BELGISCHE SENAAT
________
Buitengewone zitting 2010
________
30 augustus 2010
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 5-75

de Bart Tommelein (Open Vld)

aan de minister van Landsverdediging
________
Somalië - Europese opleidingsmissie - Eventuele deelname van België
________
militaire samenwerking
strijdkrachten in het buitenland
Europees defensiebeleid
Somalië
militaire missie van de EU
paramilitaire troepen
________
30/8/2010Verzending vraag
14/10/2010Antwoord
________
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 5-75 d.d. 30 augustus 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

In de internationale gemeenschap heerst een consensus over het feit dat het met Somalië de verkeerde kant opgaat. Wanneer steeds meer Europese koopvaardijschepen, vissersschepen en recreatieve vaartuigen het voorwerp werden van piraterij was de maat voor de Europese Unie vol. De operatie Atalanta die daaropvolgend tot stand kwam, en waaraan België overigens deelneemt, kan over het algemeen als een succes worden beschouwd. Op het land is de situatie echter moeilijker. De Al-Shabaab-milities krijgen steeds meer greep in de strijd om de controle over de 'failed state'. De strijd heeft sinds 2007 al meer dan 20.000 levens gekost.

Om de toestand enigszins te stabiliseren, besloten de ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie op 25 januari 2010 een extra missie in te lassen. Die heeft tot doel Somalische veiligheidstroepen op te leiden in Oeganda. Hiervoor stelt de Europese Unie een honderdtal instructeurs vrij. Er wordt verwacht dat de operatie 2000 extra Somalische soldaten zou moeten opleveren, wat het totaal op 6000 brengt. Spanje en Frankrijk hebben reeds hun medewerking toegezegd. De positie van België is echter nog onduidelijk en bovendien kunnen meerdere vragen gesteld worden bij de doeltreffendheid van de operatie.

Ik heb dan ook volgende vragen:

1. Op 9 maart 2010 gaf de minister in de commissie voor de Buitenlandse Betrekkingen en voor de Landsverdediging van de Senaat aan dat beide missies in Somalië als een prioriteit worden beschouwd tijdens het Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie. Wat staat concreet op de agenda? Welke rol ziet ons land tijdens het voorzitterschap weggelegd in beide missies? Heeft de minister de punten zelf geagendeerd? Zo ja, waarom ziet België Somalië als een prioriteit?

2. Is België van plan om financieel en militair bij te dragen tot de opleidingsmissie? Zo ja, hoeveel middelen is de minister van plan hiervoor vrij te maken en hoeveel manschappen worden ingezet? Vreest hij niet dat onze manschappen aldus te breed worden ingezet (overstretch) en kan hij uitvoerig toelichten waarom dat al dan niet het geval zou zijn?

3. Hoe worden de Somalische rekruten gescreend? Wie oefent toezicht uit op die strijdmacht? Mogadishu heeft immers geen regering en wordt al een lange tijd door de internationale gemeenschap als een 'failed state' bestempeld. Dreigt de Europese Unie (inclusief België als het bereidt is om mee te stappen in dit verhaal) niet mensen op te leiden die in de toekomst mogelijk misbruik zullen maken van hun verworven capaciteiten? Is het, rekening houdend met die opmerkingen, niet meer opportuun om de activiteiten van de Afrikaanse Unie in Somalië te steunen?

Antwoord ontvangen op 14 oktober 2010 :

Het geachte lid gelieve hierna het antwoord te willen vinden op de door hem gestelde vragen.

1.

a. Defensie neemt zijn initiatieven terzake in een overlegde interdepartementale benadering. Deze benadering, genaamd 3D-LO (refererend naar de vijf betrokken departementen “Diplomacy, Defence, Development, Law, Order”), tracht de bijdrages van de betrokken departementen te synchroniseren en te coördineren met als doel een optimaal effect te bereiken.

b. De vrijheid van scheepvaart in de streek van de Hoorn van Afrika maakt deel uit van één van de essentiële belangen van de Europese Unie en zijn Lidstaten. Zij maakt het eveneens mogelijk om een degelijke ondersteuning van de humanitaire acties in deze streek van de wereld uit te oefenen. Het is dus voor de Europese Unie prioritair om bij te dragen aan een spoedig herstel van deze vrije scheepvaart, bedreigd door de lokale piraterij in de regio. De marineoperatie Atalanta en de trainingsmissie van Somalische troepen in Oeganda zijn twee Europese initiatieven die dit doel nastreven.

c. Als natie, die het Europees voorzitterschap uitoefent, moet ons land deze twee missies niet alleen ondersteunen maar ook een wezenlijke bijdrage leveren bij de effectieve inwerkingstelling ervan. Zo zal enerzijds België het fregat BNS Louise-Marie inzetten voor de Europese operatie Atalanta waarbij bijkomend een belangrijke bijdrage aan het commando, ingescheept op het Frans admiraalsschip De Grasse, wordt geleverd. Anderzijds heeft Defensie eveneens haar steun geleverd aan de instructieopdracht in Oeganda door middel van een ploeg onderrichters.

2.

a. Vijf Belgische militairen werden samen met een Luxemburgse collega in Oeganda ontplooid om, als een team van onderrichters, bij te kunnen dragen aan de “Europese trainingsmissie van de Somalische troepen”. De kost voor deze deelname bedraagt 158000 euro.

b. Deze specifieke opdracht brengt geen problemen verbonden aan een te grote geografische verspreiding van de middelen van onze Defensie met zich mee. Het geheel van de veiligheid, logistieke, medische en administratieve ondersteuning, is ten laste van de Europese middelen.

3.

De aanwerving gebeurt over de volledige Somalische bevolking. De Europese Unie, Oeganda en de Somalische Federale Overgangsregering hebben hiervoor een overeenstemming bereikt over de weerhouden selectiecriteria.