SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2008-2009 Zitting 2008-2009
________________
26 aôut 2009 26 augustus 2009
________________
Question écrite n° 4-4211 Schriftelijke vraag nr. 4-4211

de Ann Somers (Open Vld)

van Ann Somers (Open Vld)

à la ministre des PME, des Indépendants, de l'Agriculture et de la Politique scientifique

aan de minister van KMO's, Zelfstandigen, Landbouw en Wetenschapsbeleid
________________
Activité indépendante - Arrêt pour cause d'incapacité ou de maladie - Assimilation pour l'ouverture des droits à la pension Zelfstandige activiteit - Stopzetting omwille van ongeschiktheid of ziekte - Gelijkstelling voor het openen van pensioenrechten 
________________
profession indépendante
sécurité sociale
incapacité de travail
congé de maladie
régime de retraite
statistique officielle
répartition géographique
cessation d'activité
zelfstandig beroep
sociale zekerheid
arbeidsongeschiktheid
ziekteverlof
pensioenregeling
officiële statistiek
geografische spreiding
opheffing van de zaak
________ ________
26/8/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 24/9/2009)
23/9/2009Antwoord
26/8/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 24/9/2009)
23/9/2009Antwoord
________ ________
Question n° 4-4211 du 26 aôut 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-4211 d.d. 26 augustus 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Ceux qui arrêtent leur activité indépendante et restent inactifs perdent après un certain temps leurs droits à la sécurité sociale. Il existe cependant, pour les indépendants devant cesser leur activité en raison d' incapacité pour maladie, un système d'assimilation pour cause de maladie leur permettant, à certaines conditions, durant les trimestres d'incapacité de travail, d'ouvrir des droits à la pension dans le cadre de la sécurité sociale sans devoir payer de cotisations sociales.

1) Combien d'indépendants en régions flamande, wallonne et de Bruxelles-Capitale ont-ils introduit, de 2006 à ce jour, une demande d'assimilation pour cause de maladie ?

2) Combien de ces demandes ont-elles été acceptées ?

3) Quelle est la durée de la période d'assimilation pour cause de maladie pour les indépendants en régions flamande, wallonne et de Bruxelles-Capitale ?

4)

a) La réglementation actuelle a-t-elle déjà fait l'objet d'une évaluation ?

b) Quels en furent les résultats et des corrections sont-elles éventuellement souhaitables ?

 

Wie zijn of haar zelfstandige activiteit stopzet en niets meer doet, verliest na enige tijd zijn of haar sociale zekerheidsrechten. Voor zelfstandigen die hun activiteit moeten stopzetten omwille van ongeschiktheid door ziekte bestaat er echter een systeem van gelijkstelling wegens ziekte waardoor ze tijdens de kwartalen van arbeidsongeschiktheid onder bepaalde voorwaarden pensioenrechten kunnen openen in de sociale zekerheid zonder sociale bijdragen te moeten betalen.

1)Hoeveel zelfstandigen in het Vlaams, resp. Waals Gewest en Brussel hebben sinds 2006 tot nu een aanvraag tot gelijkstelling wegens ziekte ingediend?

2)Hoeveel van deze aanvragen werden goedgekeurd?

3)Hoelang duurt de periode van gelijkstelling wegens ziekte gemiddeld voor zelfstandigen in het Vlaams, resp. Waals Gewest en Brussel?

4)

a)Werd de huidige regeling al geëvalueerd?

b)Welke waren de bevindingen en zijn er eventuele bijsturingen wenselijk?

 
Réponse reçue le 23 septembre 2009 : Antwoord ontvangen op 23 september 2009 :

1. Combien d'indépendants ont-ils, dans les régions wallonne et flamande et à Bruxelles, introduit de 2006 à ce jour une demande d'assimilation pour cause de maladie ?

Aperçu des demandes d'assimilation pour maladie à partir de 2006


Région flamande

Région wallonne

Bruxelles-Capitale

Total

2006

2 337

1 367

299

4 003

2007

2 616

1 305

401

4 322

2008

2 685

1 382

327

4 394

2009*

1 763

890

228

2 881


9 401

4 944

1 255

15 600

*année incomplète, basée sur les données disponibles au 2 septembre 2009

2. Combien de demandes ont-elles été approuvées ?

Nombre et pourcentage des octrois


Région flamande

Région wallonne

Bruxelles-Capitale

Total

2006

1 852

79,25%

1 099

80,40%

248

82,94%

3 199

79,92%

2007

2 123

81,15%

1 047

80,23%

330

82,29%

3 500

80,98%

2008

2 150

80,07%

1 154

83,50%

276

84,40%

3 580

81,47%

2009*

1 457

82,64%

737

82,81%

191

83,77%

2 385

82,78%


7 582

80,65%

4 037

81,65%

1 045

83,27%

12 664

81,18%

* année incomplète, basée sur les données disponibles au 2 septembre 2009

3. Quelle est la durée moyenne de la période d'assimilation pour cause de maladie dans le chef des indépendants dans les régions wallonne et flamande et à Bruxelles?

Statistiquement parlant, il importe de tenir compte de deux catégories de bénéficiaires de l'assimilation pour maladie. La première concerne les indépendants en incapacité de travail ou invalides pour lesquels l'assimilation pour maladie est limitée dans le temps. Les dates de fin de ces assimilations sont enregistrées au répertoire de l'INASTI. Pour les périodes clôturées, la durée moyenne suivante a été calculée:

Région wallonne

233 jours

Région flamande

234 jours

Bruxelles-Capitale

227 jours

La seconde catégorie concerne les indépendants bénéficiant d'une assimilation pour maladie accordée pour une "période indéterminée". Il s'agit des invalides pour lesquels la date de fin n'est pas connue. Cette période n'est clôturée qu'au décès, à l'âge de la pension ou à la reprise de l'activité professionnelle. Ces cas ne sont pas repris dans le tableau ci-avant. Les données statistiques afférentes à cette catégorie d'invalides sont recensées par l'Institut national d'assurance maladie-invalidité (INAMI) qui les ventile en fonction de l'année au cours de laquelle a pris cours le début de la maladie.

4.

a) Le régime actuel a-t-il déjà été évalué ?

La réglementation en la matière est assez simple : l'indépendant doit avoir entièrement cessé son activité et être reconnu incapable de travailler dans le cadre de l'arrêté royal du 20 juillet 1971 instituant une assurance indemnités et une assurance maternité en faveur des travailleurs indépendants et des conjoints aidants.

Les décisions en matière d'incapacité de travail sont de la compétence de l'INAMI et des organismes assureurs.

L'INASTI examine par ailleurs la qualité requise de travailleur indépendant et la cessation effective de toute activité professionnelle et prend la décision d'assimilation dans le délai fixé par le contrat d'administration, en conformité avec la loi du 11 avril 1995 visant à instituer la charte de l'assuré social.

b) Qu'a-t-on constaté et des réorientations éventuelles sont-elles souhaitables ?

L'arrêté royal du 20 juillet 2006 (Moniteur belge du 7 août 2006, 1ère édition) modifiant l'article 50 de l' arrêté royal du 19 décembre 1967 et l'article 28, §§ 5 et 6 de l' arrêté royal du 22 décembre 1967 introduit de nouvelles règles pour délimiter les périodes d'assimilation pour cause de maladie, dans des cas bien précis.

La règle générale est que l'assimilation prend cours le premier jour du trimestre d'assujettissement qui suit la date à laquelle les conditions d'assimilation sont remplies.

Pour l'assimilation pour cause de maladie, cela signifie qu'elle prend cours normalement au cours du trimestre qui suit celui durant lequel la reconnaissance de l'incapacité de travail débute.

Une exception à cette règle est faite spécifiquement pour l'assimilation pour cause de maladie : pour les cas de non-activité pour cause de maladie ou d'invalidité qui débutent dans le courant du premier mois du trimestre, l'assimilation prend cours à partir du premier jour du trimestre d'assujettissement durant lequel se situe le début de la non-activité.

Suivant la règle générale, l'assimilation prend fin au début du trimestre d'assujettissement pendant lequel une activité indépendante est reprise.

Ici aussi il y a une exception concernant l'assimilation pour cause de maladie : lorsque la reprise de l'activité suit une période de non-activité pour cause de maladie et se situe dans le courant du troisième mois du trimestre d'assujettissement, l'assimilation se termine à la fin de ce trimestre.

1. Hoeveel zelfstandigen in het Vlaams, respectievelijk Waals Gewest en Brussel hebben sinds 2006 tot nu een aanvraag tot gelijkstelling wegens ziekte ingediend?

Overzicht aanvragen tot gelijkstelling wegens ziekte vanaf 2006


Vlaams Gewest


Waals Gewest


Brussel-Hoofdstad

Totaal

2006

2 337

1 367

299

4 003

2007

2 616

1 305

401

4 322

2008

2 685

1 382

327

4 394

2009*

1 763

890

228

2 881


9 401

4 944

1 255

15 600

* onvolledig jaar, op basis van beschikbare gegevens op 2 september 2009

2. Hoeveel van deze aanvragen werden goedgekeurd?

Aantal en percentage toekenningen


Vlaams Gewest


Waals Gewest


Brussel-Hoofdstad


Totaal

2006

1 852

79,25%

1 099

80,40%

248

82,94%

3 199

79,92%

2007

2 123

81,15%

1 047

80,23%

330

82,29%

3 500

80,98%

2008

2 150

80,07%

1 154

83,50%

276

84,40%

3 580

81,47%

2009*

1 457

82,64%

737

82,81%

191

83,77%

2 385

82,78%


7 582

80,65%

4 037

81,65%

1 045

83,27%

12 664

81,18%

* onvolledig jaar, op basis van beschikbare gegevens op 2 september 2009

3. Hoelang duurt de periode van gelijkstelling wegens ziekte gemiddeld voor zelfstandigen in het Vlaams, resp. Waals Gewest en Brussel ?

Statistisch gezien is het van belang om rekening te houden met twee categorieën begunstigden van de gelijkstelling wegens ziekte. De eerste categorie betreft de zelfstandigen die arbeidsongeschikt of invalide zijn waarvoor de gelijkstelling wegens ziekte beperkt is in de tijd. De einddata van deze gelijkstellingen zijn geregistreerd in het repertorium van het RSVZ. Van de afgesloten periodes werden volgende gemiddelde tijdsduur berekend:

Vlaams gewest

234 dagen

Waalse gewest

233 dagen

Brussel-Hoofdstad

227 dagen

De tweede categorie betreft de zelfstandigen met een gelijkstelling wegens ziekte die is toegekend tot "onbepaald". Het betreft de invalide personen waarvan de einddatum niet gekend is. Deze periode wordt pas afgesloten bij het overlijden, het bereiken van de pensioenleeftijd of het hervatten van de beroepsactiviteit. Deze gevallen zijn niet opgenomen in bovenstaande tabel maar worden wel bijgehouden door het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) vanaf de begindatum van ziekte. De statistische gegevens die betrekking hebben tot deze categorie van invaliden, worden bijgehouden door het RIZIV, die ze ventileert per jaar in de loop waarvan de ziekte een aanvang genomen heeft.

4.

a) Werd de huidige regeling al geëvalueerd?

De regelgeving terzake is vrij eenvoudig : de zelfstandige moet zijn activiteit volledig stopgezet hebben en arbeidsongeschikt erkend zijn in het kader van het koninklijk besluit van 20 juli 1971, houdende instelling van een uitkeringsverzekering en een moederschapsverzekering ten voordele van de zelfstandigen en de meewerkende echtgenoten.

De beslissingen inzake arbeidsongeschiktheid behoren tot de bevoegdheid van het RIZIV en de verzekeringsinstellingen.

Het RSVZ onderzoekt daarbovenop de vereiste hoedanigheid van zelfstandige en de effectieve stopzetting van elke beroepsbezigheid, en neemt de beslissing tot gelijkstelling binnen de termijn vastgelegd door de bestuursovereenkomst en in overeenkomst met de wet van 11 april 1995 tot invoering van het handvest voor de sociaal verzekerde.

b) Welke waren de bevindingen en zijn er eventuele bijsturingen wenselijk?

Met het koninklijk besluit van 20 juli 2006 (Belgisch Staatsblad van 7 augustus 2006, 1ste editie) tot wijziging van artikel 50 van het koninklijk besluit van 19 december 1967 en artikel 28 §§5 en 6 van het koninklijk besluit van 22 december 1967 treden er nieuwe regels in werking voor de afbakening van de periodes gelijkstelling wegens ziekte, in welbepaalde gevallen.

De algemene regel is dat de gelijkstelling ingaat de eerste dag van het kwartaal van onderwerping volgend op de datum waarop de voorwaarden tot gelijkstelling zijn vervuld.

Voor de gelijkstelling wegens ziekte betekent dat dat deze normaliter ingaat het kwartaal volgend op het kwartaal tijdens hetwelk de erkenning van de arbeidsongeschiktheid een aanvang neemt.

Op deze regel wordt nu specifiek voor de gelijkstelling wegens ziekte een uitzondering gemaakt : voor de gevallen van non-activiteit wegens ziekte of invaliditeit die aanvangen in de loop van de eerste maand van het kwartaal gaat de gelijkstelling in vanaf de eerste dag van het kwartaal van onderwerping waarin zich het begin van de non-activiteit situeert.

Volgens de algemene regel neemt de gelijkstelling een einde bij de aanvang van het kwartaal van onderwerping waarin een bezigheid als zelfstandige wordt hervat.

Ook hier volgt er een uitzondering voor de gelijkstelling wegens ziekte : wanneer de hervatting van de activiteit volgt op een periode van non-activiteit wegens ziekte en plaatsvindt in de loop van de derde maand van het kwartaal van onderwerping neemt de gelijkstelling een einde op het einde van dat kwartaal.