5-76 | 5-76 |
De heer Ludo Sannen (sp.a). - Het zijn drukke dagen voor de minister van Financiën. Vanmorgen had hij het op de radio over de Belgische begroting en over de Europese top die vandaag van start gaat. Hij verklaarde dat hij zeer tevreden zou zijn, mocht er op de top een akkoord worden bereikt over de bankenunie.
Er staan echter nog andere dossiers op de agenda van de Europese top, onder andere het rapport van de voorzitter van de Europese raad, de heer Van Rompuy, over de toekomst van de Economische en Monetaire Unie. In dat rapport geeft de voorzitter een aanzet om op Europees niveau te komen tot een beter geïntegreerd financieel, begrotings- en economisch kader. In zijn ogen moet het parlement voortaan een grotere rol spelen, voornamelijk inzake het toezicht op het beleid van de monetaire unie. De voorzitter hoopt dat hij van de top een mandaat zal krijgen om tegen de bijeenkomst van 13 tot 14 december een concreet plan voor te leggen dat moet leiden tot een hechtere monetaire unie.
Ook anderen voelden zich geroepen om in dat verband enkele ideeën te lanceren. Zo deed de Duitse minister van Financiën, de heer Wolfgang Schäuble, een concreet voorstel met betrekking tot de eurocrisis. Hij gaf daarbij aan dat zijn voorstel al afgetoetst was bij enkele collega's uit andere lidstaten.
De heer Schäuble stelt voor om in de toekomst een Europese commissaris voor de euro aan te stellen, wiens bevoegdheden uitgebreider zouden zijn dan die van de huidige Europese commissaris voor monetaire zaken. Hij hoopt dat die nieuwe supercommissaris ook de bevoegdheid zal krijgen om begrotingen die door nationale parlementen zijn goedgekeurd, eventueel te verwerpen. Daarnaast stelt hij voor dat de Europarlementsleden voortaan een grotere rol krijgen, met dien verstande dat er dan een duidelijke opsplitsing moet worden gemaakt tussen de bevoegdheden van de parlementsleden uit de eurozone, enerzijds, en de parlementsleden van buiten de eurozone, anderzijds. Hij pleit voor de oprichting van een conventie, die een en ander concreet moet uitwerken.
In de Duitse pers was te lezen dat het voorstel vooraf doorgesproken was met andere Europese partners. Zo steunde de Nederlandse staatssecretaris Ben Knapen het voorstel; hij voegde er zelfs aan toe dat de supercommissaris de mogelijkheid zou moeten krijgen om in te grijpen bij landen met een overheidsschuld die hoger ligt dan 60 procent van hun bruto binnenlands product.
Wat verwacht de minister van Financiën van de top die vandaag van start gaat? Wat is zijn mening over het voorstel van minister Schäuble? Heeft die laatste vooraf met ons land overleg gepleegd over zijn voorstel. Ten slotte kreeg ik graag enige verduidelijking over de standpunten die de Belgische regering tijdens deze top zal innemen.
De heer Steven Vanackere, vice-eersteminister en minister van Financiën en Duurzame Ontwikkeling, belast met Ambtenarenzaken. - Dit is een boeiend debat. Het is echter cruciaal dat we een duidelijk onderscheid maken tussen de voorstellen die circuleren met betrekking tot de 17 eurolanden, enerzijds, en de uitdaging waar alle 27 lidstaten mee geconfronteerd worden, anderzijds. Voorzitter Van Rompuy bepleit inderdaad een sterker Europa met betrekking tot een aantal aangelegenheden en beperkt zich daarbij niet noodzakelijk tot de vraag hoe er een grotere integratie kan worden bereikt tussen de eurolanden.
Het klopt wel dat de beide voorstellen waarnaar hier verwezen is, vooral handelen over de eurozone. Ik denk dat we het erover eens zijn dat de eurozone nood heeft aan twee dingen: een sterker bestuur en meer democratische legitimiteit.
Het is niet zo eenvoudig en het is ook van belang de dubbele kant te onderscheiden.
Minister Schäuble heeft inderdaad gepleit voor een supercommissaris voor economische en monetaire zaken, die zelfstandig beslissingen kan nemen over de begrotingen van de eurolanden. Hij maakt in dat verband de vergelijking met de positie van de Europese commissaris voor mededinging. Die commissaris heeft ook een aantal individuele bevoegdheden die hij niet hoeft te delen met de andere leden binnen het college. Eind juli heb ik nog met minister Schäuble in Berlijn over zijn voorstel gesproken.
Het idee heeft zeker zijn verdiensten. Het maakt het Europees begrotingstoezicht sneller en slagkrachtiger. Zo'n commissaris ligt in de lijn van de communautaire methode die België sinds jaar en dag verdedigt. Hij kan een belangrijke stap vormen naar een versterking van de economische en budgettaire unie.
Ik heb wel één belangrijke opmerking en die heb ik uiteraard ook bij minister Schäuble ter sprake gebracht. Zo'n supercommissaris kan er enkel komen als we ook de democratische legitimiteit van de eurozone versterken. Minister Schäuble pleitte in de jongste eurogroep van 8 oktober voor een eurocommissie in het Europees parlement. Daarover bestaat in dat parlement veel scepticisme. Aan de ene kant ligt het moeilijk dat die commissie waarin parlementsleden zitten van niet-eurolanden, een eurocommissaris ter verantwoording kan roepen. Aan de andere kant zijn weinig Europese parlementsleden gewonnen voor het opsplitsen van hun parlement in categorieën. Dat debat is nog niet helemaal achter de rug.
Over dat idee moeten we zorgvuldig en Europeesgezind nadenken, zij het met één belangrijke kanttekening: we mogen geen versterking accepteren die niet voldoende democratisch gelegitimeerd is.
De vraag is hoe we deze belangrijke hervormingen zullen realiseren. In haar regeringsverklaring deze ochtend voor de Europese top heeft bondskanselier Merkel een warm pleidooi gehouden voor een sterkere en democratischer eurozone. Haar pleidooi onderschrijf ik zonder aarzelen. Ze sprak niet over een conventie. De kans bestaat dat die mogelijkheid aan bod komt in de aanloop naar het finaal rapport van de vier voorzitters over de versterking van de Economische en Monetaire Unie, dat in december zal verschijnen. Wat voor mij van belang is, is dat we de hervormingen voor een betere eurozone doorvoeren. Om de diverse doelstellingen te verenigen, zullen wij als Belgen de nadruk leggen op compromis en consensus.
Ik verwacht dat dit debat over het voorstel van de heer Schäuble tijdens deze top niet zal worden afgerond. Het debat daarover zal moeten doorgaan, ook binnen deze assemblee. Ik hoop wel dat de bijzonder belangrijke discussie over de bankenunie tijdens deze top tot positieve resultaten leidt, bijvoorbeeld tot een duidelijk omschreven akkoord tegen het einde van het jaar. Stap voor stap, zo komen we het verst.
De heer Ludo Sannen (sp.a). - Het verheugt me dat de minister het belang van de democratische legitimiteit heeft benadrukt. Die is inderdaad heel belangrijk, willen we een draagvlak voor Europa handhaven. De democratische legitimiteit moet overeind blijven, ook als het tot een sterkere integratie komt. Er zal inderdaad een spanningsveld zijn tussen de integratie binnen de eurolanden, enerzijds, en die tussen alle zevenentwintig lidstaten, anderzijds. Maatregelen voor de eerste groep hebben ook consequenties voor de tweede groep, de landen die hopelijk ooit tot de eurozone zullen behoren. Het beleid zal hoe dan ook met beide groepen rekening moeten houden.
Bovendien moeten we onze afspraken omtrent de eurozone laten weerspiegelen in ons mandaat voor voorzitter Van Rompuy van de Europese Raad. We kunnen het hebben over twee snelheden of twee dynamieken, maar die moeten wel in een totaalverhaal geïntegreerd blijven. Anders wordt het onmogelijk het Europa van de 27 verder te laten evolueren in democratische richting.