais celles-ci sont également bondées, avec toutes les conséquences qu'on imagine. La plupart des internés atterrissent dans une cellule où ils sont enfermés avec des détenus ordinaires. Voilà justement l'origine de tensions et parfois de situations explosives.

En réponse à ma question écrite n° 4-4390, le ministre a déclaré être au courant de cette situation déplorable. Il assure toutefois que de nouvelles institutions seront prêtes à Gand et à Anvers en 2012.

En outre, le gouvernement allouera chacune de ces quatre prochaines années 3,82 millions supplémentaires pour accueillir les internés les moins dangereux dans des institutions privées.

Après cet aperçu succinct, je souhaiterais une réponse aux questions suivantes :

1. Les gardiens de prison ont-ils été formés à s'occuper de personnes souffrant de troubles mentaux ? Si oui, en quoi consiste cette formation ? Le ministre pense-t-il qu'un cours accéléré « Comment mieux s'occuper des internés » représente une bonne solution ?

2. Combien d'internés y avait-il en 2008, en 2009 et fin février 2010 ?

3. Est-il exact que beaucoup d'institutions refusent d'accueillir des internés ? Dans l'affirmative, pourquoi ? Sur la base de quels arguments peuvent-elles refuser cette prise en charge ?

4. Quelles initiatives a-t-on prises pour remédier à cette situation ? Quels en sont les résultats ?

5. Combien de fois les internés placés dans les établissements pénitentiaires belges ont-ils consulté un psychiatre en 2008 et en 2009 ? Je souhaite une réponse précise. Quel en est le coût, et qui le supporte ?

6. Le ministre a-t-il une idée du nombre ou du pourcentage exact de détenus « normaux » enfermés avec un interné psychiatrique ? Admet-il que cette promiscuité est vraisemblablement la source de la plupart des incidents violents ? Peut-il nous communiquer le nombre d'incidents violents enregistrés ? Peut-il nous communiquer le nombre de détenus qui ont trouvé la mort ces trois dernières années dans un incident violent avec d'autres détenus ou des gardiens ?

7. Que pense-t-il du fonctionnement de la Commission de défense sociale, qui se penche tous les six mois sur le sort des internés ? Convient-il que cette commission, en raison de sa charge de travail, peut difficilement se forger une opinion correcte ? Convient-il que, même quand cette commission rend un avis favorable, il est rare qu'on puisse trouver une place dans une institution ?

8. Combien de prisons disposent-elles d'une annexe psychiatrique spécifique ?

9. Quand les nouvelles institutions psychiatriques de Gand et d'Anvers ouvriront-elles leurs portes ? Quels retards peut-on encore redouter ?

 

In 2006 verbleven nog 862 psychiatrisch geïnterneerden in onze gevangenissen, maar hun aantal is intussen fors gestegen, namelijk van 965 in 2007 over 994 in 2008 tot 1070 in september 2009. Verwacht wordt dat het aantal geïnterneerden zeker nog tot 2012 met enkele honderden zal toenemen.

Ook het aantal beschikbare plaatsen in de privé-instellingen is de laatste jaren drastisch afgenomen. Maar minstens zo opmerkelijk is het feit dat meer en meer instellingen automatisch elke geïnterneerde weigeren. Daardoor belanden ze sowieso in de gevangenis, waar ze in de meeste gevallen ook jaren blijven, zonder enige vorm van behandeling. Ze krijgen nauwelijks een psychiater te zien en worden rustig gehouden met medicamenten.

Een aantal gevangenissen in ons land beschikt over een speciale psychiatrische vleugel, maar ook die zitten intussen overvol, met alle gevolgen van dien. Het merendeel van de geïnterneerden belandt in een cel, waar ze samen met gewone gedetineerden worden opgesloten. En laat net dat de oorzaak zijn van extra spanningen en soms zelfs explosieve situaties.

De minister liet me in een antwoord op de schriftelijke vraag nr. 4-4390 al weten dat hij op de hoogte was van deze schrijnende situatie. Hij maakt zich echter sterk dat er in 2012 in Gent en Antwerpen nieuwe instellingen klaar zullen zijn.

Daarnaast trekt de regering de komende vier jaar telkens 3,82 miljoen euro extra uit om minder gevaarlijke geïnterneerden in private instellingen op te kunnen vangen.

Gelet op de bondige voorgaande schets, kreeg ik graag een antwoord op de volgende vragen:

1. Zijn cipiers opgeleid om met psychiatrisch gestoorden om te gaan? Zo ja, waaruit bestaat die opleiding? Meent de minister dat stoomcursussen "Hoe beter omgaan met geïnterneerden?" een goede en afdoende maatregel vormen?

2. Hoeveel geïnterneerden waren er in 2008, 2009 en eind februari 2010?

3. Is het juist dat veel instellingen weigeren om geïnterneerden op te vangen? Zo ja, waarom? Op basis van welke argumenten kunnen ze die opvang weigeren?

4. Welke initiatieven zijn genomen om die situatie te verhelpen? Wat zijn de resultaten ervan?

5. Hoeveel bezoeken aan psychiaters van geïnterneerden waren er in de Belgische penitentiaire instellingen in 2008 en 2009? Graag kreeg ik een duidelijk antwoord. Wat is de kostprijs hiervan en wie betaalt dit?

6. Heeft hij een idee van het exact aantal of percentage "normale" gevangen dat samen met een psychiatrisch geïnterneerde is opgesloten? Is hij het ermee eens dat deze combinatie waarschijnlijk de oorzaak is van het grootst aantal gewelddadige incidenten? Kan hij het aantal geregistreerde gewelddadige incidenten meedelen? Kan hij meedelen hoeveel gevangenen de laatste drie jaar omgekomen zijn in een gewelddadig incident met andere gevangenen of cipiers?

7. Wat vindt hij van de werking van de Commissie tot Bescherming van de Maatschappij, die zich om het half jaar over het lot van de geïnterneerden buigt? Is hij het ermee eens dat die commissie, gelet op de werkdruk, moeilijk correcte inzichten kan verwerven? Is hij het ermee eens dat er, zelfs als die Commissie een geïnterneerde gunstig evalueert, zelden een plaats kan worden gevonden in een instelling?

8. Hoeveel gevangenissen beschikken over een speciale psychiatrische vleugel?

9. Wanneer zullen de nieuwe psychiatrische instellingen in Gent en Antwerpen de deuren openen? Welke vertragingen kunnen nog de kop opsteken?