Ik verwijs naar mijn eerdere vraag om uitleg omtrent de aanwezigheid van FN FAL geweren van Belgische oorsprong die in 2011 via Quatar werden geleverd aan Libische rebellen in Libië via de luchthaven van Bengazi. De Guardian rapporteerde dit ondermeer eerder. Ik maak mij ongerust over deze leveringen gezien deze wapens heden samen met eerdere wapenleveringen vanwege ons land aan het toenmalige Libische regime zich als een olievlek verspreiden over de buurlanden en zelfs in Mali opduiken.

Ik verneem heden vanuit diverse betrouwbare bronnen dat FN FAL geweren van Belgische oorsprong in groten getale heden opduiken bij de Syrische oppositiestrijders in Syrië. Ik beschik over foto's die ik u graag desgevallend vertrouwelijk wil overhandigen die dit zwart op wit bevestigen. De FAL geweren blijken een van de meest verspreide wapens te zijn in wat we heden de burgeroorlog in Syrië kunnen noemen. Ook Reuters spreekt in recente berichtgeving van 13 juli jongstleden over de aanwezigheid van duizenden Belgische FAL geweren in Syrië. Quatar en Saudi-Arabië kondigden in maart 2012 aan dat ze de Syrische rebellen zouden voorzien van wapens. Ook de Franse Minister van Buitenlandse Zaken bevestigde dit onlangs. Ons land heeft sinds de jaren zeventig meerdere malen aan beide landen grote hoeveelheden vuurwapens verkocht.

In dit kader had ik graag volgende vragen voorgelegd aan de minister:

1) Hoe reageert de minister op de door diverse bronnen bevestigde massale aanwezigheid van wapens van Belgische oorsprong bij de Syrische rebellen?

2) Hoeveel FN FAL wapens werden door ons land in het totaal geleverd aan Quatar (al of niet via buitenlandse filialen) en Saudi-Arabië (al of niet via buitenlandse filialen) in het verleden? Zo ja, kan u toelichten hoeveel wapens alsook de data en bent u bereid de serienummers vrij te geven om aldus eventuele tracering mogelijk te maken?

3) Kan u omtrent de levering van FN wapens aan Quatar en Saudi-Arabië naar contractsvoorwaarden toe aangeven of er bepalingen werden opgenomen betreffende eventuele doorvoer en/of verkoop aan derde landen?

4) Heeft u weet van de levering vanuit Quatar en/of Saudi-Arabië van Belgische FAL wapens of andere wapens van Belgische oorsprong aan rebellen en/of milities in Libanon of Syrië?

5) Bent u bereid te vragen aan onze ambassade ter plekke of er FN FAL wapens en/of munitie vanuit Quatar werd ingevlogen in Syrië? Zo ja, kan u toelichten? Zo neen, waarom niet?

6) Kan u zeer specifiek aangeven wat het regeringsstandpunt is wat betreft de levering van wapens via Quatar en/of Saudi-Arabië van wapens aan de rebellen in Syrië? Veroordeelt u deze leveringen?

7) Is ons land voorstander van het bewapenen van de rebellen in Syrië naar de toekomst toe? Zo neen, waarom niet? Zo ja, kan u toelichten?

8) Bent u bereid te informeren bij Quatar en Saudi-Arabië of zij daadwerkelijk FAL geweren of andere wapens van Belgische oorsprong hebben geleverd of zullen leveren aan de Syrische rebellen?

9) Kan u aangeven welke impact de daadwerkelijke aanwezigheid van wapens van Belgische oorsprong in Syrië zal hebben op toekomstige wapenleveringen aan de desbetreffende landen, in casu Quatar en Saudi-Arabië? Kan u zeer uitvoerig toelichten?

10) Kan u zeer gedetailleerd aangeven hoe ons land bij wapenexportdossiers het risico op wederexport naar derde landen evalueert? Welke criteria worden hiervoor met andere woorden gehanteerd?

1. Meerdere foto’s circuleren voor het moment op internet die de aanwezigheid van FN/FAL wapens in de handen van de Libische rebellen lijken te bevestigen. Uit deze foto’s et/of getuigenissen, kan men onmogelijk het aantal wapens in omgang evalueren. Men ziet meestal maar enkele exemplaren, vaak gemengd met andere soorten wapens, waaronder AK47. Ik beschik over géén enkele informatie die de massale aanwezigheid van wapens kan bevestigen. Ik ben niet echt verbaasd over de aanwezigheid van FAL wapens in Syrië aangezien deze in de jaren 80 in grote getalen zijn geproduceerd, geëxporteerd en gebruikt in verschillende conflicten. Sommige speculeren over het feit dat deze wapens afkomstig zijn uit Libië, maar ik beschik over géén enkele andere informatie dan wat in de pers is verschenen.

2. De informatie verkregen vanwege de Federale Overheidsdienst (FOD) Economische Zaken, die tot 2003 de bevoegde autoriteit was voor de afgifte van wapenuitvoerlicenties, en die gegevens vanaf 1992 ter beschikking stelt, vermeldt geen exportlicenties voor FN FAL ten aanzien van Syrië of Qatar, en de levering van een lot wisselstukken voor FN FAL aan Saudi-Arabië in 2003. Deze gegevens hebben betrekking op de periode 1992-2003.

   Aangezien de productie van FAL-geweren in België plaatsvond tot de jaren ’80 kan het, in voorkomend geval, om oudere leveringen gaan. Daarnaast werd en wordt de FN FAL ook in een tiental andere landen onder licentie geproduceerd.

   Ik stel vast dat een onderzoeksjournalist, die op een diepgaande manier onderzoek heeft gedaan over dit onderwerp, uit het serienummer van één van de gefotografeerde wapens afleid dat deze waarschijnlijk rond 1978 is geproduceerd. Dit lijkt te bevestigen dat het hier effectief gaat over oude wapens uit een periode die de archieven van de FOD economie vooraf gaan.

   Tracering van wapens gebeurt op vraag van bevoegde VN-organen of op vraag van politiediensten in het kader van een gerechtelijk onderzoek.

3. Vanaf de inwerkingtreding van de wet van 5 augustus 1991 en het bijhorend koninklijk besluit (KB) van 1993 werd de uitvoer van wapens systematisch onderworpen aan een clausule voor niet-geautoriseerde wederuitvoer.

4. Neen.

5. Ik beschik over géén enkele informatie die Qatar linkt met deze wapens noch enige informatie die laat veronderstellen dat Qatar of een ander land dat klant is van de FN, zijn internationale verplichtingen aangaande de niet weder-export van wapens is tegen gegaan. Ik zie dus niet op welke basis ik zou kunnen handelen.

6. Zoals ik het al heb aangewezen, beschikt de regering niet over informatie betreffende de levering van wapens aan de rebellen door eender welk land. Op géén enkele manier heeft België bijgedragen tot dit soort operaties.

7. België betreurt dat het blokkeren door de Veiligheidsraad een unanieme en ferme actie van de internationale gemeenschap niet mogelijk is geweest. Ons land rekent nog steeds op het behouden van internationale druk, en meer bepaald door middel van financiële sancties, om het regime te overtuigen een einde te maken aan de bloederige onderdrukking en de macht op een vreedzame manier te delen.

8. In de marge van de bijeenkomst van de "Vrienden van Syrië" in Istanboel, heb ik de minister van Buitenlandse Zaken van Qatar, Dr Al Attiyah, ontmoet. Ik maakte melding van onze bezorgdheid over de ongecontroleerde verspreiding van wapens in conflictgebieden - met inbegrip van wapens van Belgische origine. Hij nam nota van mijn boodschap.

9. Ik verwijs naar de wet van 5 augustus 1991 die in artikel 4, 4e, e) stelt dat “Elke aanvraag tot het verkrijgen van een uitvoer- of doorvoervergunning bedoeld in deze titel wordt verworpen indien […] er voldoende aanwijzingen bestaan dat in het land van bestemming […] ernstig gevaar bestaat voor afwending binnen het land of het land bewezen heeft de clausule van niet-wederuitvoer niet na te leven.” Dit komt overeen met criterium 7 van het Europese Gemeenschappelijk Standpunt over de controle op de uitvoer van militaire goederen en technologie (2008/944/GBVB). Ik wijs ook op de bevoegdheid van de Gewesten voor de toepassing van deze regels.

10. Ik ben niet bevoegd voor het wapenexportbeleid van de gewesten. Voor de federale exportlicenties, die nog van toepassing zijn op verkopen door Defensie en Federale Politie, wordt voor de inschatting van het risico op niet-geautoriseerde weder export gekeken naar de staat van dienst van het ontvangende land of entiteit op het vlak van het respecteren van certificaten voor eindgebruik. Voor deze evaluatie wordt gebruik gemaakt van openbare bronnen (gepubliceerde lijsten van veroordeelde illegale wapenhandelaars en bedrijven; rapporten van de VN-expertenpanels;verslagen van NGO's, de academische wereld en de media) en niet-openbare bronnen (informatie vanwege nationale politie en veiligheidsdiensten; informatie-uitwisseling tussen EU-lidstaten in de context van de EU raadswerkgroep COARM; bilaterale en internationale uitwisseling over illegale wapenhandel en afleiding van wapens).