5-212COM

5-212COM

Commission de la Justice

Annales

MERCREDI 13 MARS 2013 - SÉANCE DU MATIN

(Suite)

Demande d'explications de M. Karl Vanlouwe à la ministre de la Justice sur «la facture énergétique du Palais de justice de Bruxelles» (no 5-2988)

De heer Karl Vanlouwe (N-VA). - In oktober 2010 werd aangekondigd dat, in het kader van een rationeler energieverbruik bij de overheidsdiensten, het Brusselse Justitiepaleis een warmtekrachtkoppeling zou krijgen. Aldus zou de jaarlijkse uitstoot van CO2 met zo'n 300 ton naar omlaag gaan en zou ook de factuur naar schatting 130 000 euro per jaar lichter worden. Vier jaar later vernemen we echter dat de energiefactuur van het Justitiepaleis bijna verdriedubbeld is, met name van 189 000 euro naar 517 000 euro.

Fedesco is een publiek energiebedrijf dat op initiatief van de federale regering in 2005 werd opgericht. Het realiseert projecten die bijdragen tot energiebesparing in de federale overheidsgebouwen en verzekert de voorfinanciering met een terugbetaling op basis van de jaarlijks gerealiseerde besparing, gespreid over meerdere jaren.

Fedesco zou in opdracht van de Regie der Gebouwen een warmtekrachtkoppeling van 700 000 euro plaatsen, die de warmte recupereert die bij de productie van energie vrijkomt. In de studiefase werd gebruik gemaakt van een softwareprogramma, Congensim, dat werd opgesteld door het Brussels Instituut voor Milieubeheer (BIM) en de Waalse Overheidsdienst (SPW). Er werd ook een nieuw technisch lokaal gebouwd in de kelderverdieping van het Justitiepaleis.

De nv Nizet leverde en plaatste de installatie en is verantwoordelijk voor de bediening en het onderhoud van de warmtekrachtkoppeling tijdens de garantieperiode van twee jaar. Daarna werd de FOD Justitie verantwoordelijk voor de bediening en het onderhoud.

1) Hoe komt het dat de energiefactuur van het Justitiepaleis blijft stijgen ondanks de installatie van een warmtekrachtkoppeling van Fedesco?

2) Hoe lang weten we al dat deze installatie niet de beloofde resultaten geeft?

3) Welke rol speelt het softwareprogramma Congensim in de inschatting van de prestaties van de warmtekrachtkoppeling?

4) Wat is de rol van de nv Nizet, die verantwoordelijk was voor de installatie en gebruik van de warmtekrachtkoppeling gedurende de eerste twee jaar?

5) Sinds wanneer is de FOD Justitie verantwoordelijk voor de bediening en het onderhoud van de warmtekrachtkoppeling? Hoe evalueert U het gebruik van de warmtekrachtkoppeling door de FOD Justitie?

Mevrouw Annemie Turtelboom, minister van Justitie. - De stijging van de energiefactuur van het Justitiepaleis is grotendeels toe te schrijven aan de verhoging van de gasprijzen door Electrabel. In 2008 bedroeg de gasfactuur 189 162 euro (incl. BTW) en dit is in 2011 gestegen tot 517 502 euro (incl. BTW). De prijs ligt dus 2,46 maal hoger.

Naast de sterke stijging van de gasprijs is er ook een stijging van het gasverbruik dat kan verklaard worden door de werking van de warmtekrachtkoppeling (WKK). Aangezien er naast warmte ook elektriciteit wordt geproduceerd door de warmtekrachtkoppeling is het elektriciteitsverbruik in het Justitiepaleis met een kwart gedaald, wat goed is voor een daling van de elektriciteitsfactuur met bijna 100 000 euro.

De installatie heeft de eerste twee jaar ondanks een aantal kinderziektes, zoals afstellingen en regeling in functie van het gedrag in het gebouw, goed gewerkt. Volgens onze analyse en rekening houdend met de voorgaande elementen, zijn de resultaten van die periode bevredigend te noemen.

Congensim werd bij de opstart van het project gebruikt om een simulatie te maken van de energetische en economische balans. Voor de inschatting van de prestaties van de WKK wordt gebruik gemaakt van gegevens als geproduceerde elektriciteit, geproduceerde warmte, draaiuren, die worden uitgelezen op de installatie en worden doorgegeven aan BRUGEL voor het bepalen van het aantal geproduceerde groenestroomcertificaten. Verder wordt het elektriciteits- en gasverbruik opgevolgd via EIS en de monitoring die werd geïnstalleerd door Fedesco. Op deze manier krijgen we een totaalbeeld van de prestaties van de installatie.

De opdracht werd in de wacht gesleept door de firma E. Van Wingen, wat de elektriciteitswerken betreft, in partnership met de firma Nizet uit Louvain-la-Neuve, en omvatte de installatie van een WKK op aardgas en de integratie daarvan in de bestaande thermische en elektrische installaties van het Justitiepaleis.

Tijdens de waarborgtermijn, die eind 2012 afliep, stond de aannemer in voor het beheer van de installatie, de herstellingen, afstellingen en het onderhoud. Gedurende deze periode diende de aannemer de instellingen van de regeling aan te passen in functie van het gedrag van het gebouw en de wensen van de gebruikers. Daarnaast diende de aannemer te beschikken over een wachtdienst die kon instaan voor dringende herstellingen. Het onderhoud en totale waarborg tijdens deze twee jaar omvat: het preventief onderhoud, het curatief onderhoud, de economische en energetische uitbating.

De algemene offerteaanvraag voor de installatie en integratie van een WKK in het Justitiepaleis bestond uit twee delen. Het eerste deel omvatte de werken en het omniumonderhoud gedurende de waarborgperiode. Het tweede deel omvat het omniumonderhoud na de waarborgtermijn en dit gedurende een periode van 8 jaar. De eigenlijke opvolging van de installatie gebeurt dus sinds eind 2010 door de gebouwbeheerder, de FOD Justitie.

De evaluatie van het gebruik van de WKK is genuanceerd. Vanuit ecologisch standpunt en qua milieueffecten is dit hoe dan ook een meerwaarde. Vanuit operationeel vlak, moet men beseffen dat een WKK toch een hoogtechnologische mini-energiecentrale is. De machine vergt een vrijwel permanente opvolging en afstelling van parameters. Dit valt niet meer te vergelijken met het onderhoud van een ordinaire stookolieketel. Weinig firma's zijn dan ook in staat om het onderhoud op zich te nemen. Lastiger zijn de wetgevende normen die hierbij komen kijken.

Voor de exploitatie van deze WKK-machines moet men een exploitatievergunning hebben, die afhankelijk is van het verkrijgen van een milieuvergunning. Dit is weliswaar geen probleem bij nieuwbouwconstructies, maar is niet evident gebouwen uit de vorige eeuw. Hetzelfde geldt voor aspecten, als brandveiligheid en beveiliging van het gebouw.

We proberen er dus voor te zorgen dat die oude gebouwen in orde zijn wat het milieu-, energie- en veiligheidsbeleid betreft, maar wat het Justitiepaleis betreft, botsen we vanwege de strenge vergunningsvoorwaarden vaak op praktische problemen die een modern operationeel beheer erg bemoeilijken.

De voorzitter. - Mevrouw de minister, u weet dat de gehele commissie voor de Justitie met bijzondere aandacht het dossier van het Brusselse Justitiepaleis volgt.

De heer Karl Vanlouwe (N-VA). - Ik sluit aan bij de laatste opmerking van de minister, namelijk dat over het vergunningenbeleid dient te worden gediscussieerd. Ik stel vast dat het één van de redenen is van de problemen met betrekking tot een rationeel gebruik van het Justitiepaleis. Herinner u de procedure destijds tussen de Regie der Gebouwen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest over de plaatsing van stellingen. Wat de warmtekrachtkoppeling betreft, ga ik met de minister akkoord dat er vanuit ecologisch oogpunt een meerwaarde is. Toch zijn er aanzienlijke meerkosten.

Volgens een interne nota van het beheerscomité staat dit gebouw voor twee derden leeg omdat veel diensten verhuisd zijn, maar we kunnen er niet omheen dat de kosten voor de energiefactuur hoog oplopen. De energieprijzen zijn inderdaad gestegen, maar dat verklaart niet dat de kosten nu 2,46 keer hoger uitvallen. De minister gaf aan dat de WKK zelf de oorzaak is van de stijging van de kosten. Ik nodig de minister uit om het Justitiepaleis een meer te bezoeken. Dan zal ze vaststellen dat dit prachtige gebouw niet optimaal wordt gebruikt. Advocaten moeten van het ene gebouw naar het andere hollen om hun zaken te pleiten, wat voor de magistraten niet altijd gemakkelijk is. Ook al kunnen niet alle diensten in het gebouw zelf gecentraliseerd worden, toch is het niet verantwoord dat het voor een groot deel leeg staat.

(M. Bert Anciaux prend place au fauteuil présidentiel.)