De Poolse presidentsverkiezingen die plaatsvinden op 28 juni 2020 aanstaande leiden tot de zoveelste kwetsende uitlating ten aanzien van de LGBTQI+ (lesbisch, gay, biseksueel, transpersonen, queers en interseksuelen). De huidige president Andrzej Duda gaat tijdens de verkiezingscampagne in Polen steeds luider te keer tegen wat hij de «ideologie» van homorechtenactivisten noemt. Volgens de president is deze zogenaamde ideologie nog erger dan het communisme.

De conservatieve regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) volgt aldus een tactiek die ontwikkeld werd door antihomorechtenactivisten. Zij adopteerden het mensenrechtendiscours van hun progressieve tegenstanders en doopten de strijd tegen homorechten om tot strijd vóór kinder- en gezinsrechten. Ook tijdens de parlementsverkiezingen vorig jaar zette de conservatieve regeringspartij PiS fors op het thema in. De uithalen naar de LGBTIQ+ worden gebruikt als bliksemafleider ten gevolge willen de toenemende kritiek tegen de zittende regering en hun beleid. Zo gaf een volksvertegenwoordiger van PiS in een interview aan dat holebi's niet gelijk zijn aan normale mensen.

Steden waar de partij PiS aan de macht is, riepen zich eerder uit als LGBT-vrije zone. Polen werd hiervoor reeds op de vingers getikt, maar daadwerkelijke gevolgen bleven uit.

Het is duidelijk dat in een poging om aan de macht te blijven en te appelleren aan haar conservatieve achterban de rechten van de holebi's steeds verder onder druk komen te staan door de systematische uithalen vanwege PiS en het hellend vlak heden schrikwekkende proporties aanneemt.

Deze vraag betreft een transversale aangelegenheid met de Gemeenschappen. Preventie van homofobie verloopt aldus onder meer via het onderwijs en media, wat gemeenschapsbevoegdheden zijn. Ik verwijs tevens naar het Interfederaal Actieplan tegen homofoob en transfoob geweld. Sinds de Sint-Michielsakkoorden van 1993 zijn de Gemeenschappen ook bevoegd voor de buitenlandse aspecten van hun bevoegdheidsdomeinen, volgens het principe «in foro interno, in foro externo». Daarnaast betreft het tevens gelijke kansen en non discriminatie wat eveneens een transversale aangelegenheid met de Gemeenschappen is.

Graag had ik u dan ook volgende vragen voorgelegd:

1) Hoe reageert u op de steeds verder escalerende uithalen naar de LGBTIQ+ in Polen waarbij vandaag zelfs de president zich bijzonder denigrerend uitlaat? Kan u dit uitvoerig toelichten?

2) Bent u bereid met een formeel standpunt omtrent het systematisch uithalen naar de Poolse LGBTI+ gemeenschap over te maken aan de Poolse regering? Kan u dit toelichten?

3) Bent u bereid op korte termijn de ambassadeur van Polen hieromtrent te ontbieden? Zo neen, waarom niet?

4) Bent u bereid om dit verder te agenderen bij de Europese Commissie en op aan te dringen gezien de steeds verdere escalatie dat Polen terstond het voorwerp zou uitmaken van de aangekondigde permanente monitoring van de rechtsstaat en grondrechten in de EU-lidstaten, inclusief LGBTI-rechten? Kan u meedelen welke stappen hier reeds werden genomen en nog moeten worden genomen om dit instrument eindelijk op te starten?

5) Bent u bereid om er bij de Commissie op aan te dringen dat de richtlijn over non-discriminatie, die al elf jaar geblokkeerd zit bij de lidstaten, dringend worden geïmplementeerd opdat ook het aanzetten tot haat wegens geslacht, seksuele geaardheid, genderidentiteit of geslachtskenmerken strafrechtelijk vervolgd kan worden? Zo neen, waarom niet? Zo ja, kan u dit concreet de timing en de inhoud toelichten?

6) Welke andere stappen acht u opportuun bij enerzijds de Raad van Europa als anderzijds bij de Europese Raad om concrete gevolgen te verbinden aan de steeds verdergaande uitingen van onverdraagzaamheid jegens de LGBTQI+ van de huidige Poolse regering en de president?