SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2008-2009 Zitting 2008-2009
________________
11 mars 2009 11 maart 2009
________________
Question écrite n° 4-3139 Schriftelijke vraag nr. 4-3139

de Freya Piryns (Groen!)

van Freya Piryns (Groen!)

à la ministre de l'Intégration sociale, des Pensions et des Grandes villes

aan de minister van Maatschappelijke Integratie, Pensioenen en Grote Steden
________________
Demandeurs d'asile déboutés - Aéroport - Traitement Uitgeprocedeerde asielzoekers - Luchthaven - Behandeling 
________________
demandeur d'asile
asile politique
ressortissant étranger
admission des étrangers
éloignement
migration illégale
migration de retour
aéroport
asielzoeker
politiek asiel
buitenlandse staatsburger
toelating van vreemdelingen
verwijdering
illegale migratie
remigratie
luchthaven
________ ________
11/3/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 9/4/2009)
25/11/2009Dossier gesloten
11/3/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 9/4/2009)
25/11/2009Dossier gesloten
________ ________
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 4-758
Heringediend als : schriftelijke vraag 4-5554
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 4-758
Heringediend als : schriftelijke vraag 4-5554
________ ________
Question n° 4-3139 du 11 mars 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-3139 d.d. 11 maart 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

J'avais posé cette question en février 2008 à la ministre de la Politique de migration et d'asile (demande d'explications n° 4-63 du 12 février 2009, p. 66). Elle a cependant affirmé que cette matière relevait en grande partie des compétences de la ministre. C'est la raison pour laquelle je voudrais lui exposer la situation.

Les demandeurs d’asile déboutés qui veulent retourner volontairement dans leur pays d’origine sont accompagnés par l’Organisation internationale pour les migrations (OIM). Mais comme il ressort de témoignages récents, le concept d' « accompagnement » peut être interprété dans un sens large.

Un retour forcé, précédé souvent d'années d’espoir d’une nouvelle vie et d’un nouvel avenir en Belgique, est un événement important et traumatisant pour tous les demandeurs d’asile déboutés. Dans pareil moment, il est évident que les accompagnateurs doivent faire preuve d’un minimum d’humanité. Hélas, rien n’est moins vrai. Le demandeur d’asile débouté qui témoigne n’était pas attendu à l’aéroport. Le personnel de l’aéroport lui a fait savoir que l’accompagnateur avait toujours un peu de retard et qu’il devait attendre assis, en portant un sac en plastique comme signe de reconnaissance. La personne qui s'est présentée ne parlait pas le néerlandais et ne pouvait donc pas communiquer avec le demandeur d'asile débouté. Sans la moindre explication, celui-ci a été poussé vers le comptoir d’enregistrement des bagages, sans avoir eu le temps de dire adieu à ses amis que vraisemblablement il ne reverrait jamais.

À l’occasion de ce récit, j’aimerais obtenir une réponses aux questions suivantes :

1. La ministre peut-elle décrire en quoi consiste l'accompagnement fourni au demandeur d’asile débouté lors de son expulsion effective ? Reçoit-il à cette occasion une quelconque forme d’aide psychologique ?

2. Quel est le profil des personnes qui accompagnent les demandeurs d’asile déboutés à l’aéroport ? Quelle formation ont-elles reçue pour gérer la situation ? N’attend-on pas d’elles qu’elles connaissent au moins les deux langues nationales et de préférence aussi l’anglais ?

3. Quelle est la procédure exacte suivie à l’aéroport pour l’accompagnement de ces personnes ? Quelqu'un ne doit-il pas les prendre en charge dès leur arrivée à l’aéroport ?

4. Ne pourrait-on aménager à l’aéroport un espace séparé où ces personnes pourraient patienter avant leur départ, et prendre congé de leurs amis, plutôt que de les faire attendre dans le hall, avec un sac en plastique comme seul signe de reconnaissance, que quelqu’un vienne les chercher comme un bagage?

 

De volgende vraag stelde ik in februari 2008 geleden aan de minister voor Asiel- en Migratiebeleid (vraag om uitleg nr. 4-683, Handelingen nr. 4-63 van 12 februari 2009, blz.66). Zij beweerde echter dat de materie grotendeels onder de bevoegdheid van de geachte minister valt, vandaar wil ik haar ook het volgende verhaal voorleggen.

Uitgeprocedeerde asielzoekers worden door de International Organisation of Migration (IOM) begeleid bij hun terugkeer naar het land van herkomst. Maar "begeleiding" is een ruim interpreteerbaar begrip, zo blijkt uit recente getuigenissen.

Een gedwongen terugkeer, na vaak jaren van hoop op een nieuwe toekomst in België is een belangrijke en traumatische gebeurtenis voor elke uitgeprocedeerde asielzoeker. Een minimum aan menselijkheid bij de begeleiders lijkt op zo'n moment evident. Maar niets is minder waar. De uitgeprocedeerde in onze getuigenis werd niet opgewacht in de luchthaven ("de begeleider is altijd wat laat, kreeg hij te horen van het luchthavenpersoneel") en moest met behulp van een plastic zak als herkenningsteken blijven wachten tot iemand hem kwam halen. De persoon die kwam opdagen sprak géén Nederlands en kon dus niet met de uitgeprocedeerde in kwestie communiceren. Zonder enige uitleg werd hij daarna richting bagage en check-in geduwd. Tijd om afscheid te nemen van vrienden die hem waarschijnlijk nooit meer zouden zien, was er niet.

Ik wil naar aanleiding van dit verhaal de volgende vragen stellen :

1. Kan de geachte minister me het begeleidingstraject omschrijven dat een uitgeprocedeerde doorloopt voor zijn effectieve uitwijzing ? Is er enige vorm van psychologische hulp voorzien tijdens dit traject ?

2. Wat is het profiel van de mensen die op de luchthaven de uitgeprocedeerde asielzoekers begeleiden ? Welke opleiding hebben zij gekregen om te kunnen omgaan met deze situatie ? Wordt er van hen niet verwacht dat zij minstens de twee landstalen plus het Engels moeten kennen ?

3. Wat is de juiste procedure in de luchthaven voor de begeleiding van deze mensen ? Moet er niet iemand aanwezig zijn bij hun aankomst om hen op te vangen ?

4. Is het niet mogelijk om een aparte ruimte of hoek te voorzien in de luchthaven waar deze mensen hun vertrek kunnen afwachten en afscheid kunnen nemen van dierbaren, in plaats van hen, met een plastic zak als enige herkenningsteken, in de hal te laten wachten tot iemand hen, als een stuk bagage, komt ophalen ?