In Nederland blijken de zes grootste auteursrechtorganisaties momenteel 400 miljoen euro aan auteursrechten te beheren die nog niet zij uitgekeerd aan de rechthebbende componisten, muzikanten en andere artiesten. Dat becijferde een Nederlandse krant (Het Financieele Dagblad) onlangs.

In België zijn er eveneens verschillende collectieve beheersmaatschappijen actief in het gebied van de audio- en audiovisuele werken. Het betreft een hele rits beheersvennootschappen die worden onderverdeeld in diverse groepen, namelijk: de beheersvennootschappen van auteurs, de beheersvennootschappen van de uitgevers, de beheersvennootschappen van uitvoerende kunstenaars, de beheersvennootschappen van producenten en de overkoepelende beheersvennootschappen. Diverse maatschappijen kwamen in het verleden meermaals in een slecht daglicht te staan wegens gelijkaardige feiten als in Nederland. Om het hele kluwen transparanter te maken werden diverse wetgevende initiatieven genomen. Gezien de onrustwekkende cijfers uit Nederland had ik graag een overzicht gehad wat betreft de gelden bij de diverse beheersvennootschappen in ons land die nog niet werden uitgekeerd aan de uiteindelijke rechthebbenden en dus met andere woorden werden opgepot.

Graag had ik hieromtrent dan ook volgende vragen voorgelegd:

1) Hoe reageert de minister op de vaststelling dat de beheersorganisaties in Nederland steeds meer middelen oppotten en aldus de rechthebbenden benadelen en kan de minister de situatie in ons land toelichten?

2) Kan de minister een gedetailleerd overzicht geven van de middelen in eigen beheer van alle beheersvennootschappen en dit opgesplitst per beheersvennootschap voor respectievelijk 2007, 2008 en zo mogelijk de eerste kwartalen van 2009? Kan de ministers deze cijfers duiden?

3) U heeft reeds bijzondere inspanningen geleverd wat betreft het toezicht en het verhogen van de transparantie van de beheersvennootschappen doch mogelijks is verdere bijsturing aangewezen. Kan u aangeven of er nog bijkomende stappen moeten worden ondernomen en zo ja, welke?

In antwoord op zijn vraag heb ik de eer het geachte lid in kennis te stellen van hetgeen volgt:

1. In België bestaan de fondsen die verdeeld moeten worden maar dat nog niet zijn, normaliter uit:

• rechten die pas geïnd zijn en nog verdeeld moeten worden op basis van de verdeelregels; de termijn tussen het innen en het verdelen van de rechten varieert al naar gelang het feit de geïnde rechten aan een bepaalde rechthebbende (voorbeeld: één theaterauteur) toekomen of, in het tegenovergestelde geval, volgens complexe verdeelregels moeten worden uitgekeerd aan talrijke rechthebbenden wier werken of prestaties moeilijk te vinden of te bepalen zijn (voorbeeld: prestaties van artiesten-vertolkers die een hoofdartiest begeleiden tijdens sommige opnames);

• rechten die aan rechthebbenden zijn toegekend maar door deze nog niet zijn opgevorderd; dit is het geval wanneer een beheersvennootschap betaalt op basis van een door de rechthebbende voorgelegde factuur: de vennootschap voor het beheer van de rechten kent aan elke rechthebbende het hem toekomende bedrag toe, stelt hem/haar dan daarvan in kennis met het verzoek om het bedrag te factureren aan de beheersvennootschap, en betaalt onmiddellijk na het ontvangen van de factuur. Het geld blijft binnen de vennootschap zolang de rechthebbende niet factureert;

• in het kader van een verplicht collectief beheer geïnde rechten (private kopie, reprografie of openbare lening) die gereserveerd worden voor rechthebbenden die hun rechten niet toevertrouwd hebben aan een beheersvennootschap; deze rechten blijven binnen de vennootschap totdat ze door de rechthebbenden die de houders ervan zijn, gevorderd worden of door de vennootschap als niet toe te kennen rechten worden beschouwd (op grond van artikel 69 van de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten) en uitgekeerd worden aan de rechthebbenden van dezelfde categorie.

2. Het geachte lid vindt als bijlage een tabel met voor elke vennootschap

• enerzijds, voor de jaren 1998 tot 2008, de geïnde rechten (kolom 1), de verdeelde rechten (kolom 2), het verschil tussen beide (kolom 3) en de verhouding tussen beide (kolom 4),

• en anderzijds de schulden die als passief voorkomen op de balans van elke vennootschap per 31 december 2007 (kolom 5). De jaarlijkse rekeningen per 31 december 2008 zijn nog niet in het bezit van de Controledienst.

3. Het ontwerp van wet betreffende de controle op de vennootschappen voor het beheer van rechten voorziet in nieuwe maatregelen tot verbetering van de transparantie van de vennootschappen. De voornaamste van deze maatregelen zijn:

• het uit elkaar houden van het vermogen bestaande uit rechten geïnd en beheerd voor rekening van de rechthebbenden, en het eigen vermogen van de vennootschap,

• en specifieke, door de Koning vast te leggen, eisen betreffende de boekhoudkundige organisatie en de interne controle.

Overigens vraagt de Controledienst aan de beheersvennootschappen de bewijsstukken voor de uitgekeerde bedragen op ten einde zich te vergewissen van de daadwerkelijke uitkering van de rechten.

Deze maatregelen zouden a priori het rechtenbeheer in elk van de vennootschappen doorzichtiger moeten maken.