Onderhavige schriftelijke vraag heeft geen betrekking op het Dexia-dossier op zich, noch op de maatregelen die de regering en uzelf hebben genomen om het ergste te vermijden, en die ik goedvind. Mijn onderwerp is veel beperkter.

Ook al is het altijd veel gemakkelijker om analyses na de feiten te herschrijven, toch moet men nadenken over de betrouwbaarheid van een instrument dat precies dient om de toekomst voor te bereiden, elk onvoorzien voorval te vermijden en beleidsmakers inlichtingen te bezorgen om hen te helpen bij hun moeilijke opdracht. Die opdracht is veel moeilijker geworden door de toegenomen complexiteit van de herstructurering van de financiële sector na de crisis van 2007-2008. De beleidsmakers, zoals in de privé- als in de openbare sector, hebben bijgevolg nood aan fijnere en meer betrouwbare evaluatie-instrumenten.

We moeten echter vaststellen dat de recente ontwikkelingen of liever de verslechtering van de situatie bij Dexia ons hebben verrast, aangezien die instelling zeer onlangs volgens de aanbevelingen van de Europese autoriteiten gecontroleerd werd, namelijk met de “stresstest”. Dat nieuwe begrip is plots een must geworden in de politieke microkosmos; het betreft een testmethode om scenario's als dat van Lehman te vermijden, dat wil zeggen het crisismanagement van een insolvabele bank. Afhankelijk van de resultaten van een solvabiliteitssimulatie kunnen preventieve maatregelen worden genomen om de bank met privé- of openbare middelen te herkapitaliseren. Dat was het geval in de Verenigde Staten in 2009. De terughoudendheid van een aantal Europese lidstaten om op die manier bepaalde zwakheden in de openbaarheid te brengen die de vrees op de financiële markten zou kunnen aanwakkeren, leidde tot vertraging. Onder druk van de investeerders die twijfelden aan de gezondheid van de Europese banken, hebben de Staten de werkwijze uiteindelijk aanvaard. Maar ze hebben het scenario van een kredietverzuim op overheidsschuld er niet in opgenomen. De eerste stresstests zijn aangestuurd door het Comité van Europese Banktoezichthouders, inmiddels vervangen door de Europese Bankautoriteit (EBA). Ik breng dat even in herinnering, want al zeer snel zijn er vragen gerezen bij de betrouwbaarheid van de stresstests, aangezien de Spaanse spaarkassen ondanks die tests onmiddellijk getroffen zijn door de val van de immobiliënprijzen en vooral omdat drie Ierse banken die voor de stresstests geslaagd waren, in de storm zijn meegesleurd en op de valreep door de Europese Unie en het Internationaal Monetair Fonds (FMI) van het failliet zijn gered . Gedurende de zomer 2011 zijn een nieuwe reeks stresstests uitgevoerd. Dexia was er met succes voor geslaagd.

Het zou misplaatst zijn om hierover ironisch te doen, maar ik zou graag uw mening kennen over het totale gebrek aan betrouwbaarheid en dus het totale gebrek aan belang van de stresstests. Ik weet dat de uitleg die wordt gegeven, berust op het onderscheid tussen solvabiliteit en liquiditeiten. Dan komt het erop aan te weten waarom de test geen betrekking heeft op de mogelijke oorzaak van de problemen.

Welke lessen kan men volgens u op Europees niveau trekken om het risicobeheer te versterken? Wat denkt u van het opleggen van plafonds aan tradingactiviteiten voor eigen rekening van commerciële banken? Wat denkt u ervan om contracyclische provisies voor de banken te belasten? Wat denkt u ten slotte van de techniek van de "testamenten"?