5-114

5-114

Sénat de Belgique

Annales

JEUDI 18 JUILLET 2013 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Projet de loi relatif à la certification d'un système de caisse enregistreuse dans le secteur horeca (Doc. 5-2220) (Procédure d'évocation)

Discussion générale

M. le président. - La parole est à M. Claes pour un rapport oral.

De heer Dirk Claes (CD&V), corapporteur. - De heer John Crombez, staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale en de fiscale fraude, heeft in de commissie uitgelegd wat het wetsontwerp inhoudt. Op 1 januari 2014 wordt de geregistreerde kassa in de horecasector ingevoerd. De invoering gebeurt in een eerste fase vrijwillig, maar is vanaf 1 januari 2015 verplicht in elke horecazaak waarin meer dan tien procent van de omzet gerealiseerd wordt door de verkoop van voeding.

Mevrouw Maes heeft als enige een vraag gesteld over de invoering van dat systeem. Ze vroeg wat er zal gebeuren als het systeem defect is. De staatssecretaris antwoordde dat in zo'n geval de horecazaak gedurende drie maanden met het oude systeem van bonnetjes mag werken.

Collega Daems gaf een interessante uiteenzetting over het belang van de cultuur en van de verscheidenheid in de horecasector. Hij onderstreepte dat de horecasector het niet gemakkelijk heeft. Hij noemde enkele pittoreske namen van cafeetjes waar hij graag "in de blauwe rook" vertoeft en die hij niet wil zien verdwijnen.

Hij zei dat we met dit kassasysteem ervoor moeten opletten dat sommige horecazaken die het nu al moeilijk hebben, niet helemaal ten dode zijn opgeschreven. De regering moet voldoende begeleidingsmaatregelen nemen om het horecaplan en de afspraken hieromtrent na te leven. Hij pleit ervoor dat het systeem wordt geëvalueerd en kort op de bal te spelen, zodat de werkgelegenheid in deze sector op peil blijft.

Collega Laaouej stelde dat de btw-vermindering van 21 tot 12% die op 1 januari 2010 werd ingevoerd, de regering al 750 miljoen euro heeft gekost. Hij voegde eraan toe dat op het ogenblik dat die btw-vermindering werd ingevoerd, met de sector werd afgesproken om het kassasysteem in te voeren. Die afspraak moet worden nagekomen. Hij uitte zijn bezorgdheid voor de sector, zeker in Brussel, omdat het een bijzonder levendige sector is die werkgelegenheid biedt aan mensen die minder lang gestudeerd hebben en aan allochtonen.

M. Ahmed Laaouej (PS). - Je voudrais apporter deux précisions. Les 750 millions que j'ai évoqués ont été calculés à partir de l'entrée en vigueur de la réduction du taux de TVA, à savoir le 1er janvier 2010. Ensuite, pour ce qui concerne les demandeurs d'emploi peu qualifiés qui trouvent des débouchés dans l'horeca, je n'ai pas fait de distinction entre allochtones et autochtones.

De heer Dirk Claes (CD&V). - Collega Piryns merkte op dat in onze samenleving alles blijkbaar groot en gestandaardiseerd moet zijn. Ze benadrukte dat we de typische sfeer van onze horecazaken moeten bewaren, zodat ook voldoende streekgebonden producten worden aangeboden.

Ik vroeg de regering bijkomende maatregelen te nemen zodat de horeca rendabel kan blijven. Horecazaken moeten winst kunnen maken, want anders zal niemand nog zo'n zaak willen uitbaten.

De minister antwoordde dat al heel wat maatregelen zijn genomen, maar hij engageerde er zich ook toe om een evaluatie te maken. Hij wil erop toezien dat de rendabiliteit in de horeca niet onder druk komt te staan. Volgens de minister hebben nu vooral de middelgrote restaurants het zeer moeilijk; daarom zijn een aantal maatregelen specifiek op die zaken gericht. De minister zei ook dat de horecazaken die op 1 januari 2014 vrijwillig het systeem toepassen, onmiddellijk een lastenvermindering kunnen genieten. De andere zullen moeten wachten tot 1 januari 2015.

De heer Rik Daems (Open Vld). - Ik betreur dat de staatssecretaris niet aanwezig is want ik had hem graag een paar vragen gesteld, onder meer over het kwaliteitslabel dat in Oostende is ingevoerd en over het principe van de level playing field dat ook in commissie ter sprake is gekomen.

Ik ben niet gelukkig met het ontwerp dat ter stemming voorligt, maar aangezien daarover een akkoord is bij de meerderheid, zal ik het respecteren.

De invoering van het geregistreerde kassasysteem moet gepaard gaan met begeleidende maatregelen. Een aantal daarvan zijn al in werking getreden, een aantal andere nog niet. Ik denk dan aan de uitwerking van vaste contracten, de regeling van gelegenheidsarbeid en nog andere aspecten. De staatssecretaris heeft er zich in de commissie toe verbonden die tweede reeks maatregelen uitwerking te geven bij de programmawet die eind van het jaar in werking treedt.

Bij deze bespreking wil ik graag eer betonen aan het kleine café en het zogenaamde "maison du peuple" zoals die respectievelijk in Vlaanderen en in Wallonië bestonden, en vooral aan hun uitbaters. En dan denk ik bij bijvoorbeeld aan Lien van de Lodde, een vrouw die tot op hoge leeftijd in Rillaar café hield, en die getrouwd was met de Lodde, met wie mijn vader kaart ging spelen, weliswaar in het Frans, terwijl de rest van het café Nederlands sprak! Ik vermeld ook Miet Kok van de Blauwe Schuit, in Aarschot. Die mensen stonden voor volkse cafés die vandaag jammer genoeg verdwenen zijn. Ook collega Sannen heeft erop gewezen dat er in het centrum van zijn gemeente die toch 12 000 inwoners telt, geen enkel café meer bestaat.

Ik ben geen caféloper, maar ik vind dat een goed café, waar een fatsoenlijke pint wordt getapt met een behoorlijke schuimkraag, tot ons cultuurpatrimonium behoort. Spijtig genoeg gaat die traditie verloren.

Het feit dat de kassa verplicht wordt zodra meer dan 10% van de omzet uit voeding bestaat, betekent voor vele uitbaters een probleem van kostenstructuur. De minister geeft toe dat dat probleem nog niet helemaal is opgelost en dus is het ook normaal dat ik niet helemaal tevreden met het resultaat. Ik zal er dan ook nauwlettend op toezien dat tegen het einde van het jaar de door de regering beloofde flankerende maatregelen worden genomen.

Zoals ik in de commissie al zei, mag je van mij verwachten dat ik een oneindige reeks - misschien wel 8000 - amendementen ga indienen als de regering haar engagementen niet nakomt. Wie mij kent, weet dat ik in zo een geval heel vervelend kan zijn. Het is een waarschuwing die ik graag meegeef omdat de horeca mij na aan het hart ligt.

Ondanks de vrees dat een stuk van ons cultuurpatrimonium, onder meer ook door de crisis, echt in gevaar is en daarom ondersteund moet worden, zullen we de regeringsbeslissing loyaal nakomen. Maar ik zou het echt wel spijtig vinden dat we evolueren naar een soort eenheidsworst, de zogenaamde betere brasserie, die zijn klanten enkel nog opgewarmde, kant-en-klaardiepvriesproducten voorschotelt.

In dit verband zouden de collega's zich eens kunnen afvragen of het nieuwe Franse label `fait maison' geen goed alternatief is. Het label staat voor gerechten die op basis van verse producten met liefde zijn klaargemaakt. Bij zo een formule kan dan rekening worden gehouden met een level playing field, waarbij een product tot stand wordt gebracht niet alleen op basis van kosten, maar ook op basis van kwaliteit. Versta me niet verkeerd, daarmee heb ik niet gezegd dat de industriële keuken per definitie slecht is.

De horecasector is een reuzengroot bedrijf dat meer dan 200 000 werknemers telt. Het is de enige sector die alle Belgen als klant heeft. Ik hoop dat iedereen hier er alles zal aan doen opdat die sector weer de wind in de zeilen krijgt zodat we in de toekomst niet moeten zitten kniezen bij een broodje gezond en een pintje zonder schuim!

(Mme Sabine de Bethune, présidente, reprend place au fauteuil présidentiel.)

Mevrouw Freya Piryns (Groen). - Ik dank de heer Claes voor zijn mondelinge verslag, dat een vrij getrouwe weergave was van de debatten in de commissie. Toch wil ik de politieke boodschap die ik in de commissie heb gebracht, hier nog even naar voren brengen.

Uiteraard zijn authentieke en verse producten en streekproducten belangrijk. Hopelijk vinden we manieren om die te blijven beschermen en om ervoor te zorgen dat onze horeca die kan blijven aanbieden. De horeca schreeuwt al jaren uit dat hij slechts moeilijk kan overleven. Gelukkig waren de commissieleden en de staatssecretaris het erover eens om een grondig debat te organiseren over alle maatregelen die de afgelopen jaren voor de horeca zijn genomen.

Zo werd ongeveer een jaar geleden de btw verlaagd. Hierbij werden beloftes gedaan en effecten in het vooruitzicht gesteld. De vraag is of die aangekondigde effecten inzake de werkgelegenheid en de overlevingskansen van de sector zijn bewaarheid. Het is een beetje jammer dat de ene maatregel na de andere wordt genomen, zonder dat eens bij de gevolgen wordt stilgestaan.

Mijn fractie steunt de nobele hoofddoelstelling van de regering en de staatssecretaris om via het registreerde kassasysteem een groot deel van het zwartwerk, dat in de horeca nu eenmaal bestaat, aan te pakken.

Ik zit dus met een dubbel gevoel. Enerzijds heb ik begrip voor de moeilijkheden waarmee de sector kampt en voor de vraag naar een meer algemeen debat. Anderzijds kan ik mij vinden in de doelstelling die met het voorliggende wetsontwerp wordt nagestreefd. Om die reden zal mijn fractie zich onthouden.

Mevrouw Nele Lijnen (Open Vld). - Net als collega Daems vind ik het zeer belangrijk zuurstof te geven aan een sector in nood. De horeca lijdt onder de hoge loonkosten. Collega Daems en ikzelf hebben dan ook een wetsvoorstel ingediend waardoor de uitbaters in de horecasector de mogelijkheid krijgen om gelegenheidspersoneel en vast personeel overuren te laten presteren ten belope van 500 euro per maand tegen betaling van een bevrijdende solidariteitsbijdrage van 25%. Die budgettair neutrale maatregel zou onmiddellijk een positief effect sorteren.

Ik hoor vandaag talrijke senatoren aangeven dat ze de sector de hand willen reiken. Welnu, ik vraag dan ook ons wetsvoorstel in oktober zo snel mogelijk op de agenda te plaatsen en goed te keuren.

M. Ahmed Laaouej (PS). - Je prends acte de la capacité de M. Daems à rédiger 8000 amendements. C'est un bel exploit !

Par ailleurs, étant donné son souhait d'avancer dans la mise en place d'un label « fait maison », je lui propose que nous travaillions de concert en commission des Finances et des Affaires économiques pour tenter de trouver rapidement une solution qui constituerait un signal positif pour le secteur horeca.

De heer Dirk Claes (CD&V), corapporteur. - Zoals ik straks al opmerkte is er een gevaar voor ketenvorming. Kleine horecazaken dreigen namelijk te verdwijnen en te worden opgenomen in grote ketens met een industriële manier van werken.

Een tweede gevaar bestaat erin dat de openingsuren drastisch zullen inkrimpen en dat de beschikbaarheid van de horecazaken daaronder zal lijden. Een gekapte dienst zal niet tegen te houden zijn en meer en meer voorkomen.

Ten derde mag het, zoals de staatssecretaris al heeft aangegeven, niet de bedoeling zijn om iemand met twaalf stielen en dertien ongelukken nogmaals een horecazaak te laten beginnen. Starters moeten goed worden opgeleid; het is nodig dat de sector daar op professionele wijze werk van maakt. Dat kan uiteraard haaks staan op onze horecacultuur, maar die richting is onvermijdelijk.

Ten slotte vraagt de horeca zich af waarom ook niet andere sectoren, zoals apothekers, een kassasysteem moeten invoeren. Als een sector die het al moeilijk heeft, het voorbeeld moet geven, waarom het systeem dan ook niet opleggen in andere sectoren waar het veel beter gaat?

-La discussion générale est close.