In de Verenigde Staten van Amerika was crowdfunding in 2012 goed voor 1,5 miljard dollar; in hetzelfde jaar werden in Frankrijk op die manier 60.000 projecten gefinancierd voor 40 miljoen euro.

Die informatie werd verspreid naar aanleiding van een onderzoek waarover bericht werd in het programma “Initiative France-Info” (beluisterbaar via de link http://www.liberation.fr/economie/2013/02/26/en-2102-le-crowdfunding-en-france-c-est-40-millions-d-euros-pour-60-000-projets_884655).

Crowdfunding is een participatieve financieringswijze waarbij burgers via internet en sociale netwerken, gezamenlijk projecten financieren, die opgestart zijn door ondernemers die voor het merendeel wellicht geconfronteerd worden met de terughoudendheid van banken bij de toekenning van traditionele kredieten.

Zo ontstaan er op het net gespecialiseerde sites.

Deze nieuwe belangstelling om te investeren in ondernemingen is een interessant gegeven.

In België is het aantal initiatieven inzake crowdfunding toegenomen. Daarom is het nuttig de toepasselijkheid van de verschillende financiële wetgevingen op crowdfunding te verduidelijken en ook de consumenten te wijzen op de geldende regels en op de mogelijke risico's die zij lopen, aldus FSMA-voorzitter Jean-Paul Servais, op de website http://www.fsma.be.

In een mededeling licht de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten toe welke risico's crowdfunding kan inhouden voor de investeerder.

Dergelijke preventieve acties om het publiek te beschermen bij dit soort operaties is positief.

Het is echter duidelijk dat de situatie zeer complex is vermits de Belgische wetgeving niet op alle crowdfunding-initiatieven op het internet van toepassing is.

Kan de minister mij zeggen of er statistieken voorhanden zijn over de omvang van dit systeem in België in 2012? Zijn er klachten van gebruikers en/of bijzondere moeilijkheden in verband met onze huidige wetgeving?

Crowdfunding is een vlag die verscheidene ladingen dekt. Dit begrip verwijst naar internetsites die internauten voorstellen om, zonder tegenprestatie, projecten financieel te ondersteunen (dikwijls artistieke projecten), maar ook naar websites die aan het publiek voorstellen om in kleine ondernemingen of verenigingen te beleggen.  

De crowdfundingprojecten die aan de internauten een belegging voorstellen waarbij hun een rendement wordt beloofd in ruil voor het ter beschikking stellen van hun spaargeld, kunnen ook heel verscheiden zijn. Zo bijvoorbeeld kunnen beleggers aandeelhouders worden van de vennootschap waarin ze beleggen, terwijl het in andere gevallen alleen gaat om het lenen van geld aan een ondernemer in ruil voor een vaste of variabele intrest.  

In het kader van zijn opdracht van controle van de financiële markten en van bescherming van de financiële verbruikers, heeft de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) kennis van verscheidene crowdfundingprojecten. In de meeste gevallen worden die projecten aan de FSMA ter kennis gebracht door de promotoren van het project die er zeker van willen zijn dat ze niet in overtreding zijn met het wettelijk kader, in het bijzonder de wet van 16 juni 2006 waarin bepalingen zijn opgenomen over de bekendmaking van een door de FSMA goedgekeurd prospectus en over de controle door dit organisme van elke reclamepublicatie naar aanleiding van een openbare aanbieding van beleggingsinstrumenten.  

Met het oog op een verduidelijking van dit reglementaire kader heeft de FSMA op haar website een mededeling gepubliceerd over de regels die op de activiteiten van crowdfunding van toepassing kunnen zijn.  

Over het algemeen zijn de bedragen van crowdfundingprojecten lager dan 100 000 euro en zijn die projecten bijgevolg vrijgesteld van de verplichting om een prospectus op te stellen en die door de FSMA te laten goedkeuren. Vandaar dat er geen statistieken zijn over het aantal projecten in België in 2012. Tot op heden is er slechts één crowdfundingoperatie geweest waarvoor een door de FSMA goedgekeurd prospectus moest worden gepubliceerd. Het bedrag dat bij deze gelegenheid werd uitgegeven was 123 200 euro.  

Er wordt opgemerkt dat de wet van 16 juni 2006 de Koning machtigt om de controle van de FSMA uit te breiden tot de publiciteitsdocumenten die worden gebruikt in het kader van transacties die geen publicatie van een prospectus vereisen. In de veronderstelling dat er misbruiken zouden worden vastgesteld in de communicatie aan het publiek, bestaat dus de mogelijkheid om reglementaire maatregelen te treffen. Noch de FSMA, noch de Ombudsfin (Ombudsman van de financiële sector) hebben tot op heden klachten van verbruikers geregistreerd.