In het verleden stelde ik reeds een aantal vragen over thuiswerk bij de Federale Overheidsdiensten (FOD). Om de evolutie hiervan op te volgen, herhaal ik de meeste vragen. Graag zou ik verder de aandacht willen vestigen op een aantal andere elementen. De staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit schreef (schriftelijke vraag 5-8153): "De werknemers van Shared Services in het algemeen, en van mijn Diensten op de Kanselarij in het bijzonder, beschikken voor hun thuiswerk over een Virtual Private Network (VPN)-verbinding. Dit betekent dat zij op een professioneel beveiligde manier toegang hebben tot hun elektronische gegevens net alsof ze op kantoor werken. VPN is een meer beveiligde manier van gegevensuitwisseling dan cloud computing, waarbij de overheid geen enkel idee heeft waar de gegevens in realiteit bewaard worden. Bovendien is de Patriot Act die onlangs in de Verenigde Staten van Amerika van kracht is geworden niet van aard om de bezorgdheid van de Belgische en Europese Overheden inzake beveiliging van elektronische gegevens te milderen." Voor de duidelijkheid: ik maak een onderscheid tussen occasioneel en structureel (dus bijvoorbeeld een dag per week) thuiswerk of telewerk.

Graag had ik de volgende vragen gesteld:

1) Hoeveel, en dit voor de laatste vijf jaar, werknemers van alle diensten en organisaties die onder uw beheer vallen:

a) werken occasioneel thuis;

b) werken structureel thuis?

Kan u deze cijfers, opgedeeld per jaar, in absolute en procentuele vorm meedelen, en dus ook meedelen hoeveel mensen er in totaal bij uw FOD/POD/… werken?

2) Wordt thuiswerk aangemoedigd ten aanzien van uw medewerkers? Waarom wel/niet?

3) Weet u of thuiswerken een kostenbesparing voor uw diensten betekent? Heeft u hier cijfers over? Heeft u hier al studies over laten uitvoeren? Zo ja, wat was het resultaat? Zo neen, acht u zo een studie nuttig en wilt u deze laten uitvoeren? Kan u toelichten?

4) Zijn er bij uw diensten al initiatieven genomen om thuiswerk te promoten? Zo ja, kan u dit toelichten? Zo neen, waarom niet?

5) Bent u van plan om in de toekomst hieromtrent initiatieven te nemen? Waarom wel/niet?

6) Welke diensten die de communicatie faciliteren zijn aanwezig? Kan men videoconferenties houden? Is cloud sharing mogelijk en op welke manier?

7) Deelt u de ongerustheid van de staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit, gelet op de vele berichten over cybercrime en spionage? Ziet u uw diensten als een mogelijk doelwit van dergelijke acties?

8) Heeft u na de vele berichten over cybercrime en spionage de beveiliging van de data van uw FOD verbeterd (bijvoorbeeld in verband met cloud sharing)? Op welke manier?

9) Heeft u ook extra maatregelen qua beveiliging genomen wat betreft telewerkers? Zo ja, hoe? Zo neen, acht u dit niet nodig? Kan u toelichten?

10) Gsm's of andere mobiele apparaten zijn handig bij telewerk. Kan u voor 2013 aanduiden in absolute cijfers:

a) hoeveel werknemers een gsm/smartphone hebben ontvangen;

b) hoeveel een laptop hebben ontvangen;

c) hoeveel een ander mobiel toestel hebben gekregen.

11) Hebben uw diensten bij het aanbieden en uitwerken van telewerken voordelen in vergelijking met andere FOD? Zo ja, wat zijn volgens u sterke punten van uw diensten hierin?

12) Waar ziet u nog mogelijkheden tot verbetering wat betreft telewerken?

13) Merkt u voor de rest nog trends of evoluties op inzake deze materie bij uw diensten, ook ten aanzien van andere overheidsdiensten?

1.a) Occasioneel telewerk volgens de bepalingen van het koninklijk besluit van 22 november 2006 betreffende het telewerk in het federaal administratief openbaar ambt is niet structureel georganiseerd bij de diensten van Federale Overheidsdienst (FOD) Binnenlandse Zaken.

b) Binnen de diensten van de FOD Binnenlandse Zaken die onder mijn bevoegdheden vallen, is sinds de invoering van telewerk sprake van een geleidelijke jaarlijkse groei, met in 2013 een lichte daling ten opzichte van 2012.

Hieronder een overzicht van het aantal telewerkers in de voorbije vijf jaar:

2. Het implementeren van telewerk past in de strategie van de FOD om personeelsleden meer te responsabiliseren en meer resultaatgericht te laten werken. Als FOD telewerk aanbieden toont aan dat de organisatie een gelijkaardige flexibiliteit aan de dag legt als degene die de FOD van zijn werknemers verwacht. Tevens wil de FOD via de invoering van telewerk zijn medewerkers de mogelijkheid geven werk en privé-leven beter te combineren.

3. Binnen de diensten van de FOD Binnenlandse Zaken die onder mijn bevoegdheid vallen zijn er enkele kleinschalige desksharingprojecten opgezet. Ik beschik niet over cijfergegevens. Er zijn ook geen studies hier aangaande uitgevoerd. Grootschalige desksharingsprojecten zijn tot op heden niet opportuun geacht, gelet het soms aantal zeer beperkte telewerkers per dienst en het feit dat de accommodatie er zich niet altijd toe leent.

4. De mogelijkheid om aan telewerk te doen wordt op verschillende wijzen gecommuniceerd, via het intranet van de FOD:

1. Er is een uitgebreide Question and Answer lijst, ook met tips over hoe best een aanvraag tot telewerk in te dienen

2. Er is een handleiding voor telewerkers

3. Er bestaan een reeks van tips voor leidinggevenden van telewerkers

4. Er is een zelfevaluatie voor geïnteresseerde personeelsleden, via een aantal vragen wordt hen duidelijk gemaakt waarmee ze in het kader van telewerk moeten rekening houden en kunnen zij beter voor zichzelf uitmaken of telewerk een goede keuze is

5. De documenten om een telewerkaanvraag te doen zijn online consulteerbaar

5. Er zijn geen bijkomende initiatieven voorzien. De structuur en de behoeften van de verschillende diensten binnen de FOD zijn te divers voor een grootschalige promotie van telewerk.

6. Er wordt gebruik gemaakt van e-mail en webmail. Een aantal diensten gebruikt VPN –connecties (Virtual Private Network) naar de centrale omgeving. Er wordt geen gebruik gemaakt van externe cloud sharing wegens veiligheids- en confidentialiteitsbezwaren. De algemene directie Crisiscentrum beschikt over een performant videoconferentiesysteem maar dit wordt niet gebuikt in het kader van telewerk.

7. De FOD Binnenlandse Zaken is er zich bewust van dat er een potentiële dreiging is van cybercrime en spionage.

8. In bepaalde van de diensten van de FOD Binnenlandse Zaken die onder mijn bevoegdheid vallen zijn er, naast de traditionele firewalls met traditionele randapparatuur (anitvirus, intrusion detectie, …), bijkomende installaties en verdere uitbreidingen om een betere beveiliging te bewerkstelligen en is er een continue evolutie van de veiligheidsomgeving. De trafiek van het internet is een migratie aan het ondergaan: de spam is aan het verminderen en de fluxnet- en botnettrafiek is sterk toegenomen. Daar worden bijkomende maatregelen genomen om ransomware en botnettrafiek tegen te houden en wordt applicatiescanning opgesteld om evasieve technieken tegen te gaan. Ook wordt reeds gebruik gemaakt van sandboxing die verder uitgebreid zal worden.

Wegens een gebrek aan beschikbare middelen zijn er op een algemene schaal geen extra maatregelen genomen.

Er wordt zoals eerder gemeld geen gebruik gemaakt van externe cloud sharing.

9. Naast de elementen uit punt acht zijn er geen bijkomende maatregelen genomen, specifiek voor telewerkers.

10. Voor wat betreft gsm’s, smartphones en tablets kan ik u melden dat bij de diensten van de FOD Binnenlandse Zaken die onder mijn bevoegdheid vallen er in 2013 in totaal 584 mobiele telefonie-of data-abonnementen actief waren. Er waren in 2013 voor deze diensten 437 laptops in gebruik.

11. Er wordt in principe een laptop ter beschikking gesteld, evenals ICT-ondersteuning. Kosten van telefoon en internet kunnen worden terugbetaald tot een maximum van 30 euro per maand, mits voorlegging van een kopie van de factuur van het abonnement.

12. Gelet budgettaire en technische beperkingen zijn nog niet alle documenten en gegevensbanken van thuis uit consulteerbaar.

13. Neen.