5-106 | 5-106 |
Mme la présidente. - M. Alexander De Croo, vice-premier ministre et ministre des Pensions, répondra.
Mevrouw Els Van Hoof (CD&V). - Vorige week kregen we in de media een verontrustende open brief te lezen, gericht aan minister van Justitie Annemie Turtelboom, waarin dokter Bea Van der Gucht samen met een aantal collega's van de stuurgroep `Geweld' van het UZ Gent haar bezorgdheid uitte over de problematiek van de behandeling van verkrachtingsslachtoffers en het gevoel van straffeloosheid onder de daders.
Uit de brief blijkt dat slachtoffers van een verkrachting gedurende een maand medicatie moeten slikken om zich te beschermen tegen een eventuele besmetting met seksueel overdraagbare aandoeningen, zoals hiv. Die medicatie is zwaar en niet zonder medische bijwerkingen. Bovendien kost elke behandeling liefst 1000 euro aan de sociale zekerheid. Nochtans zijn die behandelingen in een aantal verkrachtingszaken overbodig, aldus dokter Van der Gucht. Als daders verplicht zouden worden om zich te laten testen, kunnen sommige slachtoffers van die preventieve behandeling gespaard blijven. Op dit ogenblik kunnen daders de test nog weigeren.
Een tweede probleem heeft te maken met het forensische onderzoek dat op de aangifte volgt. Volgens de huidige procedure moeten slachtoffers zo snel mogelijk na een verkrachting klacht indienen en zich aan een gerechtelijk onderzoek onderwerpen. Hiervoor wordt de zogenaamde seksueleagressieset (SAS) gebruikt. De procedure is bijzonder pijnlijk voor het slachtoffer, aangezien het om een zeer intiem onderzoek gaat, dat na een verkrachting emotioneel zware herinneringen oproept. Bovendien mag het slachtoffer zich al die tijd niet douchen, om geen sporen uit te wissen. Het onderzoek is evenwel noodzakelijk om afdoende bewijsmateriaal te verzamelen.
In de open brief wordt beweerd dat duizenden van dergelijke seksueleagressiesets in de verschillende gerechtsgebouwen stof liggen te vergaren. Dat houdt tegelijk in dat er duizenden daders op vrije voeten zijn. Ik vind die situatie bijzonder verontrustend, wetend dat er in 2011 meer dan 4000 verkrachtingen werden aangegeven. Dat is meer dan 10 per dag!
Is de minister bereid om daders, indien zij bekend zijn, de verplichting op te leggen om zich te laten testen op seksueel overdraagbare aandoeningen, waaronder hiv?
Op het colloquium "STOP verkrachting", dat ter gelegenheid van de internationale vrouwendag in de Senaat werd gehouden, bleek dat het College van procureurs-generaal werd gevraagd om het gebruik van de seksueleagressiesets te evalueren. Zijn de resultaten van dat onderzoek al bekend? Welke maatregelen zal de minister nemen, indien blijkt dat een groot deel van de stalen inderdaad nooit werd geanalyseerd?
De klassering zonder gevolg van verkrachtingszaken loopt op tot 44%, waarvan 55% door gebrek aan bewijs en 17% door een onbekende dader. Is de minister bereid om de DNA-databanken uit te breiden naar in verdenking gestelde personen? Welke andere maatregelen zal de minister nemen om de straffeloosheid en opsporing van daders aan te pakken?
De heer Alexander De Croo, vice-eersteminister en minister van Pensioenen. - Ik lees het antwoord van minister Turtelboom, die voor de Europese Raad in Luxemburg is.
De problematiek van de verkrachtingen ligt mij nauw aan het hart. Volgens de politiële criminaliteitsstatistieken worden er jaarlijks ongeveer 3000 verkrachtingen aangegeven. De parketstatistieken tonen aan dat het aantal klachten stijgt, van 3360 in 2009, tot 4038 in 2011. Toch weten we dat het aantal niet-registraties van dergelijke misdrijven traditioneel zeer hoog ligt. Verkrachtingsslachtoffers kampen vaak met schuld- en schaamtegevoelens, waardoor ze dikwijls geen of pas zeer laattijdig klacht indienen. Indien slachtoffers te laat zijn met het indienen van een klacht, wordt het heel moeilijk om het bewijs te kunnen leveren van een seksueel contact enerzijds en een gebrek aan toestemming anderzijds. Dat kan het aantal seponeringen verklaren. De parketten zijn zich van deze problematiek ten zeerste bewust. Hieraan moeten we trachten te remediëren.
De evaluatie van de set `seksuele agressie' is lopende. Zoals al aangekondigd, leidt het parket-generaal van Luik, in opdracht van het College van procureurs-generaal en met de ondersteuning van mijn diensten en het NICC, de evaluatie van de omzendbrief COL 10/2005 inzake de seksueleagressieset.
De verschillende vragen die in de open brief van het UZ aan de kaak werden gesteld, alsook uw vragen zullen in deze evaluatie worden opgenomen. Op basis van de aanbevelingen van het onderzoek zal worden nagegaan of de circulaire moet worden bijgestuurd.
Wat de DNA-analyses betreft, vergt de hervorming van de DNA-wet een stapsgewijze aanpak. Door de nieuwe wet worden de procedures vereenvoudigd. Via een openbare aanbestedingsprocedure zal in de toekomst nog één laboratorium instaan voor de analyse van de DNA-stalen van veroordeelden, wat een kostenbesparend effect zal hebben. Slechts wanneer de kosten van de DNA-onderzoeken gedaald zijn, kan overwogen worden nieuwe databanken op te richten.
Mevrouw Els Van Hoof (CD&V). - We kijken uiteraard uit naar de evaluatie van de seksueleagressieset door de procureurs-generaal. Het is een bijzonder nuttig instrument, dat destijds werd ingevoerd door minister Miet Smet. De set wordt goed gebruikt, er zijn heel wat opleidingen rond, maar voor de slachtoffers die het onderzoek moeten ondergaan is het een traumatische ervaring. Er moet worden nagegaan wat met die sets gebeurt en of ze effectief worden ingezet. Uit verschillende gevallen blijkt dat wanneer de sets op de juiste manier worden gebruikt, gegevens matchen en daders kunnen worden opgespoord. De DNA-databank is momenteel alleen afdoend voor de zwaarste delicten.
Ik hoop dat verkrachtingszaken voor deze regering een prioriteit zijn. De Senaat heeft daar in ieder geval sterk op aangedrongen. Het is een unicum dat drie vrouwen belangrijke ministerposten innemen, Binnenlandse Zaken, Justitie en Volksgezondheid. Belangrijk is dat ze gaan samenzitten om eindelijk paal en perk te stellen aan de straffeloosheid van daders van verkrachtingen.