In mei 2022 is Groot-Brittannië begonnen met het verwijderen van Huawei-apparatuur van Chinese makelij uit zijn 5G mobiele netwerken. Dit alles is een onderdeel van de reeds langer durende spanningen tussen Oost en West.

De Britse MI6 haalde onlangs nog aan dat China «het web van autoritaire controle over de hele planeet aan het uitbreiden is» (cf. https://www.economist.com/britain/2021/12/04/britains-chief-spook-sees-china-as-the-main-intelligence-threat). De Chinese controle over smartphones, apps en telecommunicatienetwerken, alsmede de toegang tot enorme opslagplaatsen van persoonlijke informatie – zoals gegevens uit genetische testkits voor thuisgebruik en biometrische beveiliging op luchthavens – hebben een «wereldwijd bewakingsweb», oftewel een «Worldwide surveillance web» gesponnen.

Al deze op eerste zicht onschuldige data wordt veel minder onschuldig indien samengebracht, om te komen tot een steeds duidelijker wordend profiel. China gebruikt deze methode reeds om tot het dystopische «sociale kredietsysteem» te komen.

Het meest verontrustende element van het systeem zijn de plannen van China om het toezicht in het hele land uit te breiden met camera's die gebruik zullen maken van geo-tracking, gezichtsherkenning en het scannen van lichamen om hun burgers in de gaten te houden en hun handelingen te beoordelen (cf. https://calrev.org/2019/01/20/chinas-social-credit-system-the-dangers-of-big-data/?v=d3dcf429c679).

China is ook van plan smartphone-apps te gebruiken om persoonlijke gegevens te verzamelen en online-aankopen te volgen. Al deze gegevens zullen worden gecombineerd in een enorme databank waartoe particuliere bedrijven die nauw verbonden zijn met de Chinese regering toegang zullen hebben; de meest opvallende daarvan is de Alibaba Group, die onlangs zijn eigen beoordelingssysteem is begonnen, genaamd Zhima Credit (dat wil zeggen Sesame Credit).

Beide systemen zijn een directe schending van de recente toepassing van de mensenrechten van de Verenigde Naties (VN) op het Internet, doordat zij een bedreiging vormen voor de privacy en de vrijheid van meningsuiting. Technologie heeft een groot potentieel om democratische waarden te verspreiden, zoals vrijheid van meningsuiting, pers en vergadering; maar zij kan ook worden misbruikt door autoritaire naties.

De opkomst van big data beperkt zich niet alleen tot China, wat niet verrassend is. Recente andere schandalen, zoals bij Facebook toen Cambridge Analytica en veertig andere bedrijven toegang kregen tot gevoelige gebruikersgegevens en daar misbruik van maakten, benadrukken het mondiale karakter van deze immense kwestie. Naarmate nieuwe technologieën zoals kunstmatige intelligentie en nanotechnologie worden aangepast aan infrastructuur en webtechnologieën, worden de handelingen van elke persoon op de een of andere manier gemonitord en verzameld. Daarom moet de overheid haar beleid inzake online privacy en het delen van gegevens herzien.

Wat het transversaal karakter van de schriftelijke vraag betreft: de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende jaren prioritair moeten worden aangepakt. Die staan gedefinieerd in de Kadernota Integrale Veiligheid en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2022-2025, en werden besproken tijdens een Interministeriële Conferentie, waarop ook de politionele en justitiële spelers aanwezig waren. Het betreft aldus een transversale aangelegenheid met de Gewesten waarbij de rol van de Gewesten vooral ligt in het preventieve luik.

Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd:

1) Heeft u weet van gelekte private persoonsgegevens van Belgische burgers die in handen van China zijn gekomen? Indien ja, uit wat bestonden deze data? Hoeveel mensen werden hierdoor getroffen? In welke periodes gebeurde dit? Wat waren de gevolgen hiervan?

2) Is er reeds op nationaal vlak of op Europees vlak een beleid uitgerold om ogenschijnlijk onschuldige data van Europese burgers, die gedeeld wordt op platformen als Tiktok, Vkontakte, enz., die in meerdere of mindere mate onder direct toezicht staan van hun overheden, te voorkomen? Zo ja gelieve dit te staven.

3) Zijn er in België reeds stappen ondernomen om Chinese camera's en andere beveiligingsapparatuur (zoals drones, enz.) waarvan geweten is dat ze een veiligheidsrisico kunnen vormen, te verwijderen? Gelieve mee te delen over hoeveel camera's in het bijzonder het gaat in België en welke stappen reeds zijn ondernomen hiertegen.

4) Zijn onze biometrische data op officiële documenten zoals vingerafdrukken op paspoorten, wel veilig? Kunnen regimes die vijandig staan tegenover het Westen deze data gebruiken voor hun eigen doeleinden? Kan u dit toelichten?

5) In hoeverre vormen Chinese webwinkels en producten die via Chinese portalen aangeboden worden een gevaar voor Westerse burgers op het vlak van data? Zijn er reeds cijfers voorhanden die meer info verschaffen over de aard en hoeveelheid data die hierdoor van Europa naar China vloeien?

6) Zijn er signalen dat de Chinese diaspora in België beïnvloed wordt of ingezet wordt door het Chinese partijapparaat met het oog op de verzameling van gegevens of data? Kan u dit toelichten?

7) Welke persoonsgegevens van onze burgers acht u het meest waardevol voor de Chinese overheid? Zijn er reeds stappen ondernomen om deze gegevens beter te beveiligen? Kan u dit toelichten?