Er is groeiend bewijs dat er linken bestaan tussen Islamic State of Iraq and Sham (ISIS) en de Oegandese rebellengroep Allied Democratic Forces (ADF) die aanvallen uitvoert in de Democratische Republiek Congo.

Zo waarschuwde de Congolese president Felix Tshisekedi op een recente vergadering binnen de Atlantic Council dat ISIS probeert een kalifaat op te richten in Afrika. Het Noordoosten van Congo is jammer genoeg al jaren in de greep van allerhande rebellengroeperingen die terreur uitoefenen op de lokale bevolking.

De president van Congo zoekt naar verluidt steun uit onder meer de Verenigde Staten om de inplanting van ISIS in Congo te voorkomen. Overigens was de Amerikaanse ambassade in Kinshasa gesloten in november 2018 omwille van een dreiging met een aanslag door ISIS.

Op 19 april 2019 claimt ISIS de aanval op een militaire post in Kamango. Er zouden diverse Congolese militairen zijn gedood. Als deze informatie klopt gaat het om de eerste daadwerkelijke aanval van ISIS in Congo.

De Franse president Emmanuel Macron heeft militaire steun beloofd aan de Democratische Republiek Congo, in de strijd tegen gewapende groepen die actief zijn in het oosten.

Het Congolese leger voert in het oosten van het land regelmatig operaties uit tegen de van oorsprong Oegandese Allied Democratic Forces (ADF). Die groep wordt ervan beschuldigd sinds oktober 2014 honderden of zelfs duizenden burgers in de omgeving van het Oost Congolese Beni te hebben vermoord. Terreurgroep ISIS heeft sinds begin dit jaar een aantal van ADF's aanvallen opgeëist.

Deze vraag betreft tevens een transversale aangelegenheid met de Gewesten. De standpunten van de Vlaamse regering en de verdediging hiervan bij de Verenigde Naties geschiedt systematisch in coördinatie met de federale overheid. De Gewesten voeren het economisch beleid aan. De gefedereerde overheden geven mede het inhoudelijk standpunt van de federatie vorm voor die materies waarvoor zij intern bevoegd zijn.

Binnen de Interministeriële Conferentie voor Buitenlands Beleid waarin de verschillende beleidsniveaus zijn vertegenwoordigd, wordt het Belgisch buitenlands beleid gecoördineerd. Sinds 6 juli 2015 komt dit orgaan terug samen. Ik verwijs tevens naar het federale regeerakkoord: "De regering zal bijzondere inspanningen doen om het beleid en de standpunten van de betrokken regeringen op de verschillende beleidsniveaus in ons land af te stemmen."

Ik heb dan ook volgende vragen:

1) Hoe reageert u op de berichtgeving dat vandaag ISIS daadwerkelijk zou opereren in de grenstreken van Congo? Beschikt u over enige indicaties van het aantal en de identiteit van de ISIS rebellen die daar actief zouden zijn?

2) Werd er aan ons land reeds bijstand gevraagd in bilateraal of multilateraal verband? Heeft u weet van een formele vraag tot bijstand vanwege Congo aan de Verenigde Staten?

3) Hoe reageert u op het Franse initiatief om Congo militair bij te staan? Heeft Frankrijk hieromtrent initiatieven genomen om ook ons land hierbij te betrekken? Kan u dit zeer concreet toelichten?

4) Kan u concreet toelichten welke stappen wij zullen ondernemen in de diverse internationale fora om te voorkomen dat bepaalde elementen van ISIS die voortvluchtig zijn uit Syrië of Irak zich zouden proberen in te planten in Afrika, en in Congo in het bijzonder?

5) Kan u een overzicht geven van de militaire bijstand van ons land aan Congo? Kan u meedelen of de respectieve veiligheidsdiensten samenwerken om de identiteit van foreign fighters in Congo te achterhalen?

6) Heeft u weet van landgenoten die als foreign fighter actief zouden zijn in Afrika voor aan ISIS gelieerde groeperingen? Zo ja, om hoeveel mensen gaat het en waar zijn zij actief?

7) Heeft dit gevolgen voor de reisadviezen naar Congo?

België blijft alert voor de activiteiten van de verschillende gewapende groeperingen die actief zijn in het oosten van de Democratische Republiek Congo (DRC). Hoewel een van deze groepen, de ADF, blijkbaar een toenadering heeft gezocht tot andere internationale terroristische groeperingen, is mijn departement nog niet op de hoogte van Belgische buitenlandse terroristische strijders («Foreign Terrorist Fighters» of FTF), leden van ISIS in Irak of Syrië, waarvan men vermoedt dat het Centraal-Afrika heeft bereikt.

President Felix Tshisekedi riep de leden van de Ontwikkelingsgemeenschap van Zuidelijk Afrika (SADC) op een regionale coalitie op de been te brengen om de plaag van de onveiligheid van gewapende groeperingen in het oosten van DRC uit te roeien. België is niet op de hoogte van andere formele verzoeken.

België herinnert aan het belang van een geïntegreerde regionale aanpak in de strijd tegen gewapende groepen in het oosten van de DRC en roept op tot nauwere samenwerking tussen de landen in de regio en met MONUSCO, en dit in nauwe samenhang met de bestaande regionale mechanismen inzake vrede en veiligheid.

De problematiek van «buitenlandse terroristische strijders» (FTF) wordt nauwlettend gevolgd in verschillende internationale fora. Zo is België lid van de «FTF»-werkgroep van de wereldwijde coalitie om ISIS te ontmantelen. Deze werkgroep stelt zich tot doel de uitwisselingen en de goede praktijken op dit gebied te maximaliseren. Ons land, als niet-permanent lid van de Veiligheidsraad, houdt nauwlettend toezicht op de ontwikkelingen inzake FTF en de bedreigingen van ISIS en Al-Qaeda. In dit verband werden zijn opvattingen over de ontwikkeling van deze dreigingen, ook in Afrika, overgemaakt aan de VN-deskundigen. Op het niveau van de ministers van Binnenlandse Zaken speelt België ook de centrale rol in het G-16-initiatief, waarin de Europese landen samenkomen die het meest getroffen zijn door het FTF-fenomeen. Ik wil erop wijzen dat België internationaal de FTF seint die op de lijsten van de gezamenlijke OCAM-databank voorkomen.

Na de opschorting van de militaire samenwerking tussen België en de DRC in april 2017, zijn de contacten sinds mei 2019 hervat en zijn de militaire staven meermaals bijeengekomen om de modaliteiten van een hervatting van de militaire samenwerking te bespreken, rekening houdend met de behoeften die door de DRC-autoriteiten werden geformuleerd.

Met betrekking tot het reisadvies voor de DRC, blijft het zo dat niet-essentiële reizen worden afgeraden en dat een hoog niveau van waakzaamheid wordt aanbevolen.