Kiesverrichtingen behoort tot een van de bevoegdheden van de Senaat.

Landgenoten die binnenkort voor langere tijd naar het buitenland op vakantie gaan zullen mogelijk niet tijdig terug zijn om persoonlijk hun stem uit te brengen bij eventuele vervroegde verkiezingen. Zij maken zich soms zorgen over wat zij in dat geval moeten of kunnen doen.

Mijn vragen hieromtrent:

1) Bestaat er wettelijk een mogelijkheid om reeds een volmacht aan te vragen bij de dienst Burgerzaken nog voor er een datum van vervroegde verkiezing is vastgelegd?

2) Kunnen landgenoten, eens er vervroegde verkiezingen worden afgekondigd, ook vanuit het buitenland bijvoorbeeld via digitale weg, een volmacht in orde brengen? Indien ja, wat is hier dan de procedure?

3) Indien het antwoord op de voorgaande vragen negatief is, erkent de geachte minister de problematiek en welke oplossing wordt er dan aan gegeven?

Wat de stemming bij volmacht betreft, bepaalt het Kieswetboek (artikel 147bis, § 1, 7°) dat de kiezer die (...) de dag van de stemming niet in zijn woonplaats is wegens een tijdelijk verblijf in het buitenland (om andere redenen dan voor het werk of voor studies), en zich bijgevolg in de onmogelijkheid bevindt zich in het stembureau te melden, voor zover de onmogelijkheid door de burgemeester van zijn woonplaats of zijn gemachtigde vastgesteld is, na overlegging van de nodige bewijsstukken, of, in het geval dat de kiezer zich in de onmogelijkheid bevindt een dergelijk bewijsstuk voor te leggen, op grond van een verklaring op erewoord, een andere kiezer kan machtigen om in zijn naam te stemmen. De Koning bepaalt het model van de verklaring op eer ingediend door de kiezer en het model van het attest dat door de burgemeester moet worden afgegeven. De aanvraag moet worden ingediend bij de burgemeester van de woonplaats ten laatste op de dag die de dag van de verkiezing voorafgaat.

Wat uw eerste vraag betreft, is het niet mogelijk om vooraf bij het gemeentebestuur een attest in te dienen dat zegt dat de burgemeester aan de hand van bewijsstukken vastgesteld heeft dat de desbetreffende burger zich niet in het stembureau kan melden wegens een tijdelijk verblijf in het buitenland. Immers, de vaststelling door de burgemeester (of door zijn gemachtigde) van het verblijf in het buitenland op de datum van vervroegde verkiezingen kan uitsluitend gebeuren wanneer de datum van die verkiezingen officieel vastgelegd is in de akte tot oproeping van de kiezers in toepassing van de bepalingen van artikel 46 of 195 van de Grondwet.

Wat uw tweede vraag betreft, is het, volgens de huidige regelgeving, pragmatisch mogelijk dat de kiezer die in het buitenland verblijft, zijn aanvraag om bij volmacht te stemmen, per post of elektronisch bij het gemeentebestuur indient.

In het geval van een elektronische indiening, zal de aanvraag elektronisch ondertekend moeten worden door middel van een gekwalificeerde elektronische handtekening in de zin van artikel 3, § 12, van de verordening (EU) nr. 910/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 23 juli 2014 betreffende elektronische identificatie en vertrouwensdiensten voor elektronische transacties in de interne markt en tot intrekking van richtlijn 1999/93/EG (de zogenaamde eIDAS-verordening). Immers, enkel de gekwalificeerde elektronische handtekening is gelijkwaardig aan de handgeschreven handtekening (artikel 25.2 van de eIDAS-verordening).

Tot slot zal de kiezer die in het buitenland verblijft, zowel in het geval van een versturing per post als in het geval van een elektronische verzending, moeten aangeven aan welke gevolmachtigde in België het attest van de burgemeester (of zijn afgevaardigde) in België afgegeven zal moeten worden.