BELGISCHE SENAAT
________
Zitting 2008-2009
________
5 februari 2009
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 4-2960

de Anne-Marie Lizin (Onafhankelijke)

aan de minister van Justitie
________
Belgische strafinrichtingen - Staat - Restauratie - Verbetering levenskwaliteit van de gedetineerden - Opmerkingen van het Observatoire international des prisons (OIP) en van de Liga voor Mensenrechten (LM)
________
strafgevangenis
veiligheid van gebouwen
Regie der Gebouwen
technische voorzieningen van gebouwen
onderhoud
________
5/2/2009Verzending vraag
10/3/2009Antwoord
________
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 4-2960 d.d. 5 februari 2009 : (Vraag gesteld in het Frans)

Er is sinds vrijdag 23 januari 2009 geen verwarming meer in de gevangenis van Vorst. In de cellen is het 8 tot 10°. Op maandag 25 januari 2009 waren er nog altijd geen technici geweest om de verwarmingsketels te herstellen. De bewakers maken zich zorgen want ze vrezen dat “verouderd en slecht onderhouden materiaal” niet meer kan worden hersteld.

Dat is maar één van de vele incidenten : overbevolking in de gevangenissen, erbarmelijke detentieomstandigheden, vooral op het vlak van hygiëne en wegens het gebrek aan plaats in sommige instellingen (gevangenen die zelfs op de grond slapen, vier personen in een cel die voor twee is bestemd,....) veroudering van sommige instellingen.

Het Observatoire international des prisons (OIP) en de Liga voor Mensenrechten (LM) heeft in een communiqué van 14 mei 2008 onderstreept dat de levensomstandigheden van de gevangenen in alle Belgische gevangenissen strijdig zijn met de Europese Conventie voor de Rechten van de Mens, met de internationale voorschriften ter zake en zelfs met de Belgische wetgeving.

Ze eisen dat de regering maatregelen neemt om die schendingen te doen ophouden. Ze moet zowel kortetermijnmaatregelen nemen – dringende renovatie van onze ongezonde gevangenissen – als maatregelen op middellange termijn door het fenomeen van de overbevolking te bekijken vanuit de hoek van een algemene hervorming van het strafstelsel in plaats van nieuwe gevangenissen te bouwen (de vrijheidsberoving moet de ultieme sanctie zijn).

- Hoever staat het met het budget dat de gevangenissen hebben gekregen en met de restauratie van de meest verouderde gebouwen?

- Heeft men de levenskwaliteit van de gevangenen kunnen verbeteren door gevolg te geven aan de opmerkingen van het OIP en de LM?

Antwoord ontvangen op 10 maart 2009 :

Er is gestart met de uitvoering van het masterplan dat op vier pijlers is gebaseerd en beoogt de problemen in de strafinrichtingen te verhelpen:

1. renovatieprogramma voor het herstel van de verloren capaciteit;

2. uitbreiding van de capaciteit op de bestaande sites;

3. nieuwe strafinrichtingen – 2012;

4. nieuwe strafinrichtingen, ter vervanging van de verouderde inrichtingen – 2016.

De vraag heeft vooral betrekking op de pijlers één en vier van het masterplan.

Pijler 1: Renovatie-herstel

  • de werkzaamheden voor het herstel van de douches, de lekkende dakgoten en de daarmee verloren celcapaciteit te Sint-Gillis en te Vorst zijn volop bezig. Een groot deel van de cellen zijn al terug in gebruik. De werken in de laatste reeks cellen worden beëindigd;

  • er wordt een nieuwe planning opgesteld voor het herstel van de douches in de vleugels C en D in de strafinrichting te Vorst;

  • de sectie geïnterneerden te Turnhout is afgewerkt en in gebruik sedert mei 2008;

  • de omvangrijke werken te Doornik (renovatie van negentig cellen) bereiken de eindfase en zullen voltooid zijn tegen medio 2009;

  • in Hoogstraten – waar een reeks van renovatiewerken van start gaat – is de eerste fase nu in aanbesteding (werken klaar in de lente van 2009) en volgt daarna een tweede vastlegging in de herfst van 2009 (werken tegen februari 2010). Deze investering leidt tot een verhoging van de capaciteit, maar het gaat aan de andere kant ook om de renovatie van vitale uitrusting, zoals de keuken en de bakkerij;

  • de studies die het opnieuw in gebruik nemen van de volledige vleugel B te Sint-Gillis beogen, worden beëindigd. De aanbesteding is gepland voor 2009 en de werken zullen duren tot de lente van 2010. Op die wijze kunnen 102 cellen opnieuw in gebruik worden genomen.

Pijler 4: Nieuwe strafinrichtingen, ter vervanging van de verouderde inrichtingen

Er is vastgesteld dat de noden in de meest verouderde inrichtingen zodanig groot en talrijk zijn dat jarenlang inspanningen zouden moeten worden gedaan.

Daarom is beslist zes nieuwe inrichtingen te bouwen op vier locaties, ter vervanging van de oude gebouwen:

  • Sint-Gillis/Vorst/Berkendael (vrouwen) worden Brussel I, Brussel II en Brussel III (gepland 2016);

  • Dinant en Namen worden Marche-en-Famenne (gepland 2013);

  • Antwerpen wordt vervangen door een nieuw gebouw te Antwerpen (gepland 2016);

  • Merksplas (cellulair) wordt vervangen door een nieuw gebouw te Merksplas (gepland 2013).

In deze nieuw op te trekken gebouwen is voorzien in douches op de cellen, in wasmachines op de secties, in een complex met naakte cellen met binnenplaats en douches, …

In het perscommuniqué de datum 14 mei 2008 van de Liga voor mensenrechten (LRM) en het Internationaal Observatorium voor de gevangenissen (IOG) wordt niet enkel kritiek geleverd op het gegeven dat niet in kredieten is voorzien voor de renovaties in de bestaande gevangenissen, maar wordt ook het gebrek aan enige maatregel aan de kaak gesteld om ratten, kakkerlakken en ander ongedierte, die in bepaalde gevangenissen voorkomen, uit te roeien.

Ik heb supra reeds onderstreept dat het masterplan op vier pijlers is gegrond, en dat de eerste pijler precies betrekking heeft op renovatie en herstel in de gevangenissen. De beweringen van de IOG en van de LRM zijn derhalve ongegrond.

Wat de ratten en ander ongedierte betreft, heeft de Federale Overheidsdienst (FOD) Justitie de Regie der Gebouwen op 29 augustus 2008 gevraagd specifieke en dringende werkzaamheden uit te voeren in de gevangenis te Sint-Gillis teneinde de ratten te bestrijden.

Met betrekking tot het gevolg gegeven aan die vraag en tot het exacte bedrag van de kredieten uitgetrokken voor de renovatie van de gevangenissen moet u zich wenden tot de heer Didier Reynders, de minister bevoegd voor de Regie der Gebouwen.