2-22 | 2-22 |
De voorzitter. - Aan de orde is de voordracht van een lijst met drie namen voor het vacante ambt van Nederlandstalig Staatsraad, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 30 juli en 26 augustus 1999.
De heer Patrik Vankrunkelsven (VU-ID) . - Ik neem niet zo vaak het woord, maar vandaag ben ik zwaar gegriefd. Zo dadelijk moeten we een lid van de Raad van State aanwijzen en ook een aantal leden van de Hoge Raad voor de Justitie benoemen. De Raad van State en de Hoge Raad zijn twee belangrijke colleges die waken over de onafhankelijkheid van de rechtspraak in ons land. Dat onze kritiek over die benoemingen schandelijk werd genoemd, heeft me zwaar gekwetst. Ik wil dan ook op mijn beurt het gebeuren van vandaag als schabouwelijk omschrijven. Vandaag wordt ons niet alleen oude, maar bovendien zure wijn, in nieuwe zakken geserveerd. Met veel poeha kondigde de nieuwe meerheid aan dat het allemaal anders zou worden. Anderhalf jaar geleden nam ik samen met de VLD en de PRL het initiatief tot de Octopus-onderhandelingen. Het vertrouwen in justitie was toen tot het nulpunt gedaald en het was de bedoeling een einde te maken aan de politisering die aanleiding gaf tot demotivatie en soms slechte rechtspraak. Samen hebben we goede onderhandelingen gevoerd, maar toen al maakten we aanmerkingen bij het feit dat de Senaat voor de Hoge Raad voor de Justitie per taalrol elf mensen moest aanwijzen.
De voorzitter. - Mijnheer Vankrunkelsven, u spreekt over de Hoge Raad voor de Justitie, terwijl we nu gaan stemmen over de voordracht van kandidaten voor het ambt van Staatsraad.
De heer Patrik Vankrunkelsven (VU-ID). - Ik weet het, mijnheer de voorzitter, en als u wenst dat ik twee keer het woord neem, dan wil ik dat gerust doen, maar ik dacht beide punten in één uiteenzetting te behandelen.
Het feit dat voor de aanwijzing van leden van de Hoge Raad in de Senaat een tweederde meerderheid vereist werd, was een waarborg dat het spel niet politiek zou worden gespeeld. Zo werd ons toen gezegd. Ex-premier Jean-Luc Dehaene zal me niet tegenspreken als ik zeg dat de twijfel van de VU op die manier werd weggenomen. Zo konden we er mee akkoord gaan dat de niet-magistraten door de Senaat zouden worden benoemd.
Voor de Nederlandse taalrol waren er vijftig kandidaten verdeeld over drie categorieën: advocaten, universiteitsprofessoren en vertegenwoordigers van de maatschappij. De voorzitter heeft gezegd dat de selectie een moeilijke oefening was en dat er bovendien vier vrouwen bij de kandidaten moesten zijn. Nergens staat echter in de wet ingeschreven dat de VLD vier kandidaten moest aanwijzen, de CVP drie, de SP twee en Agalev eveneens twee. Er is geen enkele poging gedaan om de aanstelling te objectiveren, om voor de kandidaten een rangorde op te stellen, om in een hoorzitting te oordelen of ze al dan niet de bekwaamheid hebben om in de Hoge Raad te fungeren. In de Kamer heeft de CVP fors uitgehaald tegen deze gang van zaken. Vroeger al liet de CVP in het federale parlement een ander geluid horen dan in het Vlaamse en nu stel ik vast dat er zelfs in Kamer een andere CVP zit dan in de Senaat
De heer Hugo Vandenberghe (CVP). - Dat is niet juist!
De heer Patrik Vankrunkelsven (VU-ID). -De voorzitter van de Senaat heeft gezegd dat het protest van de VU schandelijk is. Ik vraag hem één bewijs van objectiviteit bij de selectie van de kandidaten.
Ik ga nu even in op de benoeming voor de Raad van State. De Nederlandstalige kamer van de Raad van State heeft een lijst voorgesteld en voor het eerst in de geschiedenis wijkt de Raad zelf daarvan af. Op de motieven hiervoor zal ik in de openbare vergadering niet ingaan, maar alle parlementsleden die hun werk goed doen, weten welke deze motieven zijn. Vrienden-senatoren van de VLD, SP, Agalev, CVP en Vlaams Blok, wat belet u bij de stemming het advies van de Nederlandstalige kamer te volgen?
De heer Jean-Luc Dehaene. - Niets!
De heer Patrik Vankrunkelsven (VU-ID). - Als straks de stemmen worden geteld, zullen we zien wie het advies van de Nederlandstalige kamer heeft gevolgd.
Met de nieuwe paars-groene regering zou alles anders worden. Waar is echter de nieuwe politieke cultuur? Waar is het respect voor de administratie, voor onze instellingen en voor de burgers? Deze regering zou het ongenoegen waarvan rechtse partijen hebben geprofiteerd, wegnemen. Wat de regering doorzichtiger wilde maken is nog duisterder geworden. De Octopus spuwt vandaag nog alleen inkt. De Octopus was voor ons een mooie droom, nu stellen we vast dat daar niets van overblijft.
De VU heeft beslist dat ze niet meer wenst deel te nemen aan de Octopusgesprekken. Ze waren overigens vergleden tot het verlenen van wat informatie aan de VU over wat al door de regeringspartijen beslist was. Ik weet niet hoe de CVP daarover oordeelt. Wij stellen vast dat het Octopusoverleg niet meer is wat het geweest is, dat de oorspronkelijke bedoeling, namelijk het depolitiseren van onze instellingen, is verdwenen. Voor de VU is de nachtmerrie voorbij. Wij stappen uit het overleg en doen een laatste oproep tot alle senatoren om recht te doen geschieden en nu niet over te gaan tot de stemming over de kandidaturen voor de Raad van State en voor de Hoge Raad voor de Justitie. Wij vragen eerst een objectieve hoorzitting om de kandidaten te kunnen rangschikken. Op basis daarvan kunnen we dan overgaan tot de benoemingen.(Applaus van VU-ID)
De voorzitter. - Mijnheer Vankrunkelsven, ik kan deze woorden niet aanvaarden.
Zoals u weet, bepaalt de wet dat er zowel voor het Franstalig als voor het Nederlandstalig college van de Hoge Raad voor de Justitie elf leden moeten zijn, onder wie vier advocaten, drie hoogleraren en vier vertegenwoordigers van de burgerlijke maatschappij. Er moeten ten minste vier vrouwen zijn en vijf kandidaten moeten voorgesteld worden door balies of universiteiten. U kan onmogelijk iedere hoogleraar of iedere advocaat, voorgesteld door een balie, een politieke kleur toekennen.
De heer Patrik Vankrunkelsven (VU-ID). - Ik beweer niet dat deze kandidaten een politieke kleur zouden hebben.
De voorzitter. - Dat zegt u toch.
De heer Patrik Vankrunkelsven (VU-ID). Ik zeg dat niet. Ik stel alleen vast dat de voorzitter van de grootste politieke partij vandaag zegt dat hij de vier leden van de Nederlandstalige kamer heeft aangewezen. Ik zeg niet dat deze kandidaten een politieke kleur hebben, ik stel alleen vast dat de politieke partijen vandaag de kandidaten hebben aangewezen. Het was perfect mogelijk de vier professoren, de acht advocaten en de burgerlijke kandidaten via een hoorzitting te beoordelen en dan over te gaan tot een aanwijzing. U hebt, als voorzitter van de Senaat, geen enkele poging gedaan om die objectiviteit te waarborgen.
De voorzitter. - Zoals u het weet, hebben de leden van het Bureau gedurende zes uur de kandidaturen bestudeerd. U kan dus niet gewagen van een politiek akkoord.
De heer Patrik Vankrunkelsven (VU-ID). - Er is in elk geval geen rangschikking gemaakt en er is geen hoorzitting geweest!
M. Philippe Monfils (PRL-FDF-MCC). -Je trouve cette intervention non seulement de mauvais goût, mais tout à fait scandaleuse.
Nous le savons, cette loi est particulièrement difficile à appliquer, avec environ cinq critères différents pour onze personnes. C'est tout juste si on n'indique pas la couleur des cheveux des jeunes femmes qui seraient présentes dans cette honorable assemblée.
Sur l'ensemble des cinquante ou cinquante-cinq candidats de chaque rôle linguistique, il fallait trouver non pas les bons, mais les meilleurs d'entre les meilleurs, tant bon nombre d'entre eux étaient excellents. Les délibérations auxquelles j'ai participé ont duré très longtemps. Pendant une journée, le groupe francophone - mais je sais qu'il en a été de même pour le groupe néerlandophone - a analysé chaque curriculum vitae pour essayer d'aboutir à une solution négociée qui recueille l'assentiment de tous.
Il est faux de dire que chacun a avancé, dans une espèce de système d'ondes, les noms de ceux que les ukases du parti auraient imposés. Un débat libre et serein a eu lieu. J'ai d'ailleurs eu le plaisir de constater que certains candidats soutenus par les uns l'étaient aussi par les autres, par des partis et par des groupes de tendances différentes, simplement parce qu'il s'agissait de saluer la valeur des intéressés.
Par conséquent, je ne peux absolument pas suivre le représentant de la Volksunie qui vient de s'exprimer. J'ajouterai, pour terminer, que nous n'avons pas de leçon de démocratie à recevoir de la part de parlementaires de la Volksunie qui conduisent leurs troupes à l'assaut du Parlement -jusque dans votre propre bureau, monsieur le président -, remettant par conséquent en cause le caractère démocratique par excellence du Sénat. Quand on fait cela, on n'est pas tellement loin de la dictature.
Mevrouw Jeannine Leduc (VLD). - Ik was een van degenen die aanwezig waren op die bewuste vrijdagvergadering die op perfecte manier werd geleid door ondervoorzitster, mevrouw de Bethune.
Alle leden van het Bureau hebben het curriculum vitae van de kandidaten ontvangen en doorgenomen. Omdat ik niet absoluut zeker was dat we van alle kandidaten het volledige bundel hadden gekregen, heb ik mij daarover laten informeren door de administratie.
Op de vergadering van vrijdag waren alle bundels volledig met curricula vitae en bijlagen, beschikbaar. We hebben kandidatuur per kandidatuur grondig bestudeerd, waarbij elk lid van het Bureau omstandig zijn mening naar voren heeft kunnen brengen. We hebben een aantal kandidaten geselecteerd hoger dan het aantal van de modellijst die we moesten opmaken.
Na de middagpauze hebben we de kandidaturen opnieuw grondig bestudeerd. Op die manier zijn we uiteindelijk gekomen tot elf kandidaten die, zoals in de memorie van toelichting bij de wet op de Hoge Raad voor de Justitie voorgeschreven wordt, elk een zeer rijke ervaring hebben op diverse gebieden.
Een lid van de VU-ID-fractie was de hele tijd aanwezig en heeft alle discussie meegemaakt en alles gehoord. Ik durf hier te zeggen dat die mijnheer tegen de pers heeft staan liegen. Er is een correct, eerlijk en heel objectief onderzoek gevoerd, zoals het past voor de Hoge Raad voor de Justitie.
De heer Hugo Vandenberghe (CVP). - Ik wil slechts kort tussenbeide komen en beginnen met te verwijzen naar de memorie van toelichting bij de wet op de Hoge Raad voor de Justitie. Daarin staat dat de Raad pluralistisch moet worden samengesteld en dat derhalve voor de aanstelling van de leden een tweederde meerderheid vereist is. Die meerderheid is inderdaad een waarborg voor het pluralisme. Ze staat ervoor garant dat de verschillende grote filosofische stromingen van het land hun vertaling vinden in de Hoge Raad voor de Justitie. De recente campagne rond de kandidaten is zonder meer discrediterend en discriminerend te noemen. Het is onaanvaardbaar dat professoren en advocaten, die een schitterend curriculum vitae kunnen voorleggen, gediscrediteerd worden en opzijgeschoven worden omdat ze op een bepaald ogenblik maatschappelijk actief zijn geweest. Dat zou betekenen dat er in feite twee soorten professoren en advocaten bestaan en dat enkel degenen die zich niet maatschappelijk inzetten in aanmerking komen voor de Hoge Raad. Dat is een totaal onjuiste benadering.
In het Bureau van de Senaat zijn we daarenboven overeengekomen, zoals een week eerder in het Bureau van het Vlaams Parlement, dat de Hoge Raad voor de Justitie een deontologie moet uitwerken die de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van alle leden van die raad garandeert. Toen het Arbitragehof werd opgericht en beslist werd dat de helft van de rechters gewezen politici zouden zijn, werd ook gevreesd dat die gewezen politici onmogelijk onpartijdig zouden zijn. Tien jaar later kan iedereen vaststellen met welk gezag het Arbitragehof arresten velt en alle kritiek op zijn partijpolitieke samenstelling is verdwenen.
Dat de tweederde meerderheid wordt vereist, is een goede zaak. De CVP-fractie heeft in verband met de benoeming voor de Hoge Raad aan geen andere vergadering deelgenomen dan die van het Bureau van vorige vrijdag, waar alle kandidaturen apart en grondig werden onderzocht. De CVP-fractie kan daarom in eer en geweten de opgemaakte modellijst ondersteunen.
De heer Wim Verreycken (VL. BLOK). - De regeling van de werkzaamheden is mij niet duidelijk. Ik wacht nog steeds op een verklaring waarom de heer Van Krunkelsven hier het woord mocht voeren.
De agenda werd door elkaar gegooid en het debat over de Hoge Raad voor de Justitie werd voortijdig geopend via een misplaatst beroep op het reglement.
Mijnheer de voorzitter, in die omstandigheden wens ik dat ook het standpunt van onze fractie wordt gehoord. Ik verzoek u nu het woord te geven aan mevrouw Staveaux-Van Steenberge, de juriste van onze fractie, die aan de werkzaamheden heeft deelgenomen en haar stem dus met recht en reden kan laten horen.
De voorzitter. - Het debat over de Hoge Raad zal later worden gevoerd. De heer Vankrunkelsven heeft gevraagd de twee onderwerpen samen te bespreken.
Ik zal nu eerst het woord geven aan mevrouw Nyssens en vervolgens aan de heren Dubié en Lozie. Vervolgens houden wij de eerste stemronde over de voordracht van kandidaten voor de Raad van State. Daarna komt de Hoge Raad voor de Justitie aan de beurt.
De heer Joris Van Hauthem (VL. BLOK). - Iedereen heeft zich over de Hoge Raad mogen uitspreken, behalve het Vlaams Blok.
De voorzitter. - U zult daartoe straks de gelegenheid krijgen.
De heer Joris Van Hauthem (VL. BLOK). - Mevrouw Leduc en de heer Vandenberghe hebben hun standpunt reeds naar voren gebracht.
Mme Clotilde Nyssens (PSC). - L'exercice que Mme Willame m'a délégué et pour lequel j'ai participé à cette réunion...
De voorzitter. - Als u zich wil uitspreken over de grond van het dossier van de Hoge Raad voor de Justitie en niet over het incident dat de heer Vankrunkelsven heeft uitgelokt, verzoek ik u het woord te vragen, als wij beginnen met het punt over de Hoge Raad voor de Justitie.
Mme Magdeleine Willame-Boonen (PSC). - Et qu'a donc fait M.Monfils, monsieur le Président?
De voorzitter. - Hij heeft alleen gereageerd op de interventie van de heer Vankrunkelsven. (Uitroepen)
Mevrouw, maak de zaken nu niet nog ingewikkelder. Ik heb geprobeerd de heer Vankrunkelsven uit te leggen dat ik de twee punten afzonderlijk wilde behandelen, maar hij wilde over de procedure van beide aangelegenheden één enkele interventie houden.
Mme Magdeleine Willame-Boonen (PSC). -Cela ne va pas!
De voorzitter. - We gaan nu onmiddellijk over tot de geheime stemming over de voordracht van kandidaten voor een ambt van Staatsraad.
Bij brief van 1 december 1999, ontvangen op 6 december 1999, heeft de eerste voorzitter van de Raad van State de lijst met drie namen meegedeeld die door de Raad voor dit vacante ambt wordt voorgedragen.
De voordracht van de Raad was niet eenparig. Bijgevolg kan de Senaat, binnen een termijn van ten hoogste dertig dagen vanaf de ontvangst van de mededeling van de voordracht van de Raad, hetzij de door de Raad van State voorgedragen lijst bevestigen, hetzij een tweede lijst met drie namen, die uitdrukkelijk wordt gemotiveerd, voordragen.
Het Bureau heeft vastgesteld dat de commissie voor de Binnenlandse Zaken en voor de Administratieve Aangelegenheden voorstelt de door de Raad van State voorgedragen lijst niet te bevestigen. Bijgevolg dient de Senaat over te gaan tot de geheime stemming voor de voordracht van een eerste, een tweede en een derde kandidaat voor het vacante ambt.
De lijst van de kandidaten werd rondgedeeld onder het nummer 2-247/1.
Alle senatoren hebben kennis kunnen nemen van het curriculum vitae van de kandidaten.
De kandidaten werden uitgenodigd om te worden gehoord door de commissie voor de Binnenlandse Aangelegenheden op 21 december 1999.
Alle kandidaten voldoen aan de wettelijke benoemingsvoorwaarden.
Zij hebben, via hun curriculum vitae en mondeling, de elementen kunnen aangeven die zij inroepen ter staving van hun kandidatuur.
Het komt bijgevolg aan de senatoren toe zich, in een geheime stemming, uit te spreken over de respectieve merites van de verschillende kandidaten. (Instemming)
Bijgevolg wordt overgegaan tot de geheime stemming voor de voordracht van een eerste, een tweede en een derde kandidaat voor het vacante ambt van Staatsraad.
De curricula vitae van de kandidaten die door de Senaat zullen worden aangewezen zullen aan de beslissing van de Senaat worden gehecht.
Het lot wijst de heren Devolder en Vandenberghe aan om de functie van stemopnemers te vervullen.
We moeten achtereenvolgens, bij afzonderlijke stembeurten, overgaan tot de aanwijzing van een eerste, een tweede en een derde kandidaat, onverminderd eventuele herstemmingen.
U hebt een omslag ontvangen met de nodige stembriefjes voor de drie stembeurten.
Ik herinner er u aan dat u slechts geldig kan stemmen voor de personen die zich kandidaat hebben gesteld voor dit vacante ambt.
We gaan nu stemmen over de voordracht van de eerste kandidaat.
De stemming begint met de naam van de heer Maystadt. Het lot wil het blijkbaar zo voor uw laatste vergadering in de Senaat, mijnheer Maystadt. (Applaus)
(Tot de geheime stemming wordt overgegaan.)