5-139 | 5-139 |
De heer Rik Daems (Open Vld). - De manipulaties in de valutahandel leiden tot een zorgwekkende situatie. Het is nu niet langer de vraag of er wordt gemanipuleerd; dat blijkt in de media en dat kunnen we ook afleiden uit de informatie van verschillende toezichthouders.
In november 2013 heeft de Britse toezichthouder FCA overigens informatie opgevraagd bij minstens 15 banken om te achterhalen of wisselkoersen werden beïnvloed. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de euro-dollarmarkt, maar ook breder naar de handel in andere valuta. Gisteren raakte bekend hoe de Amerikaanse financiële toezichthouder er in New York tegen aangaat. We kennen de Angelsaksische aanpak: ze hebben waarschijnlijk bloed geroken en gaan er zeer zwaar op door.
Eerder kwamen ook andere manipulaties aan het licht; de meeste frappante was wellicht de manipulatie van de Libor- en de Euriborrente. De Europese Commissie legde in december 2013 overigens een boete van 1,71 miljard euro op aan de betrokken banken. Daarnaast werden ook de edelmetaalprijzen gemanipuleerd.
Mijn zorg is vooral dat de valutamanipulaties een rechtstreekse impact op ons bedrijfsleven hebben. De wet van vraag en aanbod wordt erdoor scheefgetrokken en dat heeft een directe invloed, bijvoorbeeld op de hedgingcontracten. Een ernstige zaak dus.
Volgens schattingen van de Financial Times heeft de valutamarkt een omvang van 5,3 triljoen euro! Mijns inziens is het beduidend meer, zeker als alle circuits in rekening worden gebracht.
In dat kader zou ik de minister dan ook graag enkele vragen stellen.
De boetes kunnen enorm hoog oplopen en het valt niet uit te sluiten dat bij deze praktijken ook banken betrokken zijn waarvan de Belgische Staat aandeelhouder is. Het gaat immers om een wereldwijd systeem. Ik beweer nu niet dat er wat fout is gelopen bij de Belgische banken, maar de vastgestelde manipulaties hebben ongetwijfeld ook gevolgen voor hen.
Wat denkt de minister hiervan? Maakt hij dezelfde inschatting als ik en vreest hij ook dat die praktijken ons bedrijfsleven veel schade zouden kunnen hebben berokkend? Welke initiatieven denkt de regering te nemen om te achterhalen welke rechtstreekse implicaties een en ander heeft gehad op de internationale activiteiten van onze Belgische bedrijven? Kan de geleden schade eventueel worden verhaald op wie ze heeft veroorzaakt?
Zijn er vandaag Belgische banken bij die onderzoeken betrokken? Een aantal wel, zoveel is duidelijk. Is de minister bereid om minstens onze eigen toezichthouder met de gepaste onderzoeken te belasten? Mijns inziens kunnen we niet wachten op de resultaten van andere toezichthouders, we moeten zelf de koe bij de horens vatten.
De heer Koen Geens, minister van Financiën, belast met Ambtenarenzaken. - Ik kan de senator meedelen dat volgens de eerste indicaties die ik van de Nationale Bank mocht ontvangen, geen Belgische banken betrokken zouden zijn bij die onderzoeken. Ik wacht echter nog op een formele bevestiging. Ik deel met de senator uiteraard de verontwaardiging over de praktijken die aan het licht zijn gekomen en die, na de Euriboraffaire, opnieuw een smet werpen op het imago van het internationaal bancair systeem.
Ik deel ook zijn verzuchting om deze problemen op internationale schaal aan te pakken. Europa heeft na het Euriborschandaal maatregelen getroffen tot reorganisatie van de desbetreffende markt.
In België heeft de wetgever voordien al ingespeeld op dat schandaal door het verbod op marktmanipulatie uit te breiden tot de manipulatie van referte-indexen. Dat gebeurde vorig jaar met de wet van 30 juli 2013, die ik samen met collega Vande Lanotte heb ingediend.
Die wet voert het uitdrukkelijke verbod in voor eenieder om onjuiste of misleidende informatie of gegevens te verstrekken of om enigerlei andere handeling te stellen waardoor de berekening van een referentie-index wordt gemanipuleerd. Dat verbod is van toepassing voor zover de betrokken handelingen in of vanuit België zijn gesteld, ongeacht of de betrokken referentie-index in België of in het buitenland wordt berekend. De FSMA kan administratieve boetes opleggen aan hen die zich schuldig maken aan manipulatie van referentie-indexen.
Mocht in de komende dagen blijken dat ons geldend recht, aldus gewijzigd, niet volstaat om die nieuwe manipulatietechnieken een halt toe te roepen, dan zal ik niet aarzelen om op de wetsontwerpen die nog door het parlement moeten worden behandeld, de nodige amendementen in te dienen.
De heer Rik Daems (Open Vld). - Ik dank de minister voor zijn antwoord. Ik hoop dat het klopt dat er geen Belgische banken betrokken zijn. We hebben het dan wel over actieve betrokkenheid, want als op wereldvlak valutawaarden worden gemanipuleerd, dan heeft dat sowieso een weerslag op de activiteit van de Belgische banken.
De minister zal het er wel mee eens zijn om de informatie van de Nationale Bank, zodra die officieel bevestigd wordt, met het parlement te delen. De komende weken zal ik hierop voortwerken, en indien de minister het wenst, kan ik mijn - bescheiden - expertise ter beschikking stellen van zijn kabinet. Transparantie kan geen probleem zijn.
Toch durf ik de regering te suggereren om in het ontwerp van bankenwet een slag om de arm te houden en er in voorkomend geval een aantal elementen in te schuiven. Zowel hier als in de Kamer heb ik steeds beklemtoond dat het economisch vernietigende speculatiegegeven uit de markt moet. Dit is er zo een.